Η Αικατερίνη Παπαγεωργίου μιλάει για την «Ιστορία ενός μονόφθαλμου»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Μια γιγάντια μαριονέτα βρίσκεται στο επίκεντρο της μουσικοθεατρικής παράστασης «Η ιστορία ενός μονόφθαλμου» που παρουσιάζει η θεατρική ομάδα «The Young Quill». Η σκηνοθέτις Αικατερίνη Παπαγεωργίου μιλάει για το έργο το οποίο είναι βασισμένο στην ενδέκατη ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου και στον “Ερωτικό Πολύφημο” του ποιητή Θεόκριτου του Συρακούσιου.
Η παράσταση απευθύνεται σε όλη την οικογένεια και κάνει πρεμιέρα στις 17 Ιουλίου στην Αιδηψό. Αμέσως μετά θα ξεκινήσει το ταξίδι της σε μεγάλες πόλεις της Ελλάδας.

«Η αφορμή για την παράσταση ξεκίνησε από κάτι με το οποίο ως ομάδα “The Young Quill” τον τελευταίο καιρό έχουμε αρχίσει να πειραματιζόμαστε» λέει η σκηνοθέτις Αικατερίνη Παπαγεωργίου. «Αυτό είναι ο τρόπος προκειμένου να εντάσσουμε μέσα στις παραστάσεις μας το στοιχείο της ζωντανής μουσικής και της τέχνης του χορού, χωρίς αυτά να αποτελούν σκηνικούς εντυπωσιασμούς, ώστε απλώς οι παραστάσεις να γίνονται πιο ευφάνταστες.

Στόχος είναι η ένταξη των στοιχείων αυτών στο πλαίσιο ενός συμπαγούς θεατρικού σύμπαντος. Θεωρήσαμε ότι ο ιδανικός τρόπος για να γίνει αυτό δεν είναι με αμιγώς θεατρικά κείμενα, αλλά με το να επεξεργαστούμε ιστορίες που προκύπτουν μέσα από την ποίηση, τη λογοτεχνία τους μύθους κλπ. Ιστορίες που οι άνθρωποι τις γνωρίζουν, τους είναι οικίες και μέσα σε αυτές μπορούμε να καλλιεργήσουμε στοιχεία που θα αναδειχθούν μέσω της μουσικής, άλλα στοιχεία που θα αναδειχθούν μέσα από την κίνηση και όλα αυτά σε συνδυασμό με τα όσα θα προκύψουν από το κείμενο και το διάλογο.

Έτσι φτάσαμε στο μύθο του Κύκλωπα. Μας γοητεύει το γεγονός ότι μπλέκει έναν εντελώς φανταστικό κόσμο με την ύπαρξη τεράτων, θεών και εξωπραγματικών πλασμάτων που συνδυαλέγονται με τον άνθρωπο. Όλο αυτό γίνεται με έναν τρόπο πολύ συμβολικό. Αν και μπαίνουμε σε έναν φανταστικό κόσμο, όλα όσα συμβαίνουν εκεί είναι εντελώς πιστευτά και ρεαλιστικά – αυτή είναι η μαγεία του μύθου».

Η ενδέκατη ραψωδία της Οδύσσειας και το κείμενο του Θεόκριτου του Συρακούσιου

«Ξεκινήσαμε με την Οδύσσεια, γιατί είναι ένας πολύ γνωστός μύθος, ένα ποιητικό κείμενο» συνεχίζει η σκηνοθέτις Αικατερίνη Παπαγεωργίου. «Χρησιμοποιήσαμε την ενδέκατη ραψωδία της Οδύσσειας του Ομήρου και τον “Ερωτικό Πολύφημο” του ποιητή Θεόκριτου του Συρακούσιου, ένα κείμενο πολύ μεταγενέστερο στο οποίο ο ίδιος ο Πολύφημος απευθύνεται στην αγαπημένη του Γαλάτεια, όντας πλέον τυφλός.

Θεωρήσαμε ότι είναι μια καλή ευκαιρία να εμπλέξουμε την οπτική του Οδυσσέα, όπως όλοι την ξέρουμε, με μια λιγότερο γνωστή που είναι αυτή του τέρατος, του Κύκλωπα σε σχέση με το ίδιο συμβάν. Επειδή θέλαμε να εστιάσουμε στο γεγονός ότι αυτό το πλάσμα έχει και μια εξανθρωπισμένη πλευρά και μια πονεμένη πλευρά, θεωρήσαμε ότι ήταν μια ιδιαίτερη απόφαση το να υποδυθεί το ρόλο αυτόν μια γυναίκα.

Η Χριστίνα Κωστέα, μια εξαιρετική ηθοποιός και μουσικός, βρίσκεται μέσα σε μια τεράστια μαριονέτα που η ίδια κινεί εκ των έσω. Αυτό δημιουργεί μια ιδιαίτερη συνθήκη, γιατί μολονότι η μαριονέτα ουσιαστικά δεν έχει φύλο, ενώ ξέρουμε ότι ο Πολύφημος είναι άνδρας, το γεγονός ότι τον υποδύεται μια γυναίκα δημιουργεί αυτή την ιδιαιτερότητα του πλάσματου του Κύκλωπα».

Σύγκρουση ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φύση

«Υπάρχει μια τεράστια σύγκρουση ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φύση. Βλέπουμε καθαρά δύο κόσμους που φέρουν διαφορετικούς κανόνες, τρόπους συμβίωσης και συνύπαρξης. Δεν μπορούμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη στο κατά πόσο ο Κύκλωπας έφταιγε για τη σκληρότητα που τον διακατείχε. Πρακτικά, αναφερόμαστε σε ένα πλάσμα που υπακούει στους νόμους της ζούγκλας. Η δικιά του αντίληψη για τους ανθρώπους και το γεγονός ότι εκείνοι εισβάλουν στο χώρο του και λεηλατούν τα πράγματά του είναι αρκετά για να επικαλεστεί τη δύναμη που του δίνει η φύση και να τους εξοντώσει.

Από την πλευρά του, ο Οδυσσέας είναι πολιτισμένος, θα μπορούσαμε να πούμε εξανθρωπισμένος με μια σύγχρονη αντίληψη της έννοιας. Πιστεύει στους θεούς, στην ύβρι, στη φιλοξενία, οπότε πρακτικά ο καθένας από την πλευρά του θεωρεί ότι έχει δίκιο. Αφουγκραζόμενοι ότι προέρχονται από άλλους κόσμους, δηλαδή το δίκαιο και η ηθική του καθενός είναι εντελώς διαφορετικά, δεν μπορεί εύκολα να προκύψει το πώς αποδίδουμε δικαιοσύνη, τι αξιολογούμε ως περισσότερο ή λιγότερο σημαντικό. Εν τέλει, πως μπορούμε να αποδώσουμε δικαιοσύνη όταν οι αρχές του καθενός είναι τόσο εκ διαμέτρου αντίθετες. Είναι σαν να πάμε να συγκρίνουμε τη διάπραξη του ίδιου εγκλήματος μεταξύ δύο ανθρώπων που ο ένας το διέπραττε ενώ βρισκόταν σε εμπόλεμη ζώνη και βαλλόταν από παντού ενώ ο άλλος όχι».

Με υποκριτική πρόθεση

«Βασικό μου μέλημα ήταν να μπορέσουν οι ηθοποιοί να ανταποκριθούν στα μουσικά και στα κινησιολογικά μέρη του έργου χωρίς να βγουν από τη συνθήκη του χαρακτήρα που υποδύονται. Δηλαδή, ακόμα και το τραγούδι, η χρήση των μουσικών οργάνων και του χορού να έχει μια υποκριτική πρόθεση» συνεχίζει η Αικατερίνη Παπαγεωργίου.

«Η συνθήκη να είναι τώρα χορεύουμε ή τώρα παίζουμε μουσική ως ο Οδυσσέας, ο σύντροφος ή ο Κύκλωπας. Ξεκινώντας από αυτό απελευθερωθήκαμε από τη συζήτηση του πώς θα προσεγγιστούν τα μη διαλογικά μέρη της παράστασης. Πάντα ξεκινούσαμε από την αφετηρία του πώς θα το έκανε αυτό ο Οδυσσέας, πώς θα τραγουδούσε ο Οδυσσέας, πώς θα έπαιζε μουσική ο Οδυσσέας, ποιο όργανο θα επέλεγε από τα κρουστά να κρατάει.

Προσεγγίσαμε αυτή τη συνθήκη μέσα από μια αμιγώς υποκριτική διάσταση. Είναι πολύ απαιτητικό για τον ηθοποιό από εκεί που μιλάει, ξαφνικά να αποδίδει ένα σημείο της ιστορίας μουσικά και ένα άλλο χορευτικά. Ωστόσο, αν υπάρχει ένα συγκεκριμένο πλαίσιο, ότι όλα γίνονται κάτω από το συγκεριμένο πρίσμα του ρόλου που υποδύομαι, τότε κάπως τα πράγματα διευκολύνονται».

«Μια εύθραυστη οικογένεια», εμπνευσμένη από το «Γυάλινο Κόσμο» του Τενεσί Ουίλιαμς για όλη την οικογένεια

«Το χειμώνα, από τις 7 Νοεμβρίου θα είμαστε στο Ίδρυμα Εικαστικών τεχνών και μουσική Β&Μ Θεοχαράκη, όπου και πάλι θα παρουσιάσουμε μια παράσταση για όλη την οικογένεια. Δημιουργήσαμε ένα πρωτότυπο έργο εντελώς εμπνευσμένο από το “Γυάλινο Κόσμο” του Τενεσί Ουίλλιαμς, αφού πήραμε τα δικαιώματα από το Πανεπιστήμιο του Τενεσί και σε συνεργασία μαζί τους φέραμε το έργο στην πραγματικότητα της μετεμφυλιακής Ελλάδας.

Όλο το έργο διαδραματίζεται μετά τη λήξη του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου και κατά τη διάρκεια του ελληνικού Εμφυλίου. Εξετάζουμε τον τρόπο που η δυναμική της οικογένειας που περιγράφει ο συγγραφέας και οι σχέσεις των χαρακτήρων θα αναπτύσσονταν στην ελληνική πραγματικότητα της δεκαετίας του 1950. Και πάλι έχουμε εντάξει τη μουσική ως ένα αναπόδραστο στοιχείο της παράστασης, όχι όμως τη ζωντανή μουσική με την έννοια την οργανοπαιξίας όπως έχουμε τώρα με την “Ιστορία ενός μονόφθαλμου”. Εκεί, πολλά σημεία ονειροπόλησης των δύο νεότερων χαρακτήρων του έργου αποδίδονται μόνο μέσω της μουσικής και της κίνησης».

Πληροφορίες για την παράσταση «Η ιστορία ενός μονόφθαλμου»

Θεατρική μεταφορά: Ομάδα The Young Quill
Σκηνοθεσία: Αικατερίνη Παπαγεωργίου
Εικαστική εγκατάσταση & Ενδυματολογική επιμέλεια: Αλέγια Παπαγεωργίου
Σύνθεση μουσικής: Αλεξάνδρα Μικρούτσικου
Χορογραφία: Χρυσηίς Λιατζιβίρη
Σχεδιασμός φωτισμού: Κωστής Μουσικός

Ερμηνεύουν:
Χριστίνα Κωστέα (Κύκλωπας), Τάσος Λέκκας (Οδυσσέας), Κώστας Κουτρούλης (Σύντροφος Α), Τρύφωνας Ζάχαρης (Σύντροφος Β), Άγγελος Αγγέλου (σολίστ λαούτου & Σύντροφος Γ), Αλεξάνδρα Μικρούτσικου (ακορντεόν & Σύντροφος Δ)

Φωτογραφίες: Ελίνα Γιουνανλή
Γραφιστικός σχεδιασμός: Σεβαστιάνα Κωνστάκη/studioasevia

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

Κρατήσεις μέσω Viva.gr, στο 6979111412 και στα ταμεία των θεάτρων

Στάσεις περιοδείας:

21 Ιουλίου, Κολωνός, Θέατρο Κολωνού

23 Ιουλίου, Χαλκίδα, Θέατρο Αυλιδείας Αρτέμιδας

26 Ιουλίου, Γαλάτσι, Σινέ-Γαλάτσι

28 Ιουλίου, Αιδηψός, Βράχος της Αιδηψού

1 Αυγούστου, Σάμος, Αρχαίο θέατρο Πυθαγορείου

13 Αυγούστου, Κως, Ρωμαϊκό Ωδείο

19 Αυγούστου, Μαραθώνας, Αμφιθέατρο Πολιτιστικού και Αθλητικού Κέντρου Νέας Μάκρης

27 Αυγούστου, Δήμος Αχαρνών, Θέατρο Προφήτη Ηλία

4 Σεπτεμβρίου, Χάλκη (Δωδεκάνησα), Πλατεία του νησιού

10 Σεπτεμβρίου, Άμφισσα, Παλιά πόλη Άμφισσας

11 Σεπτεμβρίου, Βριλήσσια, Θέατρο Νταμάρι-Αλίκη Βουγιουκλάκη

12 Σεπτεμβρίου, Διόνυσος, Χώρος εκδηλώσεων του παλιού σταθμού τραίνου Διονύσου

16 Σεπτεμβρίου, Αθήνα, Σύλλογος Αθηναίων

18 Οκτωβρίου, Δήμος Αγίων Αναργύρων – Καματερού, Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού, αίθουσα Μαρία-Έλενα