Περικλής Λιανός: «Aυτό που συμβαίνει με τα ωραία θεατρικά έργα είναι ότι κάνουν σχόλια και θέτουν ερωτήματα»

Συνέντευξη στη Μαριλένα Θεοδωράκου

Θα τον δούμε να ερμηνεύει τον Παναγή στην παράσταση «Ψυχών Λύτρωσις». Ο Περικλής Λιανός μιλάει στο theatermag για το ρόλο του και τα θέματα που θίγονται μέσα από πρωτότυπο κείμενο που μεταφέρεται στη σκηνή του θεάτρου Αλκμήνη από τις 12 Οκτωβρίου, σε σκηνοθεσία Νίκου Κρίκα.

«Η παράσταση “Ψυχών Λύτρωσις” είναι εμπνευσμένη από τη συλλογή διηγημάτων της Γαλάτειας Καζαντζάκη με τίτλο “Ο κόσμος που πεθαίνει κι ο κόσμος που έρχεται” και η Δήμητρα Μπάσιου, ο Νίκος Κρίκας και η Καίτη Αναστασίου που υπογράφουν το κείμενο, έχουν πάρει ιδέες από αυτό, καθώς και από άλλα έργα» εξηγεί ο Περικλής Λιανός. «Οπότε δεν είναι μια διασκευή, αλλά ένα καινούργιο έργο εμπνευσμένο από το διήγημα της Καζαντζάκη. Το επίκεντρο της ιστορίας είναι ο έρωτας δύο ανθρώπων με τελείως διαφορετικές καταβολές και απόψεις. Μια κοπέλα που σπουδάζει φιλολογία το 1963 η οποία είναι επαναστάτρια, φεμινίστρια, γίνεται κουμουνίστρια και αγωνίζεται. Ο άνδρας που ερωτεύεται είναι ένας εργολάβος, ακροδεξιός, σκληρά εργαζόμενος και “νταής” και οι δύο τους αγαπιούνται παθιασμένα».

Οι χαρακτήρες του έργου

«Δίπλα σε αυτό το ερωτευμένο ζευγάρι, τον Αλέκο και την Κλειώ, βρίσκονται οι υπόλοιποι χαρακτήρες του έργου» συνεχίζει ο Περικλής Λιανός. «Εγώ ερμηνεύω τον Παναγή, τον πατέρα του Αλέκου που τον υποδύεται ο Αντώνης Σανιάνος. Έχω μια σύζυγο η οποία δεν ζει και μια κόρη, την Αργυρούλα που την ερμηνεύει η Κωνσταντίνα Αργυροπούλου, η οποία κακοποιείται από τον σύζυγό της. Ένας ενδιαφέρον χαρακτήρας είναι και η αδελφή της γυναίκας μου, η Έλλη που θα τη δούμε μέσα από την ερμηνεία της Ελένης Φίλιππα, που είναι φεμινίστρια, αριστερή και επαναστάτρια, λίγο όπως θα ήταν η Γαλάτεια Καζαντζάκη στην εποχή της.

Το έργο “Ψυχών Λύτρωσις” περιγράφει τις ζωές αυτών των ανθρώπων που ο καθένας τους ζει ένα δράμα. Το ερώτημα που θέτει είναι: βρίσκει δικαίωση ο καθένας στην πορεία της ζωής, λυτρώνεται από τα πάθη του; Μακάρι να είχαμε την απάντηση, ωστόσο αυτό που συμβαίνει με τα ωραία θεατρικά έργα είναι ότι κάνουν σχόλια και θέτουν ερωτήματα.

Αυτό είναι λοιπόν η παράσταση “Ψυχών Λύτρωσις”. Είναι η προσπάθεια των ανθρώπων να λυτρωθούν από τα πάθη και τα βάσανά τους και να βρουν μια δικαίωση για ό,τι έχουν πάθει και έχουν κάνει στη ζωή τους. Έχουμε λοιπόν τη νεαρή φοιτήτρια φιλολογίας που ερωτεύεται παράφορα με τον γιο μου, τον Αλέκο, και την κόρη μου, την Αργυρούλα, η οποία κακοποιείται αλύπητα από τον άνδρα της. Εκείνη την εποχή αυτές οι συμπεριφορές από τους άνδρες στις γυναίκες θεωρείτο κανόνας, αλλά δυστυχώς βλέπουμε και σήμερα τα ίδια, με τις γυναικοκτονίες που ακούμε σε όλη τη χώρα.

Όπως και τώρα, έτσι και τη δεκαετία του 1960, πλούσιες και φτωχές οικογένειες ζούσαν στην ίδια γειτονιά. Προσωπικά έχω ζήσει κάτι ανάλογο στην Αθήνα, όπου στην ίδια πολυκατοικία έμενε για παράδειγμα στον πέμπτο όροφο μια πάμπλουτη οικογένεια και στο υπόγειο μια πολύ φτωχή. Το ίδιο συμβαίνει και τώρα. Δύο οικογένειες, μια εύπορη μεσοαστική και μια εργατική φτωχική, έρχονται κοντά επειδή τα παιδιά τους ερωτεύονται. Δύο νέα παιδιά, από δύο τελείως διαφορετικούς κόσμους, αγαπιούνται και όπως γίνεται με τις μεγάλες ιστορίες πάθους, στο τέλος δεν τα βρίσκουν και συμβαίνει κάτι τραγικό. Κάποιοι θυσιάζονται, άλλοι εξελίσσονται. Θα τα καταφέρουν οι ήρωές μας; Και με ποιο τίμημα;».

Σεβασμός στο κείμενο και στον ηθοποιό

«Ο Νίκος Κρίκας που σκηνοθετεί την παράσταση, ήταν ένας από τους λόγους που δέχτηκα να ερμηνεύσω τον Παναγή. Είναι ένας άνθρωπος που σέβεται απόλυτα το κείμενο και τον ηθοποιό» λέει ο Περικλής Λιανός. «Διότι, αυτό που γίνεται πολύ τα τελευταία χρόνια και με ενοχλεί, είναι το καπέλωμα του κειμένου και του ηθοποιού από τον ίδιο τον σκηνοθέτη. Το αποτέλεσμα είναι ότι ο θεατής δεν πάει να δει το τάδε κείμενο, αλλά την άποψη του σκηνοθέτη πάνω σε αυτό. Δεν θα δει την “Αντιγόνη” του Σοφοκλή, που την έχουν σεβαστεί εδώ 2500 χρόνια, αλλά κάτι άλλο. Αν δεν σεβαστείς το ίδιο κείμενο τότε τι; Γιατί το θέατρο είναι το κείμενο και ο ηθοποιός, όλα τα άλλα είναι για να εξυπηρετήσουν αυτά τα δύο.

Αυτό που εκτίμησα στον σκηνοθέτη Νίκο Κρίκα ήταν ο απόλυτος σεβασμός του πάνω στο κείμενο και στον ηθοποιό. Ο ηθοποιός είναι σαν το δισκοπότηρο, καθώς ο θεατής “μεταλαβαίνει” το κείμενο μέσα από το δισκοπότηρο, μέσα από τον ηθοποιό δηλαδή. Κάθε άλλος τρόπος παρουσίασης των κειμένων και δη των κλασικών έργων, είναι δηθενιά και δυστυχώς παρατηρείται πολύ έντονα στην εποχή μας. Ο θεατής, άλλωστε πηγαίνει στο θέατρο για να συγκινηθεί, να νιώσει κάτι, να μετακινηθεί, να δημιουργηθεί μια ρωγμή μέσα του. Αν το έργο είναι κωμωδία θα πρέπει να το χαρεί, να το απολαύσει και να γελάσει. Διαφορετικά τι δουλειά κάνουμε; Θα μπορούσαμε να μοιράσουμε ένα χαρτί και να διαβάζει το κείμενο μόνος του».

Πώς μαθαίνεις να είσαι γονιός;

«Υπάρχει κάτι που μου άρεσε πολύ για το ρόλο μου και όταν μου το πρότειναν τον περασμένο Ιανουάριο που έπαιζα ήδη σε δύο παραστάσεις και ταυτόχρονα έκανα εντατικές πρόβες για άλλη μια, μου κέντρισε το ενδιαφέρον και είπα δέχομαι.

Είναι μια φράση που λέει ο πατέρας, ο οποίος δεν θέλει να δεχτεί ότι η κόρη του κακοποιείται. Ενώ του το λέγανε εκείνος έλεγε “δεν γίνονται αυτά, δεν είναι δυνατόν”. Στην ουσία ήταν δειλός, γιατί έπρεπε να σηκώσει το ανάστημά του και ως πατέρας να σταθεί δίπλα στην κόρη του. Στο τέλος έχει έναν μονόλογο που λέει “Δεν στάθηκα σωστός απέναντι στα παιδιά μου. Πώς μαθαίνεις να είσαι γονιός;. Παρίστανα τον διακριτικό, αλλά στην ουσία ήταν δειλία”.

Πολλές φορές, νομίζω, ότι λέμε να μην ανακατευτούμε, να σεβαστούμε τη ζωή του άλλου, αλλά όταν ο άλλος υποφέρει πρέπει να βρούμε το θάρρος και να τον βοηθήσουμε. Ίσως από δειλία, την οποία βαφτίζουμε σεβασμό και διακριτικότητα, δεν βοηθάμε πιο πολύ τον άλλον. Αυτό ήταν που με έκανε να πως ναι και σκέφτηκα πάρα πολύ γι’ αυτόν το ρόλο και συνεχίζω να τον σκέφτομαι και στις πρόβες που κάνουμε».

Οι ηθοποιοί της παράστασης «Ψυχών Λύτρωσις» που ανεβαίνει στο θέατρο Αλκμήνη. (Φωτογραφίες: Κατερίνα Αρβανίτη).

Πληροφορίες για την παράσταση «Ψυχών Λύτρωσις»

Ένα έργο εμπνευσμένο από τη συλλογή διηγημάτων της Γαλάτειας Καζαντζάκη
«Ο κόσμος που πεθαίνει κι ο κόσμος που έρχεται»
Σκηνοθεσία: Νίκος Κρίκας
Κείμενο: Δήμητρα Μπάσιου, Νίκος Κρίκας, Καίτη Αναστασίου
Μουσική: Θανάσης Οικονομίδης
Σκηνικά: Λίλιαν Χατζηγεωργίου
Κοστούμια – αξεσουάρ: Το σπίτι του ηθοποιού
Επιλογή κοστουμιών: Φαίδρα Παπανικολάου
Φωτισμός: Νίκος Κρίκας
Φωτογραφίες: Κατερίνα Αρβανίτη
Βοηθός σκηνοθέτη: Μαριάννα Καρακώστα
Παραγωγή: ΜΗΡΚΑ Production ( ΑΜΚΕ)

Διανομή: Περικλής Λιανός (Παναγής), Ελένη Φίλιππα (Έλλη), Φαίδρα Παπανικολάου (Μέλπω), Δήμητρα Μπάσιου (Κλειώ), Αντώνης Σανιάνος (Αλέκος), Κωνσταντίνα Αργυροπούλου (Αργυρούλα), Χρήστος Ζαχάρωφ (Παύλος).

Πού: Θέατρο Αλκμήνη, Αλκμήνης 8-12, Κάτω Πετράλωνα, τηλ. 210 3428650 (Μετρό: Στάση Κεραμεικός, Τρόλεϋ: 21 Στάση ΚΑΜΠΑ, ΟΑΣΑ: 049, 815, 838, 914, Γ18 Στάση ΚΑΜΠΑ, 035 Στάση ΙΚΑ, Το Θέατρο είναι προσβάσιμο για ΑΜΕΑ)

Πότε: από Πέμπτη 12 Οκτωβρίου 2023, στις 21.00 και κάθε Πέμπτη και Παρασκευή, στις 21.00

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Εισιτήρια: 15 ευρώ (γενική είσοδος), 12 ευρώ (φοιτητικό, ανέργων, ΑΜΕΑ), 6 ευρώ (ατέλειες)

Προπώληση εισιτηρίων:
Ταμείο του θεάτρου “Αλκμήνη”, Τηλεφωνικές κρατήσεις στο 2103428650,
Ηλεκτρονικά στο ticketservices.gr – https://www.ticketservices.gr/event/psychon-lytrosis/

Ευχαριστούμε το Σπίτι του Ηθοποιού για την ευγενική τους χορηγία σε κοστούμια και αξεσουάρ