Μελαχρινός Βελέντζας: «Πολιτισμός είναι ο τρόπος που ζούμε και υπάρχουμε»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Ο Μελαχρινός Βελέντζας ετοιμάζει τις βαλίτσες του και ταξιδεύει μ’ ένα βανάκι από τα Σφακιά έως τη Θεσσαλονίκη κι απ’ το ναυάγιο στο Γύθειο μέχρι τις μαγευτικές Οινούσσες με την παράσταση «Lemon».

Ο ηθοποιός μιλάει στο theatermag για την ιστορία του 1900, που παρουσιάζεται με πρωτότυπο τρόπο ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα ανά την Ελλάδα από το 2018 και η οποία φαντάζει συγκλονιστικά επίκαιρη δεδομένης της ιστορικής συγκυρίας της πανδημίας. Παράλληλα με την περιοδεία του «Lemon»,  βρίσκεται σε πρόβες στο Θέατρο Πόρτα για το βραβευμένο με Pulitzer (2018) «Cost of Living» (“Πόσο κοστίζει να ζεις;”) της Martyna Majok σε μετάφραση-σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπολου, που θα ανέβει από τη νέα θεατρική σεζόν.

Πώς νιώθετε για τη νέα αυτή περιπέτεια του «Lemon»; Είσαστε έτοιμοι για νέα ταξίδια;

Ανυπομονώ να ταξιδέψουμε ξανά και να βρεθούμε σε τόπους σε όλη την Ελλάδα συναντώντας διαφορετικούς ανθρώπους. Για να αφηγηθούμε αυτή την ιστορία, μα κυρίως να μοιραστούμε με τους θεατές την πεποίθησή μας πως ο πολιτισμός δεν είναι υποκατηγορία. Πολιτισμός είναι ο τρόπος που ζούμε και υπάρχουμε. Και το θέατρο δεν είναι πολυτέλεια σε αυτή τη διαδικασία, αλλά δομικό και απαραίτητο στοιχείο της.

Ποια είναι η ιστορία του Lemon και γιατί μας αγγίζει σήμερα;

Είναι η ιστορία του 1900 -του σπουδαιότερου πιανίστα του Ωκεανού, που γεννήθηκε πάνω σ’ ένα καράβι και δεν κατέβηκε ποτέ από αυτό. Δεν πάτησε ποτέ το πόδι του στη στεριά. Έβρισκε την ευτυχία μέσα στα 88 πλήκτρα του πιάνο του. Η ιστορία του είναι πραγματικά επίκαιρη την εποχή της πανδημίας μιας και ο 1900 -έγκλειστος από επιλογή- συναντά όλους εμάς που αφήνουμε τον υποχρεωτικό εγκλεισμό μας πίσω. Εμάς, που πριν την πανδημία ζούσαμε στο φρενήρη ρυθμό των αμέτρητων επιλογών και αναζητούσαμε μία παύση. Λίγο χρόνο.

Ο χρόνος μάς δόθηκε, σχεδόν υποχρεωτικά. Και τώρα; Μετά την πανδημία, τι; Η απάντηση αντανακλάται στην αιώρηση του 1900 ανάμεσα στη στεριά και τη θάλασσα ακριβώς τη στιγμή που επιχειρεί να κατέβει από το δικό του καράβι. Αλλά έμεινε εκεί για πάντα, μέχρι το τέλος της ζωής του. Εμείς;

Μουσική, κίνηση, χορός, τραγούδι, ενέργεια. Πώς θα σας δούμε επί σκηνής;

Είναι μία παράσταση που σε όποιο μέρος κι αν την παρουσιάσουμε με τον Γιώργο Δρίβα (Τιμ Τούνυ) το κάνουμε με πολύ αγάπη, μεράκι ενώ κάθε φορά η προετοιμασία μας γίνεται σα να είναι η πρώτη φορά. Το Lemon έχει στοιχεία pocket-musical και σωματικού θεάτρου μέσα από τη σκηνοθετική ματιά της Γεωργίας Τσαγκαράκη, ενώ η ζωντανή μουσική διατρέχει όλη την αφήγηση μέσα από το πιάνο του Lemon που λειτουργεί ως τρίτος ηθοποιός της παράστασης.

15 προορισμοί, 15 σημεία της Ελλάδας όπου θα δούμε το Lemon. Πώς έγινε η επιλογή τους και ποιες δυσκολίες συνάντησε η προετοιμασία της παραγωγής;

Ξεκίνησα τον περασμένο Αύγουστο μέσα σε κλίμα αβεβαιότητας λόγω πανδημίας να σχεδιάζω μία πανελλαδική περιοδεία που θα συνδύαζε φεστιβαλικές παραστάσεις και φυσικά τα αγαπημένα μου ταξίδια σε αποκεντρωμένες περιοχές με την πραγματοποίηση site-specific παραστάσεων, όπου το έργο συνομιλεί με τον τόπο. Ανεξάρτητη παραγωγή, ερευνητικό θέατρο και πολιτιστική αποκέντρωση.

Για εμένα, θέατρο υπάρχει όπου υπάρχουν θεατές. Έτσι, φέτος το Lemon θα παρουσιαστεί εν πλω στη Σαλαμίνα και κάπου ανάμεσα στα Σφακιά της Κρήτης και τη Γαύδο, μπροστά στο Ναυάγιο Δημήτριος στο Γύθειο, στις Οινούσσες, στο καρνάγιο στη Σύρο, στη Λιμνοθάλασσα του Μεσολογγίου. Η περιοδεία ξεκινά από την Ηλιούπολη και το Κηποθέατρο Παπάγου, ενώ στις 29 Ιουλίου θα βρεθούμε στο Φεστιβάλ του Θεάτρου Δάσους στη Θεσσαλονίκη.

Η πανδημία -όπως πάντα συμβαίνει με την αρρώστια- ανέδειξε τα προβλήματα και τις παθογένειες του τρόπου που ζούσαμε μέχρι τότε. Το ίδιο συνέβη και με το θέατρο. Επέλεξα με υπομονή, πίστη και αφοσίωση να οργανώσω τη μεγαλύτερη περιοδεία του Lemon από το ξεκίνημά του το 2018 θέλοντας να πω πως το θέατρο είναι δουλειά. Ο καλύτερος τρόπος να δείξεις κάτι είναι να το κάνεις πράξη. Όχι με λόγια. Σίγουρα, όλοι μας είμαστε μουδιασμένοι και χρειαζόμαστε χρόνο προσαρμογής στη μετάβαση προς αυτό το νέο. Και είναι δύσκολο να προχωράς όταν κατ’ επιλογή σε απαξιώνουν, δε σε υπολογίζουν. Αυτό όμως με πείσμωσε ακόμη περισσότερο. Δεν πιστεύω πως επιστρέφουμε κάπου μετά την πανδημία. Τα πράγματα πάντα πάνε μπροστά.

Πηγαίνοντας λοιπόν μπροστά, μπορούμε να είμαστε αισιόδοξοι και να προσπαθούμε να βρισκόμαστε σε επιλογές που μας εξελίσσουν και μας φέρνουν κοντά με εμάς και τους γύρω μας. Αυτός μας κάνει να ξεπερνάμε τις δυσκολίες και να τις κάνουμε εμπειρία.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια σχετικά με το ρόλο σας; Έχετε κάποια διαφορετική προσέγγιση σε αυτό τον κύκλο παραστάσεων;

Ο 1900 αντιπροσωπεύει την αφαίρεση σ’ έναν κόσμο όπου τίποτα δε μας είναι αρκετό και ζητάμε διαρκώς περισσότερα. Ο 1900 είναι «τόσο όσο». Μετρημένος. Και μέσα σ’ αυτό το «τόσο όσο», γίνεται απέραντος. Έχω μία περιέργεια για το πώς θα είναι η συνάντηση του 1900 με τους θεατές στη δεδομένη συνθήκη της πανδημίας. Μια περιέργεια που ξεπερνά το ρόλο μου ως 1900 και αφορά τη σύνδεση του καλλιτέχνη με τους θεατές.

Βγαίνοντας έξω ξανά, τι συμβαίνει στο μέσα μας; Και τι μας λέει αυτό το ποιητικό πλάσμα που επέλεξε να παραμείνει για πάντα μέσα; Η προσέγγισή μου στο ρόλο και το έργο γίνεται με ερωτήσεις. Όχι με θέσεις.

Τι σημαίνει το «Lemon» για εσάς;

Η απόδειξη πως εάν δώσεις χρόνο και αγάπη σε κάτι τότε όλα γίνονται. Αυτό λείπει από την εποχή μας: ο χρόνος και το δόσιμο στη μία επιλογή που μας εκφράζει. Υπό αυτή την έννοια, ο 1900 με ενέπνευσε όχι μόνο εντός σκηνής, αλλά και στην εκτός σκηνής σκηνοθεσία του ταξιδιού του Lemon: στο πώς το έργο θα έβρισκε το δρόμο του προς τους θεατές. Άλλωστε, έτσι αντιλαμβάνομαι το θέατρο: ως μία συνολική πολιτιστική πρόταση όπου κάθε φορά πρωταγωνιστής είναι η ιστορία.

Πληροφορίες παράστασης «Lemon»

Πρόγραμμα παραστάσεων
21 Ιουνίου – Ηλιούπολη | Ανοιχτό Θέατρο Δημήτρης Κιντής
28 Ιουνίου – Κηποθέατρο Παπάγου
3 Ιουλίου – Σαλαμίνα (εν πλω) | Ferry-boat Θεοχάρης
5 Iουλίου – Φεστιβάλ Οίτης
7 Ιουλίου – Χαλκίδα (5ο Bio-Mechanical Festival) | Θέατρο Αυλιδείας-Αρτέμιδος
10 Ιουλίου – Σπέτσες (εν πλω) | Ferry-boat Κατερίνα Star
14 Ιουλίου – Χαλάνδρι (Φεστιβάλ Ρεματιάς) | Ευρυπίδειο Θέατρο
17 Ιουλίου – Λιμνοθάλασσα Μεσολογγίου (Φεστιβάλ Μεσολογγίου) | Παραλία Τουρλίδας
22 Ιουλίου – Σύρος (Akropoditi Dance Festival) | Καρνάγιο Ταρσανάς
29 Ιουλίου – Θεσσαλονίκη | Φεστιβάλ Θεάτρου Δάσους
5 Αυγούστου – Γύθειο | Ναυάγιο Δημήτριος (παραλία Βαλτάκι)
7 Αυγούστου – Ξυλόκαστρο | Ανοιχτό Θέατρο Βασίλης Γεωργιάδης
9 Αυγούστου – Σφακιά (εν πλω) | Ferry-boat Δασκαλογιάννης
14 Αυγούστου – Ίος | Θέατρο Οδυσσέας Ελύτης
19 Αυγούστου – Οινούσσες

Το πλήρωμα του Lemon

Καλλιτεχνική διεύθυνση, παραγωγή: Μελαχρινός Βελέντζας
Συγγραφέας: Alessandro Baricco
Μετάφραση: Σταύρος Παπασταύρου
Διασκευή, σκηνοθεσία, κίνηση: Γεωργία Τσαγκαράκη
Σκηνογραφία: Νατάσα Τσιντικίδη
Κατασκευή πιάνο: Θωμάς Μαριάς
Κοστούμια: Κέλλυ Σταματοπούλου
Technical Manager: Λευτέρης Δούρος
Φωτογραφίες: Δημήτρης Μανής και Γιώργος Καπλανίδης
Trailer: Παναγιώτης Αγκαβανάκης
Graphic design: Αλέκος Δούρος
Επικοινωνία: Άννα Θεοδόση
Social Media: Αφροδίτη Πρέβεζα

Παίζουν:
Μελαχρινός Βελέντζας | 1900
Γιώργος Δρίβας | Τιμ Τούνυ

Εισιτήρια: 15 ευρώ (κανονικό) & 12 ευρώ (μειωμένο)
Προπώληση: Viva.gr
https://www.viva.gr/tickets/theater/periodia/lemon/