Εβελίνα Αραπίδη: «Η ακινησία είναι μια οδός πολύ προκλητική μιας κι ο λόγος των γυναικών που ερμηνεύουμε είναι ιδιαίτερα κινητικός»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Η ηθοποιός Εβελίνα Αραπίδη μιλάει για την μουσικοθεατρική παράσταση «Pietà» όπου με την υψίφωνο Μάιρα Μηλολιδάκη αποτυπώνουν τρεις βιβλικές γυναικείες μορφές. Την παράσταση σκηνοθετεί ο Γιώργος Στεφανακίδης ο οποίος υπογράφει επίσης το κείμενο και τη μουσική.

Τι είναι η παράσταση Pietà; Πώς προέκυψε η ιδέα και από τι είναι εμπνευσμένη;

Θα μπορούσα να περιγράψω τη συγκεκριμένη παράσταση σαν ένα εικαστικό δρώμενο, εμπνευσμένο από την Pietà του Michelangelo. Ουσιαστικά δυο γυναίκες σαν δυο Pietà, σαν αντανάκλαση η μια της άλλης αφηγούνται κι εξερευνούν μέσα από το κείμενο και τη μουσική του Γιώργου Στεφανακίδη τι απομένει όταν κανείς τα χάνει όλα. Ο δημιουργός της παράστασής μας εμπνέεται από δυο κόσμους: εκείνον της μεγάλης διαχρονικής πια τέχνης, στην προκειμένη περίπτωση της γλυπτικής του Michelangelo κι εκείνον της διαρκούς υπαρξιακής αναζήτησης, των ερωτημάτων που ανέκαθεν απασχολούσαν τους μεγάλους φιλοσόφους. Της βασικής ερώτησης «Ποιός είμαι;»

Μέσω της αγαλμάτινης ακινησίας αποτυπώνετε τρεις βιβλικές γυναικείες μορφές. Θέλετε να μας πείτε για αυτό;

Η εξερεύνηση της αλήθειας, αυτής της αλήθειας που απομένει όταν χάσουμε τα πάντα, όταν χαθεί η ταυτότητα, το συναίσθημα, η σκέψη, η ιστορία, η μνήμη, η προσδοκία, η ελπίδα. Τι απομένει; Αυτό εξερευνούν οι ηρωίδες μας μέσα από την ιστορία τους όπως την αντιλαμβάνεται ο συγγραφέας. Η πρωτόπλαστη Εύα μέσα από τον διωγμό της, μέσα από την απώλεια του τόπου της, η Ρεβέκκα μέσα από την απώλεια του άντρα της και της αυτονόητης της μητρότητας, η Μαρία Μαγδαληνή μέσα από την απώλεια της ελευθερίας της και της αμφιλεγόμενης σύνδεσης της με τον Ιησού. Η ακινησία είναι για μας μια οδός πολύ προκλητική μιας κι ο λόγος των γυναικών που ερμηνεύουμε είναι ιδιαίτερα κινητικός. Κινητικός με την έννοια της έντονης ενέργειας που φέρει το σώμα για να φτάσει στο σημείο να αρθρώσει τους ήχους, το λόγο. Υπάρχει κίνηση στο σώμα μας αλλά πάντα μετρημένη και συμπυκνωμένη. Υπάρχει πάντα ο κραδασμός που δημιουργεί η αναπνοή.

Ποια ήταν η έρευνα που κάνατε για αυτόν το ρόλο;

Επειδή πρόκειται για μια σύνθεση ρόλων- γυναικών- συμβόλων, η έρευνα δεν ήταν τόσο ακαδημαϊκή πέρα βέβαια από τις απαραίτητες ιστορικές αναφορές, αλλά βιωματική. Δηλαδή μέσα από το ίδιο το κείμενο το οποίο είναι ποιητικό, διερεύνησα τους κόσμους που άνοιγε μέσα μου, στο σώμα μου. Ακούγεται παράδοξο μιας κι υπάρχει τόση ακινησία τελικά στην παράσταση, αλλά το σώμα μου υπαγόρεψε τη διαδρομή. Ο ήχος των λέξεων με καθοδήγησε. Οι παρηχήσεις των συμφώνων και η εκφορά των φωνηέντων οδήγησαν σε μια σχεδόν παρτιτούρα. Είναι πολύ παλιές μορφές αυτές οι γυναίκες οπότε αναζητήσαμε τον τρόπο τους και σε υλικά και στοιχεία της φύσης μιας και τότε οι άνθρωποι ήταν σε άμεση επαφή με τη φύση. Συνομιλούσαν μαζί της. Η ζωώδης μας φύση ήταν πιο παρούσα, καθοδηγούσε τον άνθρωπο τότε. Οπότε ενεργοποιήσαμε πολύ τη φαντασία μας για έναν άνθρωπο πιο ζωώδη και λιγότερο εγκεφαλικό.

Τι είναι αυτό που πραγματεύεται η παράσταση;

Μέσα από τις αφηγήσεις για την απώλεια, των τριών αυτών γυναικών αλλά και τριών ακόμη αφηγήσεων που ακούγονται ηχογραφημένες, μιας Εβραίας που περιγράφει την ιστορία της από το Άουσβιτς, μια Κύπριας από την Αμμόχωστο και μιας Κινέζας επιζήσασας από τη μάχη της Νανκίν,  όπως ήδη ανέφερα, εξερευνά παγκόσμια υπαρξιακά ερωτήματα. Τι μένει όταν τα χάνω όλα; όταν δεν έχω πουθενά να πιαστώ; Ποιός είμαι τότε; Όταν ο πόνος της απώλειας έχει κατακερματίσει, σχεδόν αφανίσει, το εγώ.

Πώς σας έχει οδηγήσει ο σκηνοθέτης Γιώργος Στεφανακίδης;

Επειδή αν και συγγραφέας και σκηνοθέτης ο Γιώργος είναι κατά κύριο λόγο μουσικός, η αφετηρία του είναι πάντα η μουσική. Έχει σχεδόν εμμονή με τη μουσικότητα του λόγου οπότε αναζητά πάντα την αρμονία ακόμη και στη διαφωνία. Έχει πολύ ενδιαφέρον ο τρόπος του για έναν ηθοποιό. Για μένα τουλάχιστον, γιατί με βάζει στη διαδικασία να αντιμετωπίζω το σώμα και τον ήχο μου σα να είμαι μουσικό όργανο κι αυτό είναι απελευθερωτικό και απενοχοποιητικό. Προέρχομαι από μουσική οικογένεια οπότε η γλώσσα της μουσικής, μού είναι οικείος τόπος, αγαπημένος. Λατρεύω να συνεργάζομαι με μουσικούς. Είναι στην Υπηρεσία της Τέχνης κι αυτό έχει μέσα του ελευθερία και πειθαρχία ταυτόχρονα. Δεν είναι η αυτοβιογραφία μας που υπηρετούμε αλλά το έργο. Είμαστε απλά φορείς της τέχνης μας. Στη μουσική είναι αυτονόητο σχεδόν αυτό. Είμαστε συνεργάτες πολλά χρόνια πια με τον Γιώργο κι αυτό μας δίνει τη δυνατότητα να κάνουμε πάντα έρευνα μέσα από τα κείμενα. Είναι περιπετειώδες και πολύ γοητευτικό το ταξίδι.

Πώς συμπληρώνεται η παράσταση με τη μουσική που επίσης υπογράφει;

Η μουσική υπάρχει πάντα σαν ηχοτοπίο κι ερμηνεύεται άμεσα κυρίως μέσα από τη Μάιρα Μηλολιδάκη (έταιρη Pietà), την υψίφωνο μας. Με τη Μάιρα επίσης έχουμε μια εξαιρετική σκηνική επικοινωνία που μας οδηγεί σε διαρκή εξερεύνηση. Επειδή έχουμε κοινή αίσθηση και πλέον κοινό κώδικα, δε θεωρούμε τίποτα δεδομένο στη σκηνή. Είναι μια περιπέτεια η διαδρομή αν και πάντα μέσα από την παρτιτούρα μας. Είναι αναπόσπαστο κομμάτι της παράστασης η μουσική. Είναι ο δρόμος μέσα από τον οποίο έρχονται οι ηρωίδες μας. Κοινός τόπος για όλες τους.

Υπάρχει κάποια φράση που ξεχωρίζετε από το έργο;

Κάθε φορά που αναμετριέμαι με αυτό το κείμενο συνειδητοποιώ πόσο το αγαπώ και το ανακαλύπτω ξανά και ξανά. Κάθε φορά η φράση που ξεχωρίζω είναι άλλη… φέτος είναι αυτή:

«… η αγάπη σας διαλέγει πάντα… δε μπορεί να κάνει αλλιώς… δεν υπάρχουν άλλα υλικά στο σύμπαν».

Πληροφορίες παράστασης

«Pietà»

Κείμενο, μουσική, σκηνοθεσία:  Γιώργος Στεφανακίδης

Κοστούμια: Ελευθερία Δομένικου (akaHallelujah)

Φωτισμοί: Γιώργος Στεφανακίδης

Ερμηνεύουν: Εβελίνα Αραπίδη (ηθοποιός), Μάιρα Μηλολιδάκη (υψίφωνος)

Ακούγονται οι φωνές των: Hadar Barabash, Παυλίνα Στυλιανού, Zhiyue Xu

Πού: Φεστιβάλ Ρεματιάς 2020, Ευριπίδειο Θέατρο Ρεματιάς, Χαλάνδρι

Πότε: Παρασκευή 7 Αυγούστου 2020, στις 21:00

Είσοδος: ελεύθερμόνο με δελτίο εισόδου από το viva.gr

Τηρούνται όλα τα προβλεπόμενα μέτρα προστασίας από τον κορονοϊό. Το ταμείο του θεάτρου δεν θα λειτουργεί για διάθεση δελτίων εισόδου.

Αντί εισιτηρίου στις παραστάσεις με ελεύθερη είσοδο προαιρετική συνεισφορά σε τρόφιμα, φάρμακα και άλλα είδη πρώτης ανάγκης για το Κοινωνικό Παντοπωλείο του Δήμου, το Κοινωνικό Ιατρείο Αλληλεγγύης Χαλανδρίου και για τις δομές αλληλεγγύης στους πρόσφυγες.

Info

Η παράσταση Pietà δημιουργήθηκε και παρουσιάστηκε τον Απρίλιο του 2016 ως εναρκτήρια παράσταση στο 3ο Φεστιβάλ Εταιρικών Θιάσων (Θέατρο Άλφα), υπό την αιγίδα του Υπουργείου Πολιτισμού, του Ελληνικού Κέντρου του  Διεθνούς Ινστιτούτου Θεάτρου και της Περιφέρειας Αττικής. Παρουσιάστηκε επίσης κατά τη χειμερινή θεατρική περίοδο 2016-2017 για περιορισμένο αριθμό παραστάσεων στο Από Μηχανής Θέατρο και τον Νοέμβριο του 2017 στο Ίδρυμα Μιχάλης Κακογιάννης, υπό την αιγίδα της Πρεσβείας της Κυπριακής Δημοκρατίας.

Τον Ιούνιο του 2018 η παράσταση απέσπασε 2 βραβεία στο Φεστιβάλ Θεάτρου Andriyivsky του Κιέβου (Καλύτερης Σκηνοθεσίας Πρωτότυπου Κειμένου στον Γιώργο Στεφανακίδη και Καλύτερης Γυναικείας Ερμηνείας στην Εβελίνα Αραπίδη). Τον Σεπτέμβριο του 2018 απέσπασε το Βραβείο Καλύτερης Παράστασης στο 2ο Athens Suitcase Theatre Festival (μεταξύ 12 επαγγελματικών παραστάσεων) που πραγματοποιήθηκε στο θέατρο OLVIO.

**Σημειώνεται ότι στο Θέατρο της Ρεματιάς υπάρχουν οριοθετημένες θέσεις για ανάπηρα και εμποδιζόμενα πρόσωπα, ύστερα από πρωτοβουλία της Κίνησης Αναπήρων Καλλιτεχνών, καθώς και τουαλέτα αναπήρων. Η πρόσβαση για άτομα με κινητικές βλάβες είναι δυνατή με αυτοκίνητο μέχρι το χώρο του θεάτρου όπου υπάρχουν δύο θέσεις στάθμευσης αναπηρικών οχημάτων.

Καθολικά προσβάσιμη παράσταση. Η εκδήλωση θα πραγματοποιηθεί με Ταυτόχρονη Διερμηνεία στην Ελληνική Νοηματική Γλώσσα, προβολή Ενδογλωσσικών Υπερτίτλων στα Ελληνικά με στοιχεία που συμβάλλουν παράλληλα στην κατανόηση των ηχητικών σημάτων από Κ/κωφούς/ές και βαρήκοους/ες, καθώς και Ακουστική Περιγραφή για τυφλούς/ές και ανθρώπους με προβλήματα όρασης.

Το πρόγραμμα του φεστιβάλ διατίθεται δωρεάν σε μεγαλογράμματη σειρά, γραφή Braille και σε κώδικα QR για τυφλούς/ές και ανθρώπους με προβλήματα όρασης, ενώ φυσικά, οι σκύλοι οδηγοί τυφλών είναι ευπρόσδεκτοι/ες με τους χειριστές/τριές τους.

H προσβασιμότητα περιεχομένου φέρει την πιστοποίηση της «Κίνησης Ανάπηρων Καλλιτεχνών».