Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη: «Με αφορά και με βασανίζει πολύ ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Σκηνοθετεί ένα ακόμα ελληνικό έργο. Η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη μιλάει για την παράσταση του έργου «Ένδοξη ένδεια» του Παναγιώτη Μέντη που θα δούμε την Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2021 στις 20.00, στον Αύλειο Χώρο Μουσείου Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών στην Πλάκα.

Η παράσταση ανεβαίνει στο Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο το οποίο ανοίγει τις πύλες του για 18η συνεχή χρονιά από 21 έως και 28 Σεπτεμβρίου 2021. Το πρόγραμμα του Φεστιβάλ κινείται γύρω από τον άξονα της επετείου των 200 χρόνων από την Ελληνική Επανάσταση με τίτλο «200 χρόνια Επανάσταση: Ξαναγράφοντας τους αρχαίους μύθους σήμερα».

Το κυρίως πρόγραμμα του Φεστιβάλ φέτος περιλαμβάνει την πρώτη παρουσίαση έντεκα νέων θεατρικών έργων από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ως works in progress, τα οποία προκρίθηκαν στον παγκόσμιo διαγωνισμό συγγραφής που διοργάνωσε το Φεστιβάλ.
Ανάμεσα τους είναι και το έργο του Παναγιώτη Μέντη που σκηνοθετεί η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη και ερμηνεύει η Δέσποινα Σαραφείδου.

«Αγαπώ το σύγχρονο ελληνικό έργο, όπως φυσικά αγαπώ και τα παλαιότερα έργα. Τα τελευταία χρόνια, καθώς έχω σκηνοθετήσει και συνεχίζω να σκηνοθετώ έργα Ελλήνων συγγραφέων η επαφή μου μαζί τους μού έχει δώσει πολλά πράγματα» λέει η σκηνοθέτις Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη.
«Στο Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο, θα παρουσιάσουμε το έργο του Παναγιώτη Μέντη με τίτλο “Ένδοξη ένδεια”. Θα ήθελα να κάνω μια διευκρίνηση σχετικά με ένα παλαιότερο δημοσίευμα όταν είχα κάνει στο Θεσσαλικό θέατρο την παράσταση “Από τον γάμο στο διαζύγιο” του Ζορζ Φευντώ. Είχα πει κάτι για τους Έλληνες συγγραφείς και αυτό παρερμηνεύθηκε από κάποιο δημοσιογράφο, ο οποίος είχε γράψει ότι απορρίπτω τους Έλληνες συγγραφείς. Οι σκηνοθεσίες που έχω κάνει αν μη τι άλλο αποδεικνύουν το ακριβώς αντίθετο.
Τον προηγούμενο χρόνο από το εν λόγω δημοσίευμα είχα κάνει την “Κάσσυ” του Ανδρέα Φλουράκη στο Από Μηχανής θέατρο οπότε έχει σημασία για μένα να διευκρινίσω αυτή την παρεξήγηση.
Νιώθω καλά με τη συνεργασία μου με τους Έλληνες συγγραφείς και αυτό ίσως να οφείλεται στο ότι έχω την ευκαιρία να γνωριστώ μαζί τους. Βέβαια, το να γνωρίζεις έναν συγγραφέα μπορεί και να είναι δύσκολο καθώς μπορεί να έχει άποψη για το έργο του (και καλά κάνει), να μην του αρέσει κάτι στον τρόπο που επιλέγεις να φωτίσεις σημεία του, να διαφωνήσετε, να συμφωνήσετε.
Από την άλλη πλευρά είναι ανακουφιστικό να ξέρεις ότι ο συγγραφέας είναι εκεί και να μπορείς να τον ρωτήσεις κάτι, να έχεις μια συζήτηση μαζί του, να επεκτείνεις αυτό το οποίο σκέφτηκε. Είναι μια εξαιρετικά δημιουργική διαδικασία, που μου αρέσει όταν συμβαίνει».

Η ηθοποιός Δέσποινα Σαραφείδου ερμηνεύει το μονόλογο «Ένδοξη ένδεια» του Παναγιώτη Μέντη που σκηνοθετεί η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη.

Καρκαβίτσας, Φλουράκης, Αδαμίδου, Μέντης

«Το πρώτο ελληνικό έργο της ομάδας μου Άνιμα ήταν η “Έξοδος”, μια παράσταση με μαρτυρίες και στοιχεία βιογραφίας Ελληνίδων γυναικών από τον πόλεμο του 1821, σε αυτόν του 1940 και τον Εμφύλιο. Στη συνέχεια είχα σκηνοθετήσει τον “Ζητιάνο” του Καρκαβίτσα» εξηγεί η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη.

«Επίσης έχω σκηνοθετήσει δύο έργα του Ανδρέα Φλουράκη, μάλιστα φέτος το καλοκαίρι κάναμε περιοδεία με το έργο του “Μια χώρα δύο αιώνες μετά” με τους ηθοποιούς Ιωσήφ Ιωσηφίδη, Θανάση Κουρλαμπά, Ράνια Σχίζα, Άρη Μπαταγιάννη, Αμαλία Νίνου, Μαρία Χάνου.Ένα έργο που μιλάει με χιούμορ και διάθεση αυτοκριτικής για το πώς οι Έλληνες σήμερα διαχειρίζονται τη νεότερη ιστορία τους αλλά και για το πώς τη δημιουργούν.

Με αφορά πολύ ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα. Ίσως από εκεί να ξεκινάνε όλα. Με προβληματίζει πολύ, με βασανίζει πολύ ό,τι συμβαίνει στην Ελλάδα και δυστυχώς νιώθω πιο απαισιόδοξη από ότι στο παρελθόν. Πιάνοντας το νήμα της Ιστορίας της Ελλάδας, με απασχολεί πολύ το πώς έχουμε φτάσει εδώ σήμερα. Με απασχολεί το ότι υπάρχουν πολλά κακώς κείμενα που τα βλέπω να αναπαράγονται και να μην διορθώνονται. Αντιθέτως να διογκώνονται.

Θα μείνω σε τρεις σημαντικές στιγμές οι οποίες ήταν οι συνεργασίες μου με τη Σοφία Αδαμίδου. Δουλέψαμε σε τρία έργα της “οδός Αβύσσου αριθμός 0”, διασκευή δική της στο μυθιστορήμα του Λουντέμη, “Τζένη και Μαρξ” σε κείμενο δικό της και πρόσφατα στις “Εφτά καραντινάτες ιστορίες”, στις οποίες έκανε δραματουργική επεξεργασία. Είναι μεγάλη η απώλεια αυτής της νέας γυναίκας για το θέατρο, γιατί ήταν σε μια πολύ δημιουργική της στιγμή. Έγραφε αμιγώς πολιτικό θέατρο που νομίζω ότι το έχουμε μεγάλη ανάγκη αυτή την εποχή. Μαζί είχαμε κάνει πολλά σχέδια και όνειρα για το θέατρο και για μένα η απώλειά της ήταν ένα ισχυρό σοκ.

Η αγάπη μου για τους σπουδαίους μας Έλληνες συγγραφείς ξεκινάει και από το γεγονός ότι με απασχολεί η Ελλάδα. Εξού και η παράσταση που κάναμε με τον Ανδρέα Φλουράκη (σ.σ. “Μια χώρα δύο αιώνες μετά”) με αφορμή τα 200 χρόνια από την Ελληνική Επανάσταση.
Με τον Παναγιώτη Μέντη είναι η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε και χαίρομαι που μου δίνεται η ευκαιρία να ασχοληθώ με έργο του, έστω και υπό τη μορφή αναλογίου. Θα μιλήσω στη συνέχεια για το έργο αυτό.
Νιώθω ότι το θέατρο πρέπει να συνομιλήσει με την εποχή του και με το περιβάλλον του, γιατί έχουμε πολλά ζητήματα, που πρέπει να δούμε. Αυτό φυσικά δεν σημαίνει ότι δεν θα ανεβάζουμε ευρωπαϊκά έργα που δεν έχουν θεματολογία που αφορά την Ελλάδα» .

«Ένδοξη ένδεια» του Παναγιώτη Μέντη

«Ήμουν από τους πρώτους που διάβασα όλα τα έργα που θα ακούσουμε στο Αναλόγιο» συνεχίζει η Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη. «Από τα κείμενα που διάβασα αισθάνθηκα ότι το έργο που έχει γράψει ο Παναγιώτης Μέντης εκτός του ότι είναι ένας πολύ ιδιαίτερος μονόλογος, περιλαμβάνει πολλά επίκαιρα θέματα που με έκαναν να ταυτιστώ.
Είναι ο μονόλογος της Μαντώς Μαυρογένους την οποία συναντάμε σε μεγάλη ηλικία όταν βρίσκεται πια σε μια κατάσταση ψυχική και νοητική πολύ ακραία και δύσκολη. Όταν την έχει εγκαταλείψει η πολιτεία, όταν δεν έχει καθόλου χρήματα και βασικά όταν την έχει εγκαταλείψει ο Υψηλάντης. Οπότε πιάνουμε το νήμα της Ιστορίας από αυτό το σημείο. Με συγκίνησε αυτός ο μονόλογος, γιατί παρόλο που μιλάει για τη Μαντώ Μαυρογένους, στην πραγματικότητα μιλάει για την απώλεια, την προδοσία, την αδικία.
Η Ελλάδα στο τέλος την εγκαταλείπει. Μια χώρα για την οποία η Μαντώ Μαυρογένους είχε δώσει τα πάντα, την περιουσία της, τα νιάτα της, το χρόνο της. Ο Υψηλάντης, ο μόνος άντρας που αγάπησε φεύγει χωρίς καμιά εξήγηση. Και η Μαντώ στα όρια της αξιοπρέπειάς της, αναγκάζεται να κάνει κάτι για το οποίο ντρέπεται μετά. Καταλαβαίνουμε λοιπόν ότι τα θέματα που θίγει ο Παναγιώτης Μέντης στο έργο του δεν αφορούν μόνο στο τότε αλλά είναι διαχρονικά.
Οι επιστολές της Μαντώς στις Γαλλίδες και τις Αγγλίδες της εποχής της είναι από τα πρώτα κείμενα που είχα συμπεριλάβει στην παράσταση “Έξοδος”. Είναι πραγματικά ένα πρόσωπο που αγαπώ και έχει μεγάλο ενδιαφέρον που σε αυτόν τον μονόλογο το βλέπουμε διαφορετικό από ότι το έχουμε συνηθίσει να παρουσιάζεται.

Το έργο ήταν επιλογή από το Διεθνές Φεστιβάλ Αναλόγιο, γράφτηκε από τον Παναγιώτη Μέντη και είναι η πρώτη φορά που παρουσιάζεται. Άλλωστε αυτή είναι και η βασική ιδέα του Φεστιβάλ: η ανάγνωση κειμένων που ακούγονται για πρώτη φορά στο κοινό.
Τον μονόλογο ερμηνεύει η Δέσποινα Σαραφείδου, μια ηθοποιός με την οποία είναι επίσης η πρώτη φορά που συνεργαζόμαστε. Με ενδιαφέρει πολύ το ψυχικό και υποκριτικό υλικό που φέρει και το οποίο ταιριάζει σε αυτή της φάση της ζωής που συναντάμε την ηρωίδα μας, τη Μαντώ Μαυρογένους.
Κατά τη διάρκεια της ανάγνωσης του μονολόγου από τη Δέσποινα, ένας τσελίστας, ο Χρύσανθος Κυριαζής θα παίζει ζωντανά την πρωτότυπη μουσική, που έχει γράψει για το έργο ο Θοδωρής Λεμπέσης.

Είναι σημαντικό να αναφέρω ότι πρόκειται για αναλόγιο. Αυτό σημαίνει ότι παρουσιάζεται ένα έργο στο κοινό, οι ηθοποιοί δηλαδή διαβάζουν ένα κείμενο δείχνοντας πού μπορεί να φτάσει όταν εν δυνάμει θα γίνει παράσταση.
Δεν είναι μια κανονική παράσταση, δείχνει όμως που θα μπορούσε να φτάσει αν θα γινόταν παράσταση. Μπορείς να καταλάβεις ποιες ήταν οι θέσεις, οι εξάρσεις, οι υφέσεις, οι αντιφάσεις, οι δραματικές στιγμές και γενικά η δομή του χαρακτήρα και του έργου μέσα από το σκίτσο που βλέπεις πάνω στη σκηνή, να παρουσιάζει ο ηθοποιός. Είμαστε όλοι φορείς του κειμένου ώστε να φτάσει μέσω της ανάγνωσης στο κοινό».

Η νέα σεζόν στο θέατρο

«Είναι μια περίεργη χρονιά. Αισθάνομαι και φοβάμαι ότι ακόμα η επαφή μας με το κοινό δεν έχει αποκατασταθεί. Αισθάνομαι ότι ο κόσμος είναι ακόμα μαγκωμένος. Φοβάμαι ότι ο χειμώνας που έρχεται θα είναι πιο δύσκολος, από τη μια πλευρά οι εμβολιασμένοι, που μπορεί να φοβούνται, από την άλλη οι ανεμβολίαστοι, που θα πρέπει να κάνουν τεστ για να πάνε να δουν μια παράσταση, ο περιορισμός στον αριθμό των θέσεων, πιθανά ανοιγοκλεισίματα, όλα γεμάτα εμπόδια.
Θέλει πολύ χρόνο για να επανέλθει η σχέση ανάμεσα στο κοινό και στους συντελεστές μιας παράστασης, η οποία εδώ και έναν χρόνο διαταράχτηκε. Έχω την αίσθηση ότι δεν έχει βρεθεί ακόμα η σύνδεση αυτή η τόσο ζεστή και άμεση που υπήρχε με το κοινό. Πιστεύω ότι δεν θα αντέξουμε και έναν δεύτερο χειμώνα με θέατρα κλειστά ή με θέατρα που θα υπάρχει διχασμός σε πολλά επίπεδα.
Επίσης, θα ήθελα να προσθέσω κάτι ακόμα. Η ομάδα μου Άνιμα είναι μια από τις ομάδες που έχει πάρει επιχορήγηση από το υπουργείο Πολιτισμού για την παράσταση “Ο πίθηκος Ξουθ”. Πρόκειται για ένα πολύ ενδιαφέρον μυθιστόρημα του Ιάκωβου Πιτσιπίου που ανακαλύφθηκε πολύ πρόσφατα. Το υπουργείο Πολιτισμού μας έχει πει ότι οι παραστάσεις που έχουν επιχορηγηθεί πρέπει να παρουσιαστούν μέχρι τον Δεκέμβριο. Με φοβίζει πολύ το πώς όλες αυτές οι παραστάσεις που έχουν πάρει επιχορήγηση θα μπορέσουν να παρουσιαστούν μέχρι το τέλος του χρόνου και φυσικά να υπάρχει κόσμος, που θα πάει να τις δει. Μακάρι να πάνε όλα καλά».

Πληροφορίες παράστασης «Ένδοξη ένδεια»

στο πλαίσιο του Διεθνούς Φεστιβάλ Αναλόγιο

Κείμενο: Παναγιώτης Μέντης
Σκηνοθεσία: Ρουμπίνη Μοσχοχωρίτη
Πρωτότυπη μουσική: Θοδωρής Λεμπέσης
Ερμηνεία: Δέσποινα Σαραφείδου
Τσέλο: Χρύσανθος

Πού: Αύλειος Χώρος Μουσείου Ιστορίας Πανεπιστημίου Αθηνών, Παλαιό Πανεπιστήμιο, Θόλου 5, Πλάκα
Πότε: Πέμπτη 23 Σεπτεμβρίου 2021, στις 20.00
Διάρκεια: 50 λεπτά
Ελεύθερη είσοδος.
Κρατήσεις στο: ticketsanalogio@gmail.com

Ο χώρος τηρεί όλες τις συστάσεις και λειτουργεί σύμφωνα με τις οδηγίες του Υπουργείου Υγείας, για την διεξαγωγή των εκδηλώσεων σε κατάλληλες και ελεγχόμενες συνθήκες ασφαλείας σε σχέση με τον COVID-19.
Ακολουθεί σχολαστικά όλα τα πρωτόκολλα υγιεινής και αποστάσεων, ώστε κανείς να μη διστάσει και στερηθεί το αγαθό της ψυχαγωγίας. Απαραίτητη προκράτηση θέσεων: ticketsanalogio@gmail.com – τηλ. 6945959739