Τέσσερις ηθοποιοί μιλούν για την παράσταση «Μια εύθραυστη οικογένεια»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Οι τέσσερις ηθοποιοί της παράστασης «Μια εύθραυστη οικογένεια», Χριστίνα Κωστέα, Φιλία Κανελλοπούλου, Χρήστος Καραβέβας και Φάνης Μιλλεούνης, μιλούν για το πρωτότυπο έργο που ανεβαίνει από τις 7 Νοεμβρίου 2021 και κάθε Κυριακή στις 18.00, στο αμφιθέατρο του Ιδρύματος Β. & Μ. Θεοχαράκη. Οι ηθοποιοί μιλούν για το έργο το οποίο είναι εμπνευσμένο από τον «Γυάλινο κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς, για τη συνεργασία τους με τη σκηνοθέτιδα Αικατερίνη Παπαγεωργίου, καθώς και για τους ρόλους που ερμηνεύουν. Η παράσταση απευθύνεται σε όλη την οικογένεια.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για το έργο;

Χριστίνα Κωστέα: «Βρισκόμαστε στα τέλη της δεκαετίας του 1950 σε μια φτωχική γειτονιά της Αθήνας. Είναι έντονος ο απόηχος του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου καθώς και του εμφυλίου. Η Αριστέα προσπαθεί να μεγαλώσει μόνη, τα δύο παιδιά της Λουκά και Δάφνη, έπειτα από τον χαμό του πατέρα τους.

Εμμένει να κρατά κρυφή την δράση του πατέρα κατά την διάρκεια των συγκρούσεων, πράγμα το οποίο οδηγεί τους χαρακτήρες μας, σε συνεχείς αντιπαραθέσεις και αναζήτηση ταυτότητας. Ένας επισκέπτης έρχεται για να ταράξει τις ήδη τεταμένες ισορροπίες και να φέρει την αλλαγή, μετατόπιση στους χαρακτήρες. Το έργο είναι εμπνευσμένο από τον  “Γυάλινο κόσμο” του Τενεσί Ουίλιαμς καθώς οι ήρωες έχουν κοινά στοιχεία στον πυρήνα της σκέψης τους και της δράσης τους.
Διανύουν κοινές συναισθηματικές πορείες βιώνοντας παρόμοιες ανατροπές, ματαιώσεις και όνειρα. Ωστόσο, στο έργο “Μια εύθραυστη οικογένεια” είναι έντονο το ηθογραφικό στοιχείο και συχνές οι αναφορές σε σελίδες της ελληνικής ιστορίας που ως τώρα είναι σχετικά αχαρτογράφητες».

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για την Αριστέα, τη μητέρα της οικογένειας;

Χριστίνα Κωστέα: «Ερμηνεύω την Αριστέα, τη μητέρα αυτής της “εύθραυστης” οικογένειας. Η Αριστέα είναι μια γυναίκα, που σε νεαρή ηλικία αναγκάστηκε να μεγαλώσει μόνη της δύο παιδιά, σε μια εποχή μάλιστα που οι οικονομικές και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες στην Ελλάδα ήταν δυσχερείς.

Εμφανίζεται συχνά στο έργο μας ως μια αυταρχική, καταπιεστική, συγκεντρωτική γυναίκα η οποία διεκδικεί την ευτυχία των παιδιών της συχνά όχι με θεμιτό τρόπο. Η συμπεριφορά της, σε ένα βαθμό, είναι η αιτία για τις συγκρουσιακές σχέσεις των ηρώων στο έργο. Δεν αποδέχεται την διαφορετικότητα των παιδιών της παρόλο που την αναγνωρίζει. Δεν τολμάει να ονειρευτεί να ξαναφτιάξει τη ζωή της και το μόνο της μέλημα είναι να αποκαταστήσει τον Λουκά και την Δάφνη με ότι αυτό συνεπάγεται. Αγαπά απόλυτα, άτσαλα και ασφυκτικά».

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τη σκηνοθέτιδα της παράστασης Αικατερίνη Παπαγεωργίου;

Φιλία Κανελλοπούλου: «Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου, ως σκηνοθέτις, έχει κάποια στοιχεία που τελικά δεν είναι καθόλου αυτονόητα και που τα εκτιμώ βαθιά όχι μόνο στη δουλειά, αλλά και σε ανθρώπινο επίπεδο. Είναι πολύ αυστηρή στη δουλειά της και με τους ηθοποιούς της, ωστόσο παράλληλα την χαρακτηρίζει μία σπάνια ευγένεια.
Όταν κάτι δεν λειτουργεί, δεν θα χαριστεί, αλλά βρίσκει εκείνον τον τρόπο με τον οποίο θα ακούσουμε και θα κατανοήσουμε αυτό το οποίο μας προτείνει. Μας οδηγεί διακριτικά στη σκηνοθεσία που έχει στο μυαλό της και μας ακούει όταν προτείνουμε πράγματα, αλλάζει και η δική της γνώμη όταν κάποιος εκ των ηθοποιών προτείνει κάτι λειτουργικό, είναι δεκτική και ανοιχτή.
Όταν αγχώνεται δεν το μεταδίδει στους ηθοποιούς και ίσα ίσα βοηθά στο να κατευνάσει την όποια αγωνία μας. Έχει συγκεκριμένη μέθοδο με την οποία δουλεύει, με αρχή, μέση και τέλος, γεγονός που βοηθά τους ηθοποιούς της να μην κάνουν αφηρημένα πράγματα αλλά να δοκιμάζουν κάτι το συγκεκριμένο σε σχέση με το ρόλο τους, το λόγο τους και το σώμα τους.

Έχει επίσης, κινησιολογικές γνώσεις και ως εκ τούτου έχει επίγνωση των δυνατοτήτων των σωμάτων των ηθοποιών της και προσωπικά με βοηθούν πολύ οι οδηγίες που δίνει και ως προς αυτό το πεδίο, (όπως και της χορογράφου Χρυσηίδας Λιατζιβίρη). Θαυμάζω τους ρυθμούς με τους οποίους δουλεύει και την επιμονή της και θεωρώ πως και η ίδια εξελίσσεται καθημερινά ως σκηνοθέτις, όπως κι εμείς μαζί της».

Ποιος είναι ο δικός σας ρόλος;

Φιλία Κανελλοπούλου: «Ερμηνεύω το ρόλο της Δάφνης, της μικρότερης κόρης της Αριστέας και αδελφής του Λουκά. Η Δάφνη είναι έφηβη. Γεννήθηκε διαφορετική σε μια εποχή όπου δεν χωράει η διαφορετικότητα. Στο παρελθόν της έχει νοσήσει από πολιομυελίτιδα και εξαιτίας αυτής, ζει πια με αναπηρία στο ένα πόδι.
Ωστόσο, η διαφορετικότητά της, δεν έγκειται στην σωματικότητά της. Ίσα ίσα, η ίδια είναι εξοικειωμένη και συμφιλιωμένη με “αυτό το πρόβλημα” που έχει στο πόδι της, το έχει αποδεχτεί και ζει με αυτό. Εντούτοις, αποφεύγει το βλέμμα των άλλων γιατί γνωρίζει το πως αντιμετωπίζεται ένα νέο, ανάπηρο κορίτσι στη μετεμφυλιακή Ελλάδα.
“Όλοι με κοιτούσαν”, “Με σχολίαζαν”, “Γέλασε μαζί μου”, θα εκμυστηρευτεί κάποια στιγμή στη μητέρα της. Ως εκ τούτου, καταλήγει να μοιάζει “αντικοινωνική” και να αποφεύγει τις συναναστροφές με τα παιδιά της ηλικίας της.
Προτιμά, από την παρέα και τις φίλες, τα εικονογραφημένα περιοδικά του Μικρού Ήρωα που διαβάζει και τα παιχνίδια της, και “τις μάχες” που αναπαριστά διαρκώς. Έχει βρει έναν τρόπο χάριν στη φαντασία της και το παιχνίδι της, το οποίο λειτουργεί θεραπευτικά για εκείνη και αποτελεί το κίνητρό της αλλά και το καταφύγιό της, να ζει και να κάνει ενδιαφέρουσα την καθημερινότητα και τη ρουτίνα της.
Ακούει συχνά από τη μητέρα της, την φράση “άλλα κορίτσια στην ηλικία σου…” και σε αυτήν ακριβώς την ιδεολογία αντιμάχεται με όλο της το είναι με το σώμα και τη φαντασία της. Αντιλαμβάνεται τα πράγματα που συμβαίνουν γύρω της, με τον δικό της μεν μοναδικό τρόπο, αλλά πολύ γρήγορα, κι είναι αυτή που με την ευαισθησία που την διακατέχει και την αγάπη και κατανόηση προς τα υπόλοιπα μέλη της οικογένειάς της, φροντίζει να ισορροπεί τις καταστάσεις και να λειτουργεί για τους άλλους ως κατευναστικός μοχλός.
Εντούτοις, δύο σημαντικά γεγονότα που θα της συμβούν θα λειτουργήσουν καταλυτικά στο να αλλάξει. Το πως, θα το δείτε στην παράσταση!».

Ποιος είναι ο ρόλος που ερμηνεύετε;

Χρήστος Καραβέβας: «Ο Λουκάς είναι ένα παιδί που δεν ανέχεται την καταπίεση και δεν του αρέσει να συμβιβάζεται. Έχει τάσεις φυγής οι οποίες βρίσκουν διέξοδο στην αγάπη του για τον κινηματογράφο και τη ζωγραφική.

Δεν είναι λίγες οι στιγμές μέσα στη μέρα που αναπολεί τους χαρακτήρες των ταινιών που του κίνησαν το ενδιαφέρον, προκειμένου να τους αποδώσει  στις ζωγραφιές του. Στον υπόλοιπο χρόνο του πηγαίνει σχολείο, δουλεύει  και μελετάει. Ο Λουκάς προσπαθεί να βρει τον εαυτό του και θέλει απεγνωσμένα να μάθει, πως πέθανε και ποιος ήταν πραγματικά ο πατέρας του. Αυτός είναι και ο βασικός λόγος των συνεχών συγκρούσεων με τη μητέρα του, η οποία αρνείται να του αποκαλύψει την αλήθεια. Το μόνο που είναι ικανό να “λυγίσει” το πείσμα του απέναντι στη μητέρα του είναι η αγάπη του για την αδερφή του».

Ποια θέματα θίγονται στο έργο;

Χρήστος Καραβέβας: «Στο έργο θίγονται πολλά, εξίσου σημαντικά θέματα που διαπλέκονται, υφαίνοντας τον ιστό του:

-Το τραύμα της απώλειας και η διαφορετικοί τρόποι διαχείρισης του.
-Η στρέβλωση των ανθρωπίνων σχέσεων μέσα σε ένα ανελεύθερο κοινωνικό πλαίσιο.
-Η σύγκρουση της ανάγκης των παιδιών για αυτοκαθορισμό και της πνιγηρής προστατευτικότητας των γονέων.
-Η φαντασία και η ενασχόληση με την τέχνη ως μέσα διαφυγής από μία τραυματική πραγματικότητα.
-Οι αόρατοι δεσμοί που κρατούν ενωμένα τα μέλη μιας οικογένειας ακόμη και όταν αποτινάζουν τα δεσμά που τους προκαλούσαν ασφυξία.

Θα θέλατε να μας πείτε για το ρόλο που ερμηνεύετε;

Φάνης Μιλλεούνης: «Ο Ιάκωβος είναι ο “περίεργος” επισκέπτης που έρχεται για να ταράξει ακόμα περισσότερο την οικογένεια Χωραφά. Ο ίδιος έχει βιώσει τον όλεθρο του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και είναι ανάπηρος πολέμου. Πάσχει από μετατραυματικό σοκ. Με την έλευσή του στο σπίτι της οικογένειας προσδοκάει να βρει τη δική του προσωπική γαλήνη και εσωτερική ισορροπία.

Τελικά, αυτό που καταφέρνει είναι να ανατρέψει τις ισορροπίες της οικογένειας που επισκέπτεται. Μετά την έλευσή του όλα αλλάζουν, όμως αλλάζουν και για τον ίδιο; Βρίσκει άραγε αυτό που τόσα χρόνια επιθυμούσε και αναζητούσε;».

Θα θέλατε να μας δώσετε μια αίσθηση από το κλίμα της παράστασης;

Φάνης Μιλλεούνης: «Η παράσταση σκιαγραφεί το κλίμα όλης της εποχής της δεκαετίας του 1950 στην Αθήνα.  Η περίοδος αυτή εξελίσσεται σε διαφορετικούς χρόνους και βιώνεται πολύτροπα από τους ανθρώπους που βγαίνουν από τις τρικυμίες της δεκαετίας του 1940.

Από τη μια συντελούνται μεταβολές μεγάλης κλίμακας, όπως η αστικοποίηση, η βιομηχανική ανάπτυξη και η μετανάστευση. Πλάι σε αυτές αναπτύσσονται αντιδράσεις στο εσωτερικό μιας διχασμένης κοινωνίας που συχνά αρνείται να συνδιαλλαγεί με το παρελθόν της και αδυνατεί να εκλογικεύσει τα διλήμματά της.
Όλα τα παραπάνω στοιχεία τα εντοπίζουμε στην “Εύθραυστη Οικογένεια”, κάποια πιο έντονα, κάποια άλλα υποβόσκουν και άλλα υπονοούνται. Βρισκόμαστε σε μια γειτονιά της Αθήνας που ακόμα “ο τόπος μοσχοβολά από τα γιασεμιά όταν μπαίνει η άνοιξη”, που “πολύς κόσμος έχει φύγει από την Ελλάδα γιατί έχουν ανοίξει οι δουλειές στο Γερμανία”, που το παρελθόν είναι ακόμα παρών για να μας θυμίζει ότι “ο πόλεμος είναι μια παράνοια και τίποτα άλλο, μια παράνοια που πρέπει να την θυμόμαστε για να την αποφεύγουμε και τίποτα παραπάνω”».

Πληροφορίες της παράστασης «Μια εύθραυστη οικογένεια»

Κείμενο: Ομάδα The Young Quill
Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Σκηνικά και Σχεδιασμός Φωτισμών: Κωστής Μουσικός
Κοστούμια: Μάριος Ράμμος
Πρωτότυπη Μουσική: Γιάννης Χριστοδουλόπουλος
Χορογραφίες: Χρυσηίς Λιατζιβίρη

Παίζουν (αλφαβητικά): Φιλία Κανελλοπούλου, Χρήστος Καραβέβας, Χριστίνα Κωστέα, Φάνης Μιλλεούνης

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Επικοινωνία: Μαρίκα Αρβανιτοπούλου | Art ensemble

Πού: Αμφιθέατρο Ιδρύματος Θεοχαράκη, Βασ. Σοφίας 9 και Μέρλιν 1, Αθήνα, τηλ.

Πότε: 7 Νοεμβρίου 2021 και κάθε Κυριακή στις 18.00

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Τιμές εισιτηρίων: 15 ευρώ και 10 ευρώ

Προπώληση εισιτηρίων: https://www.viva.gr/tickets/theater/mia-efthrasti-iikogeneia/

*Η είσοδος στο αμφιθέατρο επιτρέπεται με την επίδειξη πιστοποιητικού εμβολιασμού ή πιστοποιητικού νόσησης.⠀