Πρόδρομος Τσινικόρης. Μιλάει για την απώλεια της οικίας στο Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ

Συνέντευξη στη Μαριλένα Θεοδωράκου

Η πρωτοβουλία για το Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ, που πραγματοποιείται από τις 11 έως τις 13 Σεπτεμβρίου στο Σεράφειο δήμου Αθηναίων, ήταν της Μάρθα Μπουζιούρη η οποία ως καλλιτεχνική διευθύντρια έχει καλέσει καλλιτέχνες που ασχολούνται με το θέατρο ντοκιμαντέρ ή με το θέατρο ντοκουμέντο. Ο σκηνοθέτης και δραματουργός Πρόδρομος Τσινικόρης προσκαλεί το κοινό –μετά από δήλωση συμμετοχής- την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου σε μια συνάντηση – συζήτηση γύρω από το θέατρο ντοκιμαντέρ, τις έννοιες της απώλειας και της νέας αρχής, και την αξιοποίηση / μετατροπή της πραγματικότητας σε καλλιτεχνικό έργο.

«Το θέατρο-ντοκιμαντέρ είναι θεατρικές παραστάσεις ή καλλιτεχνικές πράξεις στις οποίες οι άνθρωποι που είναι πάνω στη σκηνή ερμηνεύουν τον εαυτό τους ή και εξιστορούν ιστορίες από τη ζωή τους» μου εξηγεί ο Πρόδρομος Τσινικόρης. «Ενώ, το θέατρο-ντοκουμέντο είναι ένα θεατρικό είδος το οποίο οι ηθοποιοί καλούνται να ερμηνεύσουν ανθρώπους από τους οποίους έχουν πάρει συνέντευξη ή άρθρα, κείμενα που έχουν διαβάσει κτλ. Το συνέδριο στο οποίο συμμετέχω και εγώ, έχει καλεσμένους πολλούς σκηνοθέτες που θα κάνουν τα workshops και τα σεμινάρια, ολιγόωρες συναντήσεις με κοινό που ενδιαφέρεται να συμμετάσχει σε αυτά. Ο καθένας από αυτούς τους καλλιτέχνες θα παρουσιάσει έναν τρόπο δουλειάς, μια παράσταση που είχε κάνει στο παρελθόν ή μια παράσταση που ετοιμάζει για το μέλλον. Και θα μιλήσει για αυτήν. Επειδή υπάρχει ένας συνδετικός κρίκος ως προς τη θεματική, ανάμεσα σε δύο παραστάσεις μου, αυτός ήταν και ο λόγος που τις επέλεξα. Το θέμα είναι η απώλεια της οικίας».

Audio walk «Στη μέση του δρόμου»

«Πριν από πέντε χρόνια είχα κάνει ένα audio walk με τίτλο “Στη μέση του δρόμου” που παρουσιάστηκε στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών, όπου είχα δουλέψει με ανθρώπους οι οποίοι είχαν μείνει άστεγοι και ήταν πωλητές του περιοδικού Σχεδία. Ο όρος άστεγος σημαίνει πολλά πράγματα στην Ελλάδα. Άστεγος μπορεί να είναι και κάποιος που μένει σ’ ένα κτίριο που δεν έχει ρεύμα, κάποιος που μείνει σε μονάδες του Δήμου, κάποιους που δεν έχει πληρώσει για μήνες το ενοίκιό του και απειλείται με έξωση, κ.ά. Είχα πάρει από τον καθένα ξεχωριστά μια συνέντευξη την οποία είχαμε γράψει από την αρχή, την ηχογραφήσαμε και την βάλαμε σε ένα mp3 player το οποίο δίναμε στους θεατές στην πλατεία Κλαυθμώνος. Αυτό ήταν τον Ιούλιο του 2015, ακριβώς την εποχή του δημοψηφίσματος. Επτά θεατές, έπαιρναν επτά mp3 players και πήγαιναν σε επτά διαφορετικά σημεία κοντά στην πλατεία Κλαυθμώνος. Τα σημεία ήταν συμβολικά για τη ζωή του πρωταγωνιστή, του πωλητής της Σχεδίας. Στο δεύτερο μισό του δρώμενου που κρατούσε μία ώρα, μπορούσαν να συναντήσουν αυτούς τους ανθρώπους και να τους γνωρίσουν. Να εμπλακούν σε μια live δραματουργία, μόνο οι δύο τους. Οπότε θεατής και πρωταγωνιστής γινόντουσαν δραματουργοί της παράστασης».

«Thank God it’s Friday at the Cherry Orchard»

«Αυτό το θέμα της απώλειας του σπιτιού με απασχολούσε τότε, με απασχολεί και τώρα πολύ» συνεχίζει ο σκηνοθέτης. «Αποφάσισα η επόμενή μου παράσταση να μην έχει ανθρώπους που πραγματικά έχασαν το σπίτι τους, αλλά λογοτεχνικούς ήρωες. Ίσως η πιο γνωστή -τουλάχιστον στα θεατρικά δρώμενα- οικογένεια που χάνει το σπίτι της είναι η οικογένεια στον “Βυσσινόκηπο” του Αντόν Τσέχοφ. Στην τρίτη πράξη τους ανακοινώνεται ότι ο γιος του πρώην υπηρέτη τους έχει αγοράσει το σπίτι τους και έτσι πρέπει να φύγουν. Ο νέος ιδιοκτήτης θέλει να κόψει τα δέντρα του αγροκτήματος και να χτίσει μικρά σπιτάκια. Μπορεί και να είναι τα πρώτα Airbnb της θεατρικής Ιστορίας. Και επειδή έχουμε ένα θέμα στην Αθήνα με την κατοικία, με τον χώρο των κατοίκων, αναρωτιέται κανείς για ποιον είναι αυτή η πόλη; Πολύ ορατά βλέπουμε ότι τα τελευταία χρόνια η Αθήνα μεταμορφώνεται σε μια πόλη που σκέφτεται περισσότερο πόσο καλά θα περάσουν οι τουρίστες και λιγότερο οι πολίτες της και οι ανάγκες τους. Οπότε πήρα αυτή την ιστορία, τις δυναμικές των χαρακτήρων του Ρώσου δραματουργού και θα γράψω τη συνέχεια του Βυσσινόκηπου με την παράσταση “Thank God it’s Friday at the Cherry Orchard”, η οποία θα παρουσιάζονταν φέτος στο Φεστιβάλ Αθηνών τον Ιούνιο, αλλά λόγω Covid-19 ακυρώθηκε και πάει για το 2021. Πάνω σε αυτές τις δύο παραστάσεις μου θα μιλήσω σε αυτό σεμινάριο».

Δύο προβολές θεατρικών παραστάσεων στο Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ

«Στη συνέχεια, θα γίνουν  δύο ξεχωριστές προβολές μαγνητοσκοπημένων παραστάσεων θεάτρου-ντοκιμαντέρ. Η μία είναι η “Καθαρή Πόλη” (στις 12/9) που σκηνοθετήσαμε μαζί με τον Ανέστη Αζά πριν από τέσσερα χρόνια. Μια παράσταση που ταξίδεψε πολύ, πιθανότατα είναι η πιο πολυταξιδεμένη ελληνική θεατρική παράσταση όλων των εποχών. Έχει πάει σε 20 χώρες, 42 πόλεις, με τελευταία την Κωνσταντινούπολη. Στην παράσταση πρωταγωνιστούσαν πέντε μετανάστριες που εργάζονται στον τομέα της καθαριότητας από διαφορετικές χώρες (Αλβανία, Βουλγαρία, Μολδαβία, Φιλιππίνες, Νότια Αφρική). Στις 11 Σεπτεμβρίου, στις 20.30 το κοινό μπορεί να δει την παράσταση των Κορίνα Βασιλειάδου και Χάρη Πεχλιβανίδη “Ορυχείο Ίψεν: Ένας εχθρός του λαού συναντάει το λαό”, η οποία κέρδισε την Υποτροφία Ίψεν 2013 του διεθνώς αναγνωρισμένου θεσμού Ibsen Scholarships. Οι προβολές είναι ανοιχτές στο κοινό και δεν απαιτείται δήλωση συμμετοχής. Την τελευταία μέρα θα γίνει ένα συμπόσιο μέσω live streaming, με στρογγυλά τραπέζια και προσκεκλημένους από τον τομέα του πολιτισμού, δημοσιογράφους, καλλιτεχνικούς διευθυντές όπου θα μιλήσουμε για το τι είναι το θέατρο της πραγματικότητας και το θέατρο ντοκιμαντέρ».

Επόμενα σχέδια

«Όλοι έχουμε χάσει, 6,7,8 μήνες από τη ζωή μας και η ερώτηση είναι τι τους κάναμε. Αυτή τη στιγμή δουλεύω ως δραματουργός στη νέα παράσταση που θα κάνει ο Ανέστης Αζάς στη μικρή σκηνή της Στέγης του Ιδρύματος Ωνάση σε κείμενα της Λένα Κιτσοπούλου. Πρόκειται για το έργο “Ερωτικές καρτ ποστάλ από την Ελλάδα”, το οποίο ήταν να ανέβει τον Μάρτιο και μια εβδομάδα πριν, έκλεισαν τα θέατρα. Ευτυχώς, έχει δοθεί νέα ημερομηνία για να ανέβει μέσα στο φθινόπωρο. Αυτό βέβαια εξαρτάται από τις διαθέσεις του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς τα θέατρα αυτή τη στιγμή είναι κλειστά και κανένας δεν μπορεί να προγραμματίσει κάτι. Ακόμα και αν ανοίξουν δεν ξέρω ποιο θα είναι το χρονικό περιθώριο που θα δώσουν. Τα θέατρα δεν είναι καφετέριες, ώστε με το που θα βγει μια ανακοίνωση να ανέβει μια παράσταση την άλλη μέρα. Το θέατρο είναι ένας χώρος όπου πρέπει να προηγηθούν πολλά πράγματα για να κάνει πρεμιέρα μια παράσταση. Να σκεφτείς ποιο έργο θέλεις να σκηνοθετήσεις, να κάνεις συζητήσεις με τους συντελεστές, να βρεις το budget σου, να κάνεις πρόβες και πολλά ακόμα. Φαντάζομαι ότι μέχρι τα Χριστούγεννα και εφόσον ανοίξουν τα θέατρα, θα μπορούμε να βλέπουμε παραγωγές οι οποίες έμειναν στη μέση πέρυσι ή ήταν έτοιμες να ανέβουν και δεν ανέβηκαν. Υπάρχουν και άλλοι που βγάζουν από το παρελθόν κάποιους παλιούς μονολόγους που είχαν κάνει, μια πρακτική που με βρίσκει αντίθετο. Είναι σεβαστή μεν, αλλά νομίζω ότι δεν είναι αυτός ο σκοπός της τέχνης».

Πληροφορίες

Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ https://documentarytheatre.com/

Πρόδρομος Τσινικόρης

Πού: Σεράφειο δήμου Αθηναίων, Πειραιώς και Πέτρου Ράλλη, Αθήνα, Αίθουσα 1, 1ος όροφος

Πότε: Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου 2020, από τις 15.00 έως τις 17.00

Το Διεθνές Δίκτυο Θεάτρου Ντοκιμαντέρ συστάθηκε πριν λίγους μήνες, με σκοπό να δημιουργήσει έναν δυναμικό πόλο έρευνας, καλλιτεχνικής δημιουργίας και ανάδειξης του θεάτρου ντοκιμαντέρ εντός κι εκτός Ελλάδας. Από τις 11 έως τις 13 Σεπτεμβρίου, διοργανώνει την πρώτη του συνάντηση στο Σεράφειο δήμου Αθηναίων (Πειραιώς & Πέτρου Ράλλη). Εκεί, για τρεις μέρες, θα συναντηθούν δημιουργοί του είδους, σπουδαστές, μελετητές, θεωρητικοί και όλοι όσοι ενδιαφέρονται για το ιδιαίτερο αυτό είδος θεάτρου, για να συμμετάσχουν σε εργαστήρια, συζητήσεις, παρουσιάσεις και στρογγυλά τραπέζια. Το αναλυτικό πρόγραμμα του MEETING EVENT βρίσκεται στην ανανεωμένη ιστοσελίδα του ΔΔΘΝ και περιλαμβάνει 3 + 1 συνολικά δράσεις:

MEET THE ARTIST

Την Παρασκευή 11 Σεπτεμβρίου έχουμε την ευκαιρία να γνωρίσουμε τη δουλειά των Άρη Λάσκου, Γεωργίας Μαυραγάνη, Πρόδρομου Τσινικόρη, Κορίνας Βασιλειάδου-Χάρη Πεχλιβανίδη (In flux) και Ανέστη Αζά-Laura Uribe. Στις 12 Σεπτεμβρίου τη δουλειά και τις μεθόδους τους παρουσιάζουν οι Δημήτρης Μπαμπίλης, Εύα-Οικονόμου Βαμβακά, Παντελής Φλατσούσης, Μάρθα Μπουζιούρη, Γιολάντα Μαρκοπούλου και Ελένη Ευθυμίου. Οι συναντήσεις αυτές απευθύνονται σε καλλιτέχνες, μελετητές, φοιτητές παραστατικών τεχνών και σε όσους θέλουν να γνωρίσουν καλύτερα το θέατρο ντοκιμαντέρ. Κάθε εργαστήριο έχει περιορισμένο αριθμό θέσεων. Αναλυτικές πληροφορίες για το περιεχόμενο κάθε εργαστηρίου, για την ακριβή ώρα και αίθουσα διεξαγωγής και φόρμα για δήλωση συμμετοχής βρίσκονται στην ιστοσελίδα της δράσης.

STAGE ON SCREEN

Τις δύο πρώτες ημέρες του MEETING EVENT 2020, μετά το τέλος των εργαστηρίων, ο προαύλιος χώρος του Σεραφείου μετατρέπεται σε θερινό σινεμά, με την προβολή δύο ξεχωριστών μαγνητοσκοπημένων παραστάσεων θεάτρου-ντοκιμαντέρ. Στις 11 Σεπτεμβρίου, στις 20.30 παρακολουθούμε την παράσταση των Κορίνας Βασιλειάδου και Χάρη Πεχλιβανίδη «Ορυχείο Ίψεν: Ένας εχθρός του λαού συναντάει το λαό». Στις 12 Σεπτεμβρίου θα παρακολουθήσουμε την «Καθαρή Πόλη», την παράσταση των Ανέστη Αζά και Πρόδρομου Τσινικόρη, που ξεκίνησε το ταξίδι της από τη Στέγη του Ιδρύματος Ωνάση για να περιοδεύσει στη συνέχεια σε 20 χώρες του εξωτερικού.

Μετά το τέλος κάθε προβολής θα ακολουθεί συζήτηση με τους συντελεστές. Οι προβολές είναι ανοιχτές στο κοινό και δεν απαιτείται δήλωση συμμετοχής. Αναλυτικές πληροφορίες στην ιστοσελίδα της δράσης.

SYMPOSIUM

Οι κυρίως δράσεις του Διεθνούς Δικτύου Θεάτρου Ντοκιμαντέρ ολοκληρώνονται στις 13 Σεπτεμβρίου με το πρώτο στο είδος του συμπόσιο. Έχουν οργανωθεί τέσσερα στρογγυλά τραπέζια, που καλύπτουν όλο το φάσμα της δημιουργίας, της σημασίας και του προβληματισμού γύρω από το θεάτρου ντοκιμαντέρ. Συγκεκριμένα, τα στρογγυλά τραπέζια κινούνται στις εξής θεματικές: «Τα όρια του θεάτρου ντοκιμαντέρ και η υποδοχή της κριτικής», «Η προσέγγιση και η διαχείριση του πραγματικού», «Από το κοινό στην κοινότητα: βιωματική έκφραση και συμπερίληψη», «Πριν και μετά τη σκηνή: έρευνα, ίχνος, επίδραση». Σε κάθε μία από τις συζητήσεις συμμετέχουν θεωρητικοί, ερευνητές, κριτικοί θεάτρου, καλλιτέχνες, αλλά και μη επαγγελματίες που συμμετέχουν σε παραστάσεις θεάτρου ντοκιμαντέρ, έτσι ώστε κάθε θεματική να προσεγγίζεται από την πλευρά της θεωρίας, αλλά και της πρακτικής του θεάτρου.

Το συμπόσιο θα μεταδοθεί μέσω live streaming. Αναλυτικά το πρόγραμμα, οι θεματικές και οι συμμετέχοντες στην ιστοσελίδα της δράσης