6+1 ερωτήσεις για τις ηθοποιούς του «Swallow»

Συνέντευξη στη Μαριλένα Θεοδωράκου

Είναι ο Σαμ, η Ρεμπέκα και η Άννα. Η Μυρσίνη Καρματζόγλου, η Γεωργία Ποντσουκτσή και η Ραφαέλα Τσομπανούδη μιλούν στο theatermag για τους ρόλους που ερμηνεύουν στην παράσταση «Swallow». Θα τις δούμε στη σκηνή του θεάτρου Μπέλλος υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Χάρη Θώμου.

«Swallow». Θα θέλατε να μας μιλήσετε για τον τίτλο του έργου της Stef Smith;

Μυρσίνη Καρματζόγλου: Swallow: σημαίνει καταπίνω. Η κατάποση είναι μια διαδικασία αναγκαία. Ζωτική. Και μεταφορικά ζωτική. Κάποιες φορές είναι καλό να καταπιούμε κάποια πράγματα, να τα μεταβολισουμε για να συνεχίσουμε να ζούμε. Να ζούμε με αυτά μέσα μας και να γινόμαστε οι καλύτερες εκδοχές μας παρέα, με όσα μας συμβαίνουν. Αλλά η ίδια λέξη χαρίζει τη σημασία της στα αγγλικά, σε ένα μικρό είδος χελιδονιου. Με την ίδια λέξη κάνω εικόνα το πως είναι να ανοίγουμε φτερά και να πετάμε.

Τρεις άνθρωποι προσπαθούν να αντιμετωπίσουν τους δαίμονές τους και να αποδεχθούν τον εαυτό τους. Ποιο είναι το θέμα του έργου;

Ραφαέλα Τσομπανούδη: Το θέμα του έργου είναι η σύγχρονη πραγματικότητα τριών γυναικών. Η επικοινωνία, τα προβλήματα και η εσωτερική δύναμή τους. Η ανάγκη για ζωή. Γιατί εν τέλει, η ζωή συνεχίζεται με όποιον τρόπο. Όχι ρομαντικά, αλλά με όλη τη σκληρότητα του κόσμου, καταπίνουμε και πάμε παρακάτω. Όπως άλλωστε λέει και ο τίτλος. Αυτή είναι η κύρια θεματική. Φυσικά υπάρχουν πολλές ακόμη θεματικές ενότητες που περικλείουν και υποστηρίζουν τον κύριο θεματικό άξονα. Ο εγκλωβισμός, η μοναξιά, η απογοήτευση από τους ανθρώπους και την κοινωνία, και πολλά άλλα… Με λίγα λόγια, αυτές οι γυναίκες θα μπορούσαν να είναι όλοι μας, αντανακλώντας σημεία του εαυτού μας σε διαφορετικές φάσεις της ζωής μας. Αυτό που σίγουρα ισχύει είναι πως δεν πρόκειται για ένα «σκοτεινό» έργο. Η συγγραφέας εστιάζει στο φως, με τη διαφορά ότι δεν μιλάμε για ένα φως βγαλμένο από κάποιο παραμύθι, από μια ουτοπία, αλλά για ένα φως πραγματικό, που έχει θέση στη σύγχρονη πραγματικότητα και πολλές φορές σηματοδοτεί απλώς ένα βήμα τη φορά, μπροστά.

Θα θέλατε να μας μιλήσετε για το ρόλο που ερμηνεύετε;

Ραφαέλα Τσομπανούδη: Η Άννα είναι μια γυναίκα που δεν έχει βγει από το σπίτι της τα τελευταία δύο χρόνια. Τρομερά προσηλωμένη στα πρότζεκτ της, τα οποία επιλέγει να δημιουργεί διαλύοντας ό,τι έχει σχήμα, ό, τι έχει απομείνει από το σπίτι της, καταλήγει να φτιάχνει μια φωλιά, ώστε να προστατέψει και να διατηρήσει τον εαυτό της. Φαίνεται σαν να κουβαλάει πάνω της τα τραύματα του κόσμου. Ενός κόσμου, αβέβαιου και τρομακτικού όπου παρόλο το σκοτάδι του, προσπαθεί να επανασυνδεθεί μαζί του και να καταφέρει να βγει ξανά στην «κανονική», για την κοινωνία, πραγματικότητα.

Πώς συνεργαστήκατε με τον σκηνοθέτη Χάρη Θώμο;

Μυρσίνη Καρματζόγλου: Τον Χάρη τον γνώρισα μέσα από αυτή τη δουλειά και πραγματικά νιώθω πολύ τυχερή. Είναι η πρώτη μας συνεργασία και κύλισε αβίαστα και ιδανικά από την αρχή μέχρι και τώρα. Νιώθω τυχερή που συναντήθηκα με την οπτική του, με τον τρόπο δουλειάς του – με το χιούμορ του δεν το συζητάω – και με την πίστη του στη λεπτομέρεια. Από την πρώτη στιγμή το κλίμα των δοκιμών ευνοούσε την εξερεύνηση και τη δημιουργία, δίνοντας χώρο και χρόνο για επεξεργασία, σκέψη, γέλια, δάκρυα όλα. Πολύ τυχερή αλήθεια. Και τον ευχαριστω για την εμπιστοσύνη που διαβάζω στο βλέμμα του.

Ποιες προκλήσεις συναντήσατε σε αυτή τη συνεργασία;

Γεωργία Ποντσουκτσή: Όταν διάβασα αρχικά το έργο, μου έγινε φανερό ότι οι αφηγήσεις των τριών πρωταγωνιστών ήταν αλληλένδετες, όχι μόνο όσον αφορά την αφήγηση αλλά και τη δομή της ίδιας της γραφής του κειμένου. Σκεφτόμουν πως το κείμενο κυλούσε απρόσκοπτα από τον έναν χαρακτήρα στον άλλο, με προτάσεις από την ομιλία του ενός ήρωα να «μπλέκονται» τόσο φυσικά στους διαλόγους των άλλων. Κάτι το οποίο, τόσο φυσικά έπρεπε να μετουσιωθεί και στη σκηνή.
Πρέπει να ομολογήσω ότι αυτή η συνειδητοποίηση προκάλεσε αρχικά ένα αίσθημα ανησυχίας μέσα μου. Η πολυπλοκότητα αυτού του στιλ γραφής, σε συνδυασμό με τον περιορισμένο χρόνο που είχαμε για να το κατανοήσουμε και να το εκτελέσουμε, καθώς η πρεμιέρα μας είχε οριστεί για το φεστιβάλ «Ανοιχτή Σκήνη της πόλης», με έκαναν να νιώθω αρκετά αγχωμένη.

Επιπλέον, δεδομένου ότι δεν είχα δουλέψει, ούτε καν γνώριζα προηγουμένως τις άλλες δύο ηθοποιούς, υπήρχε ένα έξτρα στρώμα αβεβαιότητας σχετικά με το πώς θα επικοινωνούσαμε αποτελεσματικά και θα συγχρονίζαμε τις ερμηνείες μας, μέσα στους περιορισμούς αυτού του βραχυπρόθεσμου χρονικού διαστήματος.

Ωστόσο, καθώς οι πρόβες προχωρούσαν, διαπίστωσα ότι η ανοιχτή επικοινωνία και η συνεργασία με τις συναδέλφους μου και τον σκηνοθέτη, διαδραμάτισαν καίριο ρόλο στην αντιμετώπιση αυτών των αρχικών προκλήσεων. Μαζί εργαστήκαμε με αφοσίωση για να κατανοήσουμε τις λεπτομέρειες του κειμένου και να συντονίσουμε τις ερμηνείες μας με τρόπο που να ανταποκρίνεται ικανοποιητικά στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση των ιστοριών των χαρακτήρων. Ενώ αυτή ήταν μια αρχικά δύσκολη πρόκληση, η συνεργατική διάθεση επέτρεψαν τελικά, να μεταφέρουμε αποτελεσματικά την μοναδική δομή αφήγησης του έργου.

Θα θέλατε να μας βάλετε στο κλίμα της παράστασης; Μπορείτε να μοιραστείτε έναν διάλογο ή μια σκηνή με τους αναγνώστες μας;

Ραφαέλα Τσομπανούδη: Η ροή του κειμένου της παράστασης είναι χειμαρρώδης. Το κείμενο είναι πυκνό, σε κάποια σημεία βομβαρδιστικό και βίαιο και σε άλλα τρυφερό, εισχωρώντας στην ουσία των διαπροσωπικών σχέσεων των ηρώων. Το πιο συγκινητικό είναι πως η μία προσπαθεί να βοηθήσει την άλλη για να μπορέσει να φτάσει και στη δική της προσωπική ίαση… Το πως καταφέρνουν να ξεπερνούν η κάθε μία το δικό της πρόβλημα και φροντίζουν το πρόβλημα του άλλου, δίνοντας έτσι κουράγιο και στον ίδιο τους τον εαυτό.
⁃ Ρεμπέκα: Τελικά αυτό είναι η μοναξιά… πάντα αναρωτιόμουν πως τη νιώθει κάνεις αλλά μάλλον αυτό είναι.
⁃ Άννα: Πως τη νιώθεις;
⁃ Ρεμπέκα: Πολύ βαρετή, και οδυνηρή, και κανονική, και σκοτεινή.
⁃ Άννα: Ε, λένε ότι το βαθύ σκοτάδι είναι λίγο πριν την αυγή, πριν το φως…

Ποια ήταν η εμπειρία σας από τις παραστάσεις στη Θεσσαλονίκη και τι περιμένετε από το κοινό της Αθήνας;

Γεωργία Ποντσουκτσή: Πριν από την πρεμιέρα μας, αντιμετώπιζα μια βαθιά ανησυχία σχετικά με το πώς θα αντιδρούσε το κοινό στο έργο μας. Το «Swallow» είναι ένα μοναδικό έργο καθώς συνδυάζει τρεις ξεχωριστές ιστορίες που εκτυλίσσονται ταυτόχρονα και ακουμπάει θέματα που παραμένουν, δυστυχώς ακόμα, ταμπού στην κοινωνία μας. Αναρωτιόμουν πώς αυτές οι ιστορίες θα αντηχούσαν ξεχωριστά σε κάθε μέλος του κοινού. Ωστόσο, καθώς το έργο άρχισε να εκτυλίσσεται στη σκηνή, και λάμβανα τις άμεσες αντιδράσεις του κοινού, πλημμύρισα από χαρά και ανακούφιση. Έγινε εμφανές ότι η απόφασή μας να δώσουμε ζωή στις ιστορίες της Άννα, του Σαμ και της Ρεμπέκκα ήταν σωστή. Ήταν ενθαρρυντικό να βλέπεις ότι αυτές οι ιστορίες, αν και βαθιά προσωπικές και μερικές φορές προκλητικές, ήταν ιστορίες με τις οποίες το κοινό μπορούσε να συνδεθεί σε βάθος.

Ο σκηνοθέτης μας έλαβε μηνύματα από διάφορα άτομα, τα οποία μοιράζονταν μαζί του πώς η ιστορία κάποιου χαρακτήρα τους είχε αγγίξει. Πολλοί εξέφρασαν ότι είχαν παρόμοιες εμπειρίες ή ιστορίες να μοιραστούν. Αυτή η ανατροφοδότηση έκανε σαφές ότι οι ιστορίες αυτών των ηρώων πρέπει να ακουστούν δυνατά και καθαρά, διότι οι ιστορίες τους αντιπροσωπεύουν εμπειρίες που αμέτρητοι άνθρωποι κουβαλούν μέσα τους, συχνά χωρίς να έχουν την ευκαιρία να τις μοιραστούν ή να τις συζητήσουν ανοιχτά.

Με βάση αυτά, έγινε απολύτως σαφές ότι ο σκοπός μας δεν ήταν μόνο να παρουσιάσουμε μια συναρπαστική θεατρική παράσταση, αλλά και να δώσουμε φωνή σε αυτές τις ιστορίες που αντηχούν βαθιά σε τόσους πολλούς. Η δύναμη της αφήγησης έγκειται στην ικανότητά της να συνδέει τους ανθρώπους και να καλλιεργεί την ενσυναίσθηση και το «Swallow» μάς έδειξε ξεκάθαρα ότι είναι ένα μέσο για κοινές εμπειρίες και κατανόηση. Επιβεβαίωσε τη σημασία της αντιμετώπισης θεμάτων ταμπού και της δυνατότητας στα άτομα να βρουν παρηγοριά, προβληματισμό και αίσθηση ενότητας μέσα από τις αφηγήσεις που απεικονίζει στη σκηνή.
Εύχομαι όλα αυτά που θέλουμε να πετύχουμε με το έργο μας, να βρουν ανταπόκριση και στο κοινό της Αθήνας.

Πληροφορίες για την παράσταση «Swallow»

Μετάφραση: Χάρης Θώμος
Επιμέλεια μετάφρασης: Αδριανός Φριλίγγος
Σκηνοθεσία: Χάρης Θώμος
Β. Σκηνοθέτη: Δημήτρης Κρίκος
Επιμέλεια κίνησης: Μέλπω Βασιλικού
Σκηνογραφία – Ενδυματολογία: Μαρία Καβαλιώτη
Φωτισμοί: Αθηνά Μπανάβα
Μουσική – Sound Design: Μάριος Αποστολακούλης
Trailer: Νίκος Παπαθανασίου
Ψηφιακό κολάζ: Γιώργος Μαντζάρης, Χάρης Θώμος
Μακέτα: Χάρης Θώμος
Φωτογραφίες concept: Γιώργος Μαντζάρης
Φωτογραφίες παράστασης: Γιώργος Κόγιας
Οργάνωση παραγωγής: DOT Ensemble ΑΜΚΕ

Επί σκηνής:
Μυρσίνη Καρματζόγλου (Σαμ)
Γεωργία Ποντσουκτσή (Ρεμπέκα)
Ραφαέλα Τσομπανούδη (Άννα)

Πού: Θέατρο Μπέλλος, Κέκροπος 1, Αθήνα 105 58, τηλ. 210 322 9889

Πότε: Παρασκευή 22 Σεπτεμβρίου, στις 21.00, Σάββατο 23 Σεπτεμβρίου, στις 21.00, Παρασκευή 29 Σεπτεμβρίου, στις 21.00 και Κυριακή 1 Οκτωβρίου 2023, στις 19.30.

Εισιτήρια: 14 ευρώ (γενική είσοδος), 12 ευρώ (φοιτητικό), 11 ευρώ (ατέλειες: Δραματικές / Καλλιτεχνικές σχολές, άνεργοι – ΑμεΑ) 11 ευρώ (ομαδικό – σύλλογοι, 8+ άτομα)

Ηλεκτρονική προπώληση εισιτηρίων: Swallow | Εισιτήρια online! | More.com