Η Αλεξάνδρα Καζάζου μιλάει για την παράσταση «Χορείες Χώρων»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες της Αλεξάνδρας Καζάζου, η καλλιτεχνική ομάδα Transatlantic παρουσιάζει για πρώτη φορά τις «Χορείες Χώρων» του Ζωρζ Περέκ, στις 28 και 29 Αυγούστου στην Αρχαία Κόρινθο, στο πλαίσιο του προγράμματος 2021 του θεσμού «Όλη η Ελλάδα ένας Πολιτισμός» του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Η σκηνοθέτις Αλεξάνδρα Καζάζου μιλάει για το βιβλίο του Ζωρζ Περέκ και σημειώνει πως για την ομάδα όλων των συντελεστών της συνάντησης αυτής με έμπνευση το βιβλίο του Περέκ, στόχος είναι να γραφτεί ένα πρωτότυπο λιμπρέτο που να ενσωματώνει το λόγο, την κίνηση, την εικόνα και την μουσική σύνθεση δίνοντας έμφαση στον παλμό και τη δόνηση της αφήγησης, μιας τέτοιας πολυδιάστατης θεματικής, αυτής του χώρου.

Ποια η θέση του αρχαίου δράματος στη ζωή σας;

Θα προσπαθήσω να απαντήσω λέγοντας πως εάν μια εποχή δεν γεννάει τραγικούς ήρωες σημαίνει μάλλον πως δεν θέλει το ελεύθερο και το ανεξουσίαστο άτομο. Γιατί από τα λίγα που μπορώ να συλλάβω για την τραγωδία δεν κρίνεται το αποτέλεσμα κάθε φορά μα η ποιότητα της στάσεως του τραγικού ανθρώπου.

Υπό αυτή την έννοια δεν με ενδιαφέρει τίποτα το δραματικό στο Θέατρο εάν δεν εμπεριέχει -έστω και ως δυνατότητα -το τραγικό. Και το περιέχει ευτυχώς πάντα αρκεί να έχουμε το κατάλληλο βλέμμα να το κοιτάξουμε. Διότι γεννηθήκαμε και αυτό φτάνει για να αρχίσει η περιπέτεια.

Τι ήταν αυτό που σας τράβηξε το ενδιαφέρον στο βιβλίο του Ζωρζ Περέκ «Χορείες Χώρων» ώστε να το σκηνοθετήσετε;

Κάθε λέξη του βιβλίου αυτού ήταν μία αποκάλυψη για μένα. Το ημερολόγιο αυτού του υπέροχου χώρο χρήστη που ονομάζεται Ζωρζ Περέκ ήρθε και με βρήκε κατά την πρώτη καραντίνα.

Ο τρόπος σκέψης του για το μη αυτονόητο του χώρου άρα και για το μη αυτονόητο της ύπαρξής μας, αλλά και ο τρόπος που παίζει με τα έντομα που λέγονται λέξεις και ζωγραφίζει με την πένα του χώρους μέσα μου γεννώντας άπειρες ερωτήσεις είναι ο κύριος λόγος που μοιράστηκα το βιβλίο αυτό με την ομάδα μας, την κρίσιμη αυτή περίοδο.

Στο βιβλίο του, ο Περέκ μας καλεί να περιδιαβούμε μαζί του τον χώρο. Θα θέλατε να μας πείτε πώς θα δούμε τον χώρο στην παράσταση;

Στη δουλειά μας, από τις συναντήσεις μας τον Οκτώβρη του 2020 έως τώρα, δεν υπήρχε η προσπάθεια να γεωμετρήσουμε το χώρο αλλά από την πρώτη στιγμή η εξερεύνησή μας πήγαζε από την ανάγκη να ψάξουμε την έννοια του Άχρηστου Χώρου που απεγνωσμένα αναζητεί ο συγγραφέας.

Με αυτή την έννοια ο χώρος ανοίγει στην παράστασή μας, βαθαίνει, κλείνει, μεγαλώνει, συρρικνώνεται, κάμπτεται και εκρήγνυται με γνώμονα το χώρο της φαντασίας και του αδύνατου να γεωμετρηθεί.

Στο μουσείο της Αρχαίας Κορίνθου που έχουμε την τιμή να παρουσιάσουμε τη δουλειά μας, η τοπογραφία του μέρους και η δουλειά μας συναντιούνται και μαζί δημιουργούν την συγκεκριμένη μοναδική παράσταση δίπλα στο ναό του Απόλλωνα.

Ποια ήταν η έρευνα που χρειάστηκε να κάνετε για αυτή την παράσταση;

Η έρευνα της ομάδας ξεκίνησε ουσιαστικά από τον Οκτώβρη του 2020. Με αρκετά διαλείμματα και με πιο πυκνωμένη ενέργεια, από τον Μάρτιο του 2021. Από τον Μπόρχες μέχρι τα χαρακτικά του Escher, από τα καθημερινά ημερολόγια των ηθοποιών σε σχέση με τη θεματική του χώρου ως το εντατικό training μέσα στο χώρο.

Η δουλειά κάθε περίοδο οδηγούσε αλλού σε άλλα ερωτήματα, μας μετατόπιζε κυριολεκτικά και οι διαδρομές μάς έφεραν σε μία άγνωστη καινούργια ψυχοσωματική γλώσσα για αυτή την παράσταση.

Από την σωματική έκφραση ως την μουσική σύνθεση που υπογράφει ο Rafael Habel που συντελείται επί σκηνής, την υποκριτική γλώσσα μέχρι ακόμα και το σκηνικό αντικείμενο που υπογράφει ο Χρίστος Λάσκαρης, όλα ήταν ανοίκεια στην αρχή και νιώθω πως τολμήσαμε να μην φοβηθούμε το άγνωστο.

Και γι’ αυτό – ανεξαρτήτως αποτελέσματος – μπορώ να πω με σιγουριά πως νιώθω ευλογημένη για το ταξίδι μας αυτό. Είναι μία δουλειά συλλογική, με πολλή αγάπη και λαχτάρα για το επόμενο βήμα.

Ποιοι είναι οι χαρακτήρες που ερμηνεύουν οι ηθοποιοί Αντιγόνη Φρυδά, Σπύρος Δέτσικας, Βασίλης Μπούτσικος και Βασίλης Τρυφουλτσάνης;

Δεν υπάρχει Δραματικό ‘Εργο και δεν υπάρχουν δραματικοί χαρακτήρες με αυτή την έννοια. Υπάρχουν διαδρομές και ενέργειες που αντιδρούν στο χώρο από τον χώρο. Και αυτές οι ψυχοσωματικές λειτουργίες και ρυθμοί γεννούν τελικά χαρακτήρες και μάλιστα κατ’ εμέ πάντα, ισχυρούς διαφορετικούς μεταξύ τους και με πολύ δυνατό κέντρο.

Επίσης, ο Rafael Habel, ανεκτίμητος συνεργάτης χρόνων, υπέροχος ηθοποιός, μουσικός και physical performer ήρθε από την Πολωνία προσκεκλημένος για την παράσταση αυτή και είναι μεγάλη τιμή μου και χαρά που συνεργαζόμαστε πρώτη φορά με εκείνον ηθοποιό και εμένα σκηνοθέτη.

Πώς δουλέψατε πάνω στη δραματουργία της παράστασης;

Η δραματουργία που ακολουθήσαμε με τον Karol Jarek είναι η οργανική δραματουργία όπου ο πρωταγωνιστής είναι οι αντιθετικές δυνάμεις των ρυθμών, οι θερμοκρασίες των ψυχοσωματικών λειτουργιών και κυρίως η αντιμετώπιση της δουλειάς μας σαν μία μουσική διαρρύθμιση των σχέσεων και του χώρου.

Τα τελευταία χρόνια, όσο ποτέ άλλοτε, με έχουν απασχολήσει πολύ οι 5 ρυθμοί και οι σωματικές λέξεις (Physical words) που ξεκίνησαν από την έρευνα της ομάδας μας Studio Μatejka στην Πολωνία (2010-2014) και ήταν δύο εργαλεία που έφερα στο χώρο ως βάση και προϋπόθεση της έρευνάς μας. Και νομίζω πως καθόρισαν κατά πολύ την ενεργειακή δραματουργία της δουλειάς αυτής.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τη μουσική της παράστασης;

Η απάντηση έρχεται από τον Rafal Habel ο οποίος μας λέει τα εξής: “Discover the sound of an object. Almost by coincidence. Touch the object and that object makes sound then curiously and with listening start to tap things around to call sounds to be born.
Object that has no purpose. The Main purpose is that it exists now and here. Touch it, tap it – it will make sound.
Blow into it – it will make wind. Decompose it – it will have an almost meaningful sense of existence”.

Λόγος, κίνηση, εικόνα και μουσική σύνθεση. Πώς συνδυάζονται στην παράσταση και ποιος είναι ο σκοπός τους;

Κάτι πολύ σημαντικό είναι πως για την ομάδα όλων των συντελεστών της συνάντησης αυτής με έμπνευση το βιβλίο του Perec, στόχος είναι να γραφτεί ένα πρωτότυπο λιμπρέτο που να ενσωματώνει το λόγο, την κίνηση, την εικόνα και τη μουσική σύνθεση δίνοντας έμφαση έτσι στον παλμό και τη δόνηση της αφήγησης, μιας τέτοιας πολυδιάστατης θεματικής, αυτής του χώρου.

Επίσης, η ομάδα θέλει να ερευνήσει προς την κατεύθυνση μιας Αλληλο Συμπληρωματικής Τέχνης όπου η βασική της αρχή είναι η αναγνώριση όλων των καλλιτεχνικών ειδών, μορφών και μέσων (θέατρο, χορός, μουσική, εικαστικές τέχνες) ως αυτόνομους και ισάξιους συνεργάτες.

Πληροφορίες παράστασης «Χορείες Χώρων»

Σκηνοθεσία: Αλεξάνδρα Καζάζου
Επιμέλεια Δραματουργίας: Αλεξάνδρα Καζάζου, Karol Jarek
Σκηνικό-Εικαστική εγκατάσταση: Χρήστος Λάσκαρης
Επιμέλεια Φωτισμών και Βίντεο: Karol Jarek
Μουσική σύνθεση \ Ερμηνευτής: Rafal Habel

Ηθοποιοί: Αντιγόνη Φρυδά, Σπύρος Δέτσικας, Βασίλης Μπούτσικος, Βασίλης Τρυφουλτσάνης

Πού: Αρχαία Kόρινθος

Πότε: 28 και 29 Αυγούστου 2021, στις 19.30

Αναλυτικό πρόγραμμα και προκρατήσεις θέσεων στο digitalculture.gov.gr 

Οι εκδηλώσεις προσφέρονται δωρεάν από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.
Το μόνο αντίτιμο είναι το εισιτήριο για την είσοδο σε κάθε χώρο, όπου υπάρχει.
Είναι υποχρεωτική η προκράτηση θέσης.

Για περισσότερες πληροφορίες συμβουλευτείτε την ιστοσελίδα: https://digitalculture.gov.gr/  
Σημειώνουμε ότι οι θεατές θα πρέπει να τηρούν τις οδηγίες και συστάσεις της Επιτροπής Εμπειρογνωμόνων COVID-19 του Υπουργείου Υγείας για την ασφαλή προσέλευση στους αρχαιολογικούς χώρους και τα μουσεία, σύμφωνα με τις ισχύουσες Κ.Υ.Α.

Για λόγους ασφαλείας και για την αποφυγή καθυστερήσεων και συνωστισμού, συνιστάται η έγκαιρη προσέλευση, 1 – 1,5 ώρα πριν από την έναρξη της εκδήλωσης.

Μετά την έναρξη, η είσοδος δεν θα επιτρέπεται.

Λίγα λόγια για την ομάδα Transatlantic

Η καλλιτεχνική ομάδα Transatlantic δημιουργήθηκε την άνοιξη του 2020 από τον φωτογράφο και φωτιστή θεάτρου Karol Jarek, από την ηθοποιό, σκηνοθέτη και παιδαγωγό του θεάτρου Αλεξάνδρα Καζάζου και από την μουσικό και συνθέτη Νεφέλη Σταματογιαννοπούλου και η δραστηριότητά της είναι καλλιτεχνικού, εκπαιδευτικού, ερευνητικού και κοινωνικού χαρακτήρα.

Η μεγάλη επιθυμία ήταν να υπάρξει ένας χώρος που να ευνοεί τη δημιουργία, ανάπτυξη και προώθηση σύγχρονων και πειραματικών μεθόδων στον τομέα του θεάτρου, του χορού, της μουσικής και της καλλιτεχνικής εκπαίδευσης. Η δραστηριότητα της TRANSATLANTIC έχει την βάση της στην Αθήνα αλλά στόχος της είναι να δραστηριοποιείται σε πολλά μέρη της Ελλάδας υποστηρίζοντας την καλλιτεχνική αποκέντρωση. Αξίζει να σημειωθεί πως οι ίδιοι καλλιτέχνες είναι επίσης ιδρυτικά μέλη της θεατρικής ομάδας Teatr Andra που έχει την βάση της στην Κωνσταντινούπολη και αποτελείται από Τούρκους, Έλληνες και Πολωνούς καλλιτέχνες, ενώ μετράει, εκτός άλλων δραστηριοτήτων, δύο θεατρικές παραγωγές. Για περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να επισκεφτείτε: www.teatrandra.com