Γιάννης Καλαβριανός: «Όταν φτάνουμε σε τέτοια άκρα κανένας δεν έχει μόνο δίκιο»

Συνέντευξη στη Μαριλένα Θεοδωράκου

Η ιστορία ενός αδικημένου ανθρώπου είναι το κεντρικό θέμα της νέας παράστασης του Γιάννη Καλαβριανού με τίτλο «Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα». Ο σκηνοθέτης μιλάει στο theatermag για την τρομακτική δύναμη που μπορεί να αποκτήσει η φωνή του ενός, αλλά και τα άκρα στα οποία μπορεί να φτάσει μία λογική απαίτηση.
Η παράσταση ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης στην οδό Φρυνίχου με τους ηθοποιούς Γιώργο Γλάστρα, Χριστίνα Μαξούρη, Μάνο Πετράκη και Γιώργο Σαββίδη. Μουσικός επί σκηνής: (Θοδωρής Οικονόμου/Θόδωρος Κοτεπάνος).

«Η ιστορία του έργου “Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα” βασίζεται σε μια πραγματική ιστορία που συνέβη στη Σαξονία του 1540 και την έχει καταγράψει ο Χάινριχ Φον Κλάιστ το 1810 μια νουβέλα που λέγεται “Μίχαελ Κόλχαας”. Αυτό είναι το ένα κομμάτι» μου εξηγεί ο σκηνοθέτης Γιάννης Καλαβριανός.
«Από το 2015 που έγιναν οι τρομοκρατικές επιθέσεις στο Παρίσι στο περιοδικό Charlie Hebdo άρχισα να διαβάζω για τη ριζοσπαστικοποίηση πολιτών. Πώς δηλαδή, Γάλλοι πολίτες φέρονται κατά Γάλλων πολιτών και έψαξα για το ιστορικό των ταραχών κυρίως στα προάστια του Παρισιού. Από όλους τους ανθρώπους, εκείνοι που αισθάνονται ότι βρίσκονται στο περιθώριο της κοινωνικής ζωής και της καθημερινότητας, αντιδρούν. Και αντιδρούν άτσαλα.
Οπότε, η ιστορία του ανθρώπου που αισθάνεται αδικημένος και προσπαθεί κάτι να κάνει για να ανατρέψει την αδικία, άρχισε να με απασχολεί. Άρχισα να κρατάω σημειώσεις, να καταγράφω περιστατικά που ξεκινούσαν κοινωνικές συγκρούσεις και μετά θυμήθηκα την ιστορία του Μίχαελ Κόλχαας και άρχισα να γράφω. Ουσιαστικά, χρησιμοποίησα αυτή την ιστορία για να γράψω ένα καινούργιο κείμενο, γι’ αυτό και δεν έχω χρησιμοποιήσει και τον τίτλο, καθώς δεν είναι μια διασκευή πάνω στο κείμενο του Κλάιστ, αλλά ένα καινούριο έργο. Ονομάστηκε “Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα”, ολοκληρώθηκε φέτος και παρουσιάζεται στο Θέατρο Τέχνης».

Οι ηθοποιοί Χριστίνα Μαξούρη και Γιώργος Γλάστρας. (Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή).

Μικρές δολιοφθορές, μικροί πυροβολισμοί

«Η ιστορία είναι αυτή ενός εμπόρου αλόγων ο οποίος θέλει να πάει στη ζωοπανήγυρη της διπλανής επαρχίας και να πουλήσει τα άλογά του» συνεχίζει ο Γιάννης Καλαβριανός. «Ο τοπικός άρχοντας του ζητάει -παρανόμως- διόδια και μια άδεια, ο άνθρωπος δεν έχει να τα δώσει και προτείνει να τον αφήσουν να περάσει και να φέρει την άδεια όταν επιστρέψει, αφήνοντας ως εγγύηση δύο άλογα. Έτσι και γίνεται, αλλά όταν γυρίζει βρίσκει τα άλογά του σε άθλια κατάσταση, γιατί τα έχουν βάλει να δουλέψουν στα χωράφια και τα έχουν εξαντλήσει στις δουλειές. Οπότε λέει ότι “εγώ σας άφησα δύο εξαιρετικά ζώα και παίρνω δύο ψοφίμια”. Ο τοπικός άρχοντας όχι μόνο αρνείται να τον αποζημιώσει, αλλά σκοτώνει και τη γυναίκα του.
Ο Κόλχαας αποφασίζει πολύ δυναμικά να αντιδράσει, μαζεύει άλλους αδικημένους ανθρώπους και αρχίζει να προκαλεί μικρές δολιοφθορές. Όλο και περισσότεροι άνθρωποι συντάσσονται μαζί του και φτιάχνουν έναν μικρό στρατό ο οποίος αρχίζει να καίει πόλεις.
Το πράγμα ξεφεύγει, δημιουργείται μια ταραχή σε όλη την περιοχή και έτσι μια ιδιωτική υπόθεση δύο αλόγων μετατρέπεται σε έναν κίνδυνο για όλη τη χώρα. Οι άρχοντες, φυσικά, δεν κάθονται με δεμένα τα χέρια και χρησιμοποιούν διάφορους τρόπους για να πατάξουν τον Κόλχαας. Όμως, η κοινωνική κατακραυγή είναι τόσο μεγάλη που όλος ο κόσμος συντάσσεται με τον Κόλχαας. Στο τέλος, βάζουν ακόμα και τον Μαρτίνο Λούθηρο, ο οποίος μόλις είχε εδραιώσει τότε την προτεσταντική πίστη, να τον σταματήσει. Ο Κόλχαας, ευσεβής μεν, λέει στον Λούθηρο “ακούω αυτά που μου λέτε αλλά δεν μπορώ να τα δεχτώ, γιατί είμαστε μπροστά σε μια αδικία η οποία πρέπει να αποκατασταθεί”.
Όλα τα παραπάνω έχουν συμβεί και υπάρχουν επιστολές που διασώζονται ανάμεσα στον Μαρίνο Λούθηρο και τον πραγματικό ήρωα. Στο τέλος, ο Κόλχαας συλλαμβάνεται, τον περνάνε από αλλεπάλληλες δίκες, προσπαθούν να τον παγιδεύσουν με διάφορους τρόπους και στο τέλος τα καταφέρνουν καταδικάζοντάς τον σε θάνατο».

Ο ηθοποιός Γιώργος Σαββίδης. (Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή).

Τέσσερις ηθοποιοί και ένας πιανίστας με κανένα σκηνικό και κανένα σκηνικό αντικείμενο

«Οι τέσσερις ηθοποιοί της παράστασης, Γιώργος Γλάστρας, Χριστίνα Μαξούρη, Μάνος Πετράκης, Γιώργος Σαββίδης, παίζουν όλους τους ρόλους της ιστορίας» λέει Γιάννης Καλαβριανός. «Το ιδιαίτερο στην παράσταση είναι ότι την ιστορία αφηγούνται τα άλογα. Τα άλογα λοιπόν, που για χάρη τους ξεκίνησε όλη η ιστορία, μας διηγούνται τα ανθρώπινα πάθη.
Υπάρχει ζωντανή μουσική που ουσιαστικά είναι σαν ο πέμπτος αφηγητής της ιστορίας, γιατί στην παράσταση δεν έχουμε κανένα σκηνικό και κανένα σκηνικό αντικείμενο, παρά μόνο κοστούμια εμπνευσμένα από την ανατομία των αλόγων. Οι πέντε αυτοί άνθρωποι ζωντανεύουν όλη την ιστορία και ο πιανίστας μας ο Θοδωρής Οικονόμου στις μισές παραστάσεις και ο Θόδωρος Κοτεπάνος στις υπόλοιπες, αναπνέει με τους ηθοποιούς συνεχώς. Είναι δηλαδή μια μουσική η οποία παρεμβαίνει, έχει στίξεις, τονισμούς, ουσιαστικά λειτουργεί ως ένας ακόμη ηθοποιός.
Πρόκειται για μια εντυπωσιακή ιστορία. Πάντα είμαστε με τον αδικημένο, με τον άνθρωπο ο οποίος έχει υποστεί διάφορα και δεν τον βοηθούν ούτε ο νόμος, ούτε η εκκλησία, ούτε το κράτος. Καμία εξουσία δεν στέκεται στο πλευρό του.
Και εδώ αρχίζει το μεγάλο δίλλημα. Μπορεί ο καθένας να πάρει το νόμο στα χέρια του και να αυτοδικήσει όσο και αν έχει αδικηθεί; Όσο δίκιο και να έχεις, μπορείς; Ο Κόλχαας αδικήθηκε, αλλά μετατράπηκε σε τρομοκράτη. Γιατί ενώ είχε δίκιο, με τους εμπρησμούς και τις δολοφονίες που διέπραξε, έβλαψε άλλους που έχασαν τα σπίτια και τις δουλειές τους. Τελικά, όταν φτάνουμε σε τέτοια άκρα κανένας δεν έχει μόνο δίκιο. Μπορεί η κίνηση να είναι αγαθή, αλλά το θέμα είναι και πώς το διαχειριζόμαστε στην πορεία. Πώς διαχειριζόμαστε την διεκδίκηση του δίκιου μας».

Ο ηθοποιός Μάνος Πετράκης. (Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή).

Πληροφορίες της παράστασης «Μικροί πυροβολισμοί μέσα στη νύχτα»

Κείμενο-Σκηνοθεσία: Γιάννης Καλαβριανός
Κοστούμια: Βάνα Γιαννούλα
Μουσική: Θοδωρής Οικονόμου
Φωτισμοί: Νίκος Βλασόπουλους
Επιμέλεια κίνησης: Αλεξία Μπεζίκη
Βοηθός σκηνοθέτη: Κέλλυ Παπαδοπούλου

Παίζουν: Γιώργος Γλάστρας, Χριστίνα Μαξούρη, Μάνος Πετράκης, Γιώργος Σαββίδης
Μουσικός επί σκηνής: Θοδωρής Οικονόμου/Θόδωρος Κοτεπάνος

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Παραγωγή: Εταιρεία Θεάτρου Sforaris
Εκτέλεση παραγωγής: Κατερίνα Μπερδέκα

Πού: Θέατρο Τέχνης – Φρυνίχου 14, Πλάκα, τηλ. 210 3222464, 210 3236732

Πότε: από 13 Δεκεμβρίου 2021έως 22 Φεβρουαρίου 2022. Κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.00 (εκτός 27/12, 28/12, 4/1)

Εισιτήρια: 15 ευρώ  (κανονικό), 10 ευρώ (μειωμένο)

Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠ.ΠΟ.Α.