Έλλη Μερκούρη: «Θεωρώ ότι δεν θα υπήρχε πιο κατάλληλη στιγμή για να ανεβάσουμε αυτή την παράσταση»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Υπογράφει τη διασκευή και τη σκηνοθεσία της παράστασης «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας». Η Έλλη Μερκούρη μιλάει στο theatermag για την παράσταση του έργου της ακτιβίστριας και βραβευμένης συγγραφέως Αρουντάτι Ρόϊ που ανεβαίνει στο Θέατρο Άβατον από τις 18 Δεκεμβρίου από τη Θεατρική Ομάδα Κωφών «Τρελά Χρώματα».

Στην παράσταση «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας» πραγματοποιείται ταυτόχρονη συμμετοχή κωφών και ομιλούντων ηθοποιών με τη χρήση του σωματικού θεάτρου, της Ελληνικής Νοηματικής Γλώσσας και της φωνητικής ερμηνείας, αναδεικνύοντας με τον τρόπο αυτόν την ομορφιά της πολύμορφης και πολύπλοκης ινδικής κουλτούρας, που δεν παύει να αποτελεί ένα κράμα λαών, θρησκειών και γλωσσών.

Πώς ξεκίνησε η ιδέα για την παράσταση «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας»;

Αυτό το θεατρικό ταξίδι συνδέεται με όλα τα προηγούμενα. Στο παρελθόν, ξεκινήσαμε από τον αρχαίο Ελληνικό πολιτισμό, περάσαμε από τον ευρωπαϊκό και προσεγγίσαμε χώρες όπως, η Ιταλία, η Γαλλία και η Ιρλανδία, για να καταλήξουμε τελικά στην Ιαπωνία και στην Ινδία.
Κάθε φορά αναδεικνύεται ένας κοινός άξονας, όπου μπορεί να συγκλίνουν ή και να αποκλίνουν όλοι οι πολιτισμοί με κοινές ρίζες και καταβολές. Είναι άξια θαυμασμού η ομορφιά και ιδιαιτερότητα κάθε πολιτισμού. Δεν θα μπορούσαμε να μην προσεγγίσουμε έναν πολυσύνθετο και πολύπλευρο πολιτισμό, όπως είναι ο ινδικός.
Υφίσταται δε μια επιπλέον σύνδεση με αυτόν τον πολιτισμό, καθώς οι συμβολικές χειρονομίες (mudras) των ασιατικών παραδόσεων που υπάρχουν στον ινδικό κλασικό χορό Bharat Natyam, συνδέονται με την Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, αφού αποτελούν και οι δυο γλώσσες των χεριών.

Ποια είναι η σχέση σας με την ακτιβίστρια και βραβευμένη συγγραφέα Αρουντάτι Ρόϊ;

Η Ρόϊ δεν αποτελεί μονάχα την περίπτωση μιας σπουδαίας βραβευμένης με Booker συγγραφέας, αλλά και μια σημαντική πολιτική ακτιβίστρια, η οποία αγωνίζεται για τα ανθρώπινα δικαιώματα. Η ίδια κατάφερε να ολοκληρώσει τη συγκεκριμένη συγγραφή του βιβλίου μέσω δικαστικών διαμαχών και αγώνων. Αποτελεί μια σημαντική προσωπικότητα.
Ωστόσο, η ίδια αναφέρει ότι όταν γράφει, δεν σκέφτεται τα ανθρώπινα δικαιώματα, αλλά προσπαθεί να δημιουργήσει ένα σύμπαν με ανθρώπους, ζώα, πόλεις, τοπία, τρέλα, χιούμορ, αγάπη και λύπη. Όπως χαρακτηριστικά λέει η ίδια. «η αδικία, η βία και η αγάπη είναι όλα κομμάτια του αέρα που αναπνέουμε. Εγώ γράφω για αυτόν τον αέρα». Θεωρώ τον εαυτό μου ιδιαίτερα τυχερό που είχα την ευκαιρία να την ανακαλύψω, να τη συστήσω στο ελληνικό κοινό και φυσικά να την ερμηνεύσω.

Η σκηνοθέτις  Έλλη Μερκούρη.

Ποια είναι η υπόθεση του έργου;

Αποτελεί ένα τολμηρό και επίκαιρο λογοτεχνικό βιβλίο για το φύλο και πραγματεύεται τη μανία που υπάρχει με το αρσενικό γένος. Πολύ επίκαιρο θέμα, όπως αντιλαμβάνεστε. Μια νοικοκυρά από το Δελχί, η οποία έχει τρεις κόρες, φέρνει στον κόσμο τον πολυπόθητο γιο, τον Αφτάμπ. Με τρόμο όμως, θα διαπιστώσει ότι έφερε στον κόσμο ένα ερμαφρόδιτο, intersex θα λέγαμε σήμερα, γιατί αυτό είναι μια παρωχημένη πια λέξη. Το μικρό αγόρι θα γίνει Αντζούμ, θα ζήσει στο Σπίτι των Ονείρων του Κβάμπγκα και θα γίνει Χίτζρα – γυναίκα παγιδευμένη σε κορμί αντρικό-, και να καταλήξει τελικά σε ένα νεκροταφείο, που θα γίνει το σπίτι της.
Απέναντι στους διεμφυλικούς, που έχουν γίνει τόσες αδικίες και καταπάτηση των δικαιωμάτων τους, θεωρώ ότι δεν θα υπήρχε πιο κατάλληλη στιγμή για να ανεβάσουμε αυτή την παράσταση.

Τι σημαίνει ο τίτλος της παράστασης «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας»;

Φυσικά, ο τίτλος έχει αμφίσημη σημασία και είναι ξεκάθαρα ειρωνικός ή και όχι! Οι χαρακτήρες είναι άνθρωποι που έχουν συντριβεί από τον κόσμο και σώθηκαν από αγάπη. Η Ρόϊ αναδεικνύοντας τις κάστες και τα ανάλογα έθιμα επιλέγει να αφηγηθεί την πολιτική και κοινωνική κατάσταση της Ινδίας, η οποία αποτελεί έντονο ζήτημα διαμάχης και συζήτησης για τα ανθρώπινα δικαιώματα.

Ποια είδη θεάτρου έχετε συνδυάσει στην παράσταση;

Η σκηνική δράση πραγματοποιείται συνδυάζοντας διαφορετικά είδη θεάτρου, όπως το σωματικό θέατρο, την παντομίμα, ενώ χρησιμοποιούνται οι συμβολικές χειρονομίες (mudras) των ασιατικών παραδόσεων σε συνδυασμό με τον ινδικό κλασικό χορό Bharat Natyam.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το δικό σας ρόλο;

Η αλήθεια είναι ότι εξαιτίας της δίγλωσσης παράστασης στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα και φωνητικής ερμηνείας οι ρόλοι πάντοτε εναλλάσονται με πρωταρχικό στόχο πάντα την ολιστική προσβασιμότητα. Οπότε το μόνο που μπορώ να προσθέσω είναι ότι το ρόλο της Αντζούμ, της Χίτζρα, η οποία είναι μια γυναίκα παγιδευμένη σε κορμί αντρικό, τον ερμηνεύουμε και οι τέσσερεις ηθοποιοί σε διαφορετικές ηλικίες.

Πώς δουλέψατε πάνω στη σκηνοθεσία της παράστασης;

Μέλημά μας είναι η απόδοση διαφορετικών τρόπων της υποκριτικής τέχνης. Σίγουρα, υπάρχει προσεκτική μελέτη επάνω στην κατάλληλη απόδοση της νοηματικής γλώσσας. Η σκηνοθετική και ερμηνευτική γραμμή οφείλει να συνδέεται με τα δραματουργικά στοιχεία του έργου, αλλά και την εικαστική του απόδοση επι σκηνής. Όλα τα στοιχεία πρέπει να υπάρχουν σε αναλογία, έτσι ώστε να αλληλεπιδρούν και να μεταφέρουν την ατμοσφαίρα του έργου, προκειμένου να κάνουν τον θεατή «συνένοχο στο υπονοούμνεο», όπως έλεγε και ο σπουδαίος θεατράνθρωπος και δάσκαλος Ανδρέας Βουτσινάς.

Πληροφορίες της παράστασης «Το Υπουργείο της Υπέρτατης Ευτυχίας»

Συγγραφέας: Αρουντάτι Ρόϊ
Μετάφραση: Μαρία Αγγελίδου
Διασκευή-Σκηνοθεσία: Έλλη Μερκούρη
Σκηνικό-Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου: Ελένη Εξαδακτύλου
Μουσική: Κωστής Βοζίκης
Κίνηση-Χορογραφία ινδικού χορού Bharat Natyam: Μάτα Μάρρα
Απόδοση κειμένων στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα: Μυρτώ Γκανούρη, Όλγα Δαλέκου
Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Βοηθός φωτιστή: Τζάνος Μάζης
Γραφιστικά: Μαρία Στεφανή
Φωτογραφίες promo-Βίντεο: Δάφνη Δρακούλη
Υπηρεσίες Προσβασιμότητας: Πολιτιστικός Οργανισμός Liminal
Μακιγιάζ: Στέλλα Χατζοπούλου
Υπεύθυνος επικοινωνίας: Αντώνης Κοκολάκης

Ερμηνεύουν (κατά αλφαβητική σειρά): Όλγα Δαλέκου, Έλλη Μερκούρη, Μαρία Ρίκκου, Τσαμπίκα Φεσάκη
Συμμετέχει η διερμηνέας Μυρτώ Γκανούρη

Συμμετέχουν:
Τζάνος Μάζης (βίντεο)
Αφροδίτη Γεωργούση (φωνητική ερμηνεία)

Πού: Θέατρο Άβατον, Ευπατριδών 3 – Κεραμεικός, τηλ. 210 3412689 και 6939 381354 (SMS)

Πότε: από 18 Δεκεμβρίου 2021 μέχρι 11 Ιανουαρίου 2022 και κάθε Δευτέρα, Τρίτη και Σάββατο στις 21.00, Κυριακή στις 19.00
18, 19, 20, 21 Δεκεμβρίου 2021
25, 26, 27, 28 Δεκεμβρίου 2021
2, 3, 4 Ιανουαρίου 2022
8, 9, 10, 11 Ιανουαρίου 2022

Προβλεπόμενη διάρκεια παράστασης: 1 ώρα και 30 λεπτά

Προπώληση εισιτηρίων: https://www.viva.gr/tickets/theater/to-ypourgeio-tis-ypertatis-eftychias/

Τιμές εισιτηρίων:
Γενική είσοδος: 12 ευρώ
Μειωμένο, Ειδική Τιμή ΑΜΕΑ:10 ευρώ
Άνεργοι, Ατέλειες: 5 ευρώ

Το βιβλίο κυκλοφορεί από τις Εκδόσεις Ψυχογιός

*Υπό την αιγίδα του Ομίλου για την UNESCO Τεχνών, Λόγου και Επιστημών Ελλάδος

*Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού

H Θεατρική Ομάδα Κωφών «Τρελά Χρώματα» δημιουργήθηκε το 2009 και αποτελεί μια σύμπραξη κωφών και ομιλούντων ηθοποιών. Μέσα από μια συστηματική ενασχόληση με την θεατρική δράση, έχει αναδείξει νέους κώδικες στην υποκριτική έκφραση, αξιοποιώντας με ανανεωτική ματιά την νοηματική γλώσσα, παράλληλα με την φωνητική ερμηνεία, τις αρχές του αυτοσχεδιασμού και τις τεχνικές του σωματικού θεάτρου. Η Ομάδα είχε την τιμή να συνεργαστεί με σημαντικούς πολιτιστικούς φορείς. Ενδεικτικά, το Εθνικό Αρχαιολογικό Μουσείο, το Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, την Αρχαία Ολυμπία, το ΔΗ.ΠΕ.ΘΕ Ρούμελης, το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος (Κ.Θ.Β.Ε), τον Πολιτιστικό Όμιλο της Τράπεζας Πειραιώς, την Ομοσπονδία Κωφών Ελλάδος, την Ένωση Κωφών, το Γαλλικό Ινστιτούτο Αθηνών Ελλάδος, κ.α. Είναι η τρίτη φορά που επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού & Αθλητισμού.