Δήμος Αβδελιώδης: «Στο θέατρο πάμε για να ανανεώσουμε τα θετικά μας αισθήματα»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Ο Δήμος Αβδελιώδης, έχει σκηνοθετήσει 30 παραστάσεις ως τώρα με τη μέθοδό του, πολλές από τις οποίες έχουν καταγραφεί σαν σταθμοί στο ελληνικό θέατρο. Με την ίδια μέθοδο έχει διδάξει και τους ηθοποιούς, Θεμιστοκλή Καρποδίνη και Γιάννη Κολόι, οι οποίοι ερμηνεύουν συναρπαστικά το «Όνειρο στο κύμα- Έρως Ήρως» σε online προβολή.
Είναι η θεατρική παρουσίαση των δύο διηγημάτων του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη, σε μία ενιαία παράσταση, με θέμα την ηθική διάσταση του έρωτα, η οποία έγινε αποδεκτή με ενθουσιασμό από το κοινό και εξακολουθεί να προβάλλεται.

Κύριε Αβδελιώδη, μπορείτε να μας πείτε την σχέση σας με το θέατρο; Γνωρίζουμε πως είχατε ξεκινήσει σαν ηθοποιός αλλά συνεχίσατε με ταινίες.

Το 1980 εγκατέλειψα το θέατρο και γύρισα στον κινηματογράφο, γιατί οι πέντε παραστάσεις που συμμετείχα σαν επαγγελματίας ηθοποιός μόλις τέλειωσα τη Σχολή, δεν μου πρόσφεραν τη συγκίνηση, όπως την είχα ζήσει σε κάθε άλλη παράσταση που είχα παίξει σαν ερασιτέχνης όλα τα προηγούμενα χρόνια.
Παρακολουθώντας αργότερα κάποιες θεωρούμενες καλές παραστάσεις, μου δόθηκε η ευκαιρία να καταλάβω γιατί δεν μου άρεσε το επαγγελματικό θέατρο. Ήταν εν συντομία η έλλειψη πειστικότητας και φυσικότητας, καθώς κι η επίσημη θεατρική μανιέρα, που στερεί τη δυνατότητα της μεταμόρφωσης του ηθοποιού από έργο σε έργο, δίνοντας επίσης την ταυτότητα μιας προβλέψιμης επανάληψης, που σε κάνει παρατηρητή των συναισθημάτων των ηθοποιών και όχι των αισθημάτων των ηρώων που ενσαρκώνουν.

Πως φτάσατε στο να αναζητήσετε και να φτάσετε στη δική σας μέθοδο για το θέατρο;

Βρισκόμενος ύστερα από πολλά χρόνια ξανά στο θέατρο κι αρχίζοντας να παίρνω επάνω μου την ευθύνη της σκηνοθεσίας, κι ύστερα από πολύ αναζήτηση, κατάφερα σύντομα να αποδώσω αυτή την αδυναμία του θεάτρου στην κακή διαχείριση του Λόγου από κάθε άποψη. Δεν έφταιγε κανένας συνειδητά γι’ αυτό, γιατί και η σχολή Στανισλάφσκι που διδαχθήκαμε και η όλη εξέλιξή της, με διάφορες παραλλαγές και προσθήκες ακόμα και έως το Actors Studio, στηριζόταν αποκλειστικά και μόνο στην ορθή διαχείριση των συναισθημάτων του ηθοποιού και όχι στον πρωταγωνιστικό ρόλο του Λόγου.

Σκηνή από την παράσταση «Όνειρο στο κύμα & Έρως Ήρως».

Δεν υπήρξαν ποτέ παραστάσεις που σας άρεσαν;

Βεβαίως υπήρξαν τέτοιες παραστάσεις που με συγκίνησαν, όπως π.χ. ο «Γυάλινος κόσμος» του Δημήτρη Μαυρίκιου και κάποιες άλλες που ήταν ανεπιτήδευτες και υποστηρίζονταν με την αγνότητα ενός πνευματικού πάθους, που δεν μπορών να θυμηθώ τώρα αλλά μου ‘ρχεται στο νου το «Όνειρο Καλοκαιρινής Νύχτας» του Σαίξπηρ από τον Κάρολο Κουν, όπου ο λόγος του ποιητή, η κίνηση και τα στοιχειώδη αισθητικά στοιχεία ήταν σε μια ιδεώδη αρμονία. Μια μαγική παράσταση.

Ένας σπάνιος δημιουργός του θεάτρου, όπως κι ο μαθητής του Αδαμάντιος Λεμός, που δεν μας άφησαν όμως μια συγκεκριμένη τεχνογνωσία του τρόπου που δούλευαν. Διασώθηκε πάντως το αποτέλεσμα του τρόπου της διδασκαλίας τους σε όσες παραστάσεις τους έχουν διασωθεί σε βίντεο, και μπορούν να μελετηθούν ως φορείς ενός πολύ συγκεκριμένου τρόπου διδασκαλίας που κρύβεται πίσω από κάθε σκηνή.

Η μέθοδος που ανακαλύψατε και χρησιμοποιείτε εσείς, είναι κάτι συγκεκριμένο; Σε ποιους κανόνες στηρίζεται;

Αυτό θα το διαβάσω όπως ακριβώς το διατύπωσα στη «Στέγη Γραμμάτων και Τεχνών» το 2013, όπου κλήθηκα από το «Ελληνικό Σχέδιο» και τον μουσικό Δημήτρη Παπαδημητρίου, να παρουσιάσω για πρώτη φορά δημόσια την «Λογική- Μουσική» μέθοδό μου στο κοινό, μαζί με κάποιους ηθοποιούς μου.
«Η αφετηρία της μεθόδου μου- για ένα κείμενο είτε θεατρικό είτε λογοτεχνικό που πρόκειται να παρασταθεί δημόσια-είναι η ανακάλυψη πως ο παράγων που ρυθμίζει τη σημασία και το νόημα μιας λέξης ή μιας φράσης κατά την εκφορά της, δεν είναι οι καλές μας προθέσεις, ούτε η παρόρμηση, ούτε καν τα συναισθήματα και το πάθος μας, αλλά ο λογικά, μουσικά, και συγχρονικά ελεγχόμενος τρόπος αυτής της εκφοράς.

Κάθε τέτοιο κείμενο λοιπόν προορισμένο να απαγγελθεί είναι σαν μια παρτιτούρα, που πρέπει να ερμηνευθεί πιστά για να μπορέσει να αναδείξει τις διακυμάνσεις και την πραγματικότητα των ιδεών και των αισθημάτων που εμπεριέχονται μέσα του. Η ακρίβεια μιας τέτοιας ερμηνείας μπορεί να αναδείξει την πραγματική αξία ενός έργου, ενώ μια παρερμηνεία μπορεί να καταστρέψει τις λογικές συνέχειές του και να παρουσιάσει ένα έργο εντελώς διαφορετικό από τις προθέσεις του ίδιου του δημιουργού του κι από τις δικές μας προσδοκίες.

Αν ο σκοπός κάθε έντεχνου έργου είναι η βαθιά συγκίνηση, μέσα από την κατανόηση μιας μεγάλης ή μιας μικρής αλήθειας, που οδηγεί στην κάθαρση και τη λύτρωση από το φόβο και τη σύγχυση, τότε οι όροι και οι κανόνες που τίθενται γι’ αυτόν ακριβώς το σκοπό ενυπάρχουν στο ίδιο το κείμενο».

Αυτή είναι η συνοπτική μου προσέγγιση, που πιθανόν να μοιάζει πολύ θεωρητική, αλλά είναι μια πρακτική μέθοδος που οι ηθοποιοί μου την μαθαίνουν, χωρίς να χάνουν χρόνο σε άσκοπες και αμφίβολες αναζητήσεις μέσα από αυτοσχεδιασμούς και κάθε είδους αναζητήσεις και δοκιμασίες.

Ο ηθοποιός Θεμιστοκλής Καρποδίνης στην παράσταση «Όνειρο στο κύμα & Έρως Ήρως» που σκηνοθετεί ο Δήμος Αβδελιώδης.

Πότε ξεκινήσατε να την εφαρμόζετε;

Από το 1996, όταν έκανα μια παράσταση παραμυθιών με την Αγνή Στρουμπούλη, που υπήρξε και η πρώτη μαθήτρια της μεθόδου μου. Ακολούθησαν 30 περίπου άλλες παραστάσεις με νέους κυρίως ηθοποιούς, οι οποίοι απέδωσαν όλοι ανεξαιρέτως μοναδικές ερμηνείες για το ελληνικό θέατρο.

Με ποια κριτήρια επιλέξατε τα έργα που ανεβάσατε μέχρι τώρα από το θέατρο και τη λογοτεχνία;

Επιλέγω βέβαια θεατρικά ή λογοτεχνικά κείμενα που έχουν να πουν κάτι χρήσιμο, εμπνέοντάς μας δηλαδή ενθουσιασμό και αισθήματα λύτρωσης από κάθε σύγχυση. Γι’ αυτό άλλωστε πάμε στο θέατρο, για να ανανεώσουμε τα θετικά μας αισθήματα, μέσα από την αξιολόγηση των παθημάτων των ηρώων και να πάρουμε δύναμη για τη ζωή.
Με τη βεβαιότητα πως το θέατρο όπως κι ο κινηματογράφος είναι κυριολεκτικά πνευματική τροφή, πιστεύω πως οι δημιουργοί οφείλουν να διακρίνουν πρώτοι το φάρμακο από το φαρμάκι, για να μας προσφέρουν μόνο ψυχική ευχαρίστηση και χαρά και όχι να μας προσθέτουν νέα βάρη με αινίγματα και προβλήματα στα ήδη υπάρχοντα.

Τι έχετε να πείτε για την κατάσταση που βρίσκεται το θέατρο σήμερα;

Είναι μια πρωτοφανής ευκαιρία να αλλάξουν προς το καλύτερο τα πράγματα. Βγήκε στο φως και αποκαλύφθηκε μια υποκρισία που διαρκούσε αιώνες τώρα, σκοτώνοντας ψυχικά τους πιο αδύναμους και τους πιο άτυχους ανθρώπους. Οι γυναίκες κι οι άντρες που πήραν το θάρρος να μιλήσουν για τα τόσο σοβαρά και επώδυνα τραύματα τους, έκαναν ένα πολύ μεγάλο βήμα μπροστά, για να ξεφύγει η κοινωνία από τα σκοτάδια της βαρβαρότητας που δημιουργεί η έλλειψη της εκπαίδευσης των ανθρώπων για να παραμένουν Άνθρωποι. Πρέπει να τους σεβαστούμε και να τους προστατέψουμε.

Πληροφορίες παράστασης

«Όνειρο στο κύμα & Έρως Ήρως» του Αλέξανδρου Παπαδιαμάντη
Δραματουργία / Διδασκαλία Ερμηνείας / Σκηνική Όψη / Σκηνοθεσία: Δήμος Αβδελιώδης
Μουσική: Claude Debussy, “La mer”
Ερμηνεύουν: Θεμιστοκλής Καρποδίνης
Σκιά Μεγαλοδικηγόρου: Γιάννης Κολόι
Παραγωγή: Δήμος Αβδελιώδης

Τιμή εισιτηρίου: 8 ευρώ
Προβολές έως 16 Μαρτίου 2021
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά

Αγορά εισιτηρίων:
https://www.ticketservices.gr/event/oneiro-sto-kyma-online-streaming/

Πληροφορίες για την διαδικασία προβολής:

– Η παρακολούθηση της βιντεοσκοπημένης παράστασης γίνεται με την χρήση εισιτηρίου.
– Μετά την αγορά του εισιτηρίου σας θα λάβετε email με την διεύθυνση της σελίδας προβολής και τον μοναδικό κωδικό πρόσβασης που αντιστοιχεί στο εισιτήριό σας.
– Προβλέπεται η αγορά ενός μόνο εισιτηρίου ανά συναλλαγή.
– Το εισιτήριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί οποιαδήποτε ημέρα έως 16 Μαρτίου 2021
– Με την ενεργοποίηση του εισιτηρίου στην ιστοσελίδα προβολής ο θεατής μπορεί να παρακολουθήσει την παράσταση εντός 4 ωρών. Με το πέρας των 4 ωρών, το εισιτήριο πλέον απενεργοποιείται.
– Για την χρήση της ιστοσελίδας προβολής υποστηρίζονται οι πρόσφατες εκδόσεις των προγραμμάτων πλοήγησης (browsers): Chrome, Firefox, Edge, Opera, Safari με ενεργοποιημένη την Javascript και τα Cookies.
– Το εισιτήριο μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε μία μόνο συσκευή ή browser κάθε φορά. Δίνεται η δυνατότητα επαναφοράς του εισιτηρίου προκειμένου να αλλάξετε συσκευή η browser.
– Υποστηρίζεται η προβολή σε Smart TV τηλεοράσεις είτε μέσω σύνδεσης με υπολογιστή με καλώδιο HDMI, είτε μέσω εφαρμογής Internet Browser η οποία να υποστηρίζει HTML5, Javascript, Cookies και αποκωδικοποίηση video H.264.
– Μπορείτε να δοκιμάσετε τον εξοπλισμό σας στην εξής διεύθυνση: https://stream.ticketservices.gr/ χρησιμοποιώντας τον δοκιμαστικό κωδικό “test”.