Αλέξανδρος Κοέν: «Μ’ αρέσουν πολύ τα έργα που ασχολούνται με τις αδυναμίες και τις ελλείψεις των ανθρώπων»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Από μικρός, όταν έβλεπε παραστάσεις, ζητούσε από τη μητέρα του να του βρει το πρωτότυπο κείμενο, και μετέφραζε μικρά ή μεγαλύτερα αποσπάσματα. Ο Αλέξανδρος Κοέν το έκανε τότε σαν παιχνίδι, ενώ τώρα που πλέον σκηνοθετεί παραστάσεις η μετάφραση έρχεται φυσικά και προηγείται της σκηνοθεσίας – κάπως σαν να διαμορφώνει μέσω του κειμένου τους ήρωες και τις συνθήκες. Κατά αυτό τον τρόπο εργάστηκε και στη μετάφραση του έργου «Ο συλλέκτης», του πρώτου μυθιστορήματος του Τζον Φόουλς, που τον καθιέρωσε στην παγκόσμια λογοτεχνία ως έναν από τους σημαντικότερους πεζογράφους. Η παράσταση επιστρέφει στη σκηνή του Θεάτρου Αθηνά με τον Αργύρη Αγγέλου και την Ιωάννα Πηλιχού στους δύο ρόλους.

«Ακόμα και όταν μεταφράζω ένα έργο για άλλον σκηνοθέτη, θέλω να συζητήσω μαζί του τη συνθήκη της παράστασης, ώστε να κατευθύνομαι προς τα εκεί. Δεν μπορείς να μεταφράζεις ερήμην της παράστασης – είτε σκηνοθετείς εσύ είτε κάποιος άλλος», λέει ο Αλέξανδρος Κοέν. «Είχα διαβάσει το μυθιστόρημα του Τζον Φόουλς. Είναι το μόνο έργο του που έγινε τόσο ευρεία γνωστό, και είναι σπουδαίο. Βεβαίως δεν ξεκινήσαμε απ’ το ίδιο το έργο, αλλά απ’ την επιθυμία μας να συνεργαστούμε θεατρικά με τον Αργύρη Αγγέλου. Ήμασταν συμμαθητές στη δραματική σχολή Ίασμος, και είκοσι χρόνια τώρα δεν είχαμε καταφέρει να δουλέψουμε μαζί. Τώρα δόθηκε αυτή η ευκαιρία. Η παράσταση ξεκίνησε από τη Χαλκίδα το 2018 και παίχτηκε για ένα μήνα, το 2019 πήγαμε στη Θεσσαλονίκη, και πάνω που τη φέραμε στην Αθήνα τον Μάρτιο του 2020 ξεκίνησε η πανδημία και σταματήσαμε απότομα. Οπότε έμενε να κλείσουμε τους λογαριασμούς μας με το έργο. Αποφασίσαμε φέτος μαζί με τον Δημήτρη Μαροσούλη ν’ ανεβάσουμε την παράσταση στο Θερινό Θέατρο Αθηνά. Βέβαια, απ’ ό,τι φαίνεται απ’ την προσέλευση και τη ζήτηση της παράστασης, δε θα τελειώσει εδώ η διαδρομή αυτής της παράστασης. Είναι μια ευτυχής στιγμή».

«Με την Ιωάννα (Πηλιχού) ήθελα πολλά χρόνια να δουλέψω. Εκτιμώ βαθιά τη δύναμη και την αδυναμία της στη σκηνή, το μυαλό και το αίσθημά της. Την είχα σκεφτεί μάλιστα για ένα Σαίξπηρ που είχα κάνει πριν από τέσσερα χρόνια, αλλά δεν καταφέραμε να βρεθούμε» συνεχίζει ο σκηνοθέτης ο οποίος προχωράει τη μελέτη του πάνω στα έργα του Σαίξπηρ και ετοιμάζεται να σκηνοθετήσει το τέταρτο κατά σειρά. Έχει βαλθεί να εμβαθύνει στον Άγγλο συγγραφέα και κάπου στα τέλη του χρόνου θ’ ανεβάσει στο θέατρο Αργώ ένα έργο που σπάνια παίζεται στο θέατρο, το «Τρωίλος και Χρυσηίδα».

«Κάθε φορά που συναντιόμαστε οι τρεις μας γι’ αυτή την παράσταση υπάρχει μεγάλος ενθουσιασμός. Κάπως συντονίστηκε ο τρόπος εργασίας και των τριών μας, και θα έλεγα ότι αποδείχτηκε μια ιδανική συνύπαρξη. Δεν είναι σχήμα λόγου να πω ότι δέσαμε τέλεια οι τρεις μας. Το έργο παρακολουθεί μια –καθόλου κλασική– μονομερή ιστορία αγάπης. Ένας συλλέκτης πεταλούδων, που δεν έχει τον τρόπο να εκφράσει τον έρωτά του προς μια κοπέλα, αποφασίζει να την απαγάγει και να την κλειδώσει στο υπόγειό του για να την έχει δική του. Στήνεται έτσι ένα θρίλερ γύρω απ’ τη συνύπαρξη των δύο αυτών ηρώων. Το κορίτσι ασφαλώς αντιδρά αρνητικά, και η σχέση τους προχωράει με καταιγιστικούς ρυθμούς και σκαμπανεβάσματα ως το φινάλε. Είναι ένα καθαρόαιμο ψυχολογικό θρίλερ. Ο θεατής νιώθει μια συνεχή απειλή να υποφώσκει – ακόμη κι όταν οι δύο ήρωες φαίνεται να συμμαχούν. Μ’ αρέσουν πολύ τα έργα που ασχολούνται με τις αδυναμίες και τις ελλείψεις των ανθρώπων. Νομίζω, κυρίως η σκοτεινή πλευρά διαμορφώνει την προσωπικότητά μας. Και σίγουρα αυτήν αγαπάω και στο θέατρο και στη ζωή».

Στις 31 Ιουλίου θ’ ανέβει μια ακόμα παράστασή του, στο θερινό Λαμπέτη. Μια πρόταση που δέχτηκε από τα Θεατρικά Δρώμενα Ίασμος, τη δραματική σχολή που αποφοίτησε και εργάζεται εκεί ως καθηγητής δεκατρία χρόνια τώρα. «Η σχολή θέλει να υποστηρίζει έμπρακτα τους αποφοίτους της. Πώς γίνεται να “παράγεις” ηθοποιούς και να μην τους διοχετεύεις με κάποιον τρόπο στη δουλειά; Οπότε αυτή η παράσταση στήθηκε ακριβώς με το βλέμμα προς στους νέους μας αποφοίτους. Στελεχώνεται αποκλειστικά από νέους ηθοποιούς του Ιάσμου, και πρόκειται για ένα θέαμα που βασίζεται στο «Καφενείο» του Κάρλο Γκολντόνι, την κλασική κωμωδία του 1750. Με τους ηθοποιούς πήραμε το έργο και φτιάξαμε όλοι μαζί τη διασκευή κατά τη διάρκεια της πρόβας. Δεν έφερα ένα κείμενο έτοιμο. Ξαναπλάσαμε τους διαλόγους και τους ήρωες απ’ την αρχή σ’ ένα σύγχρονο γλωσσικό ιδίωμα, και μεταφέραμε τη δράση από την Ιταλία του 1750 σ’ ένα μεγάλο πάρτι του 2020. Φτιάχνουμε ένα μεικτό θέαμα με πρόζα, τραγούδι, χορό – και κυρίως με πολύ κέφι, έρωτα, χιούμορ… ένα καλοκαιρινό πάρτι στην υπέροχη ταράτσα του θεάτρου Λαμπέτη. Η παράσταση ανεβαίνει στις 31 Ιουλίου και θα πάει μέχρι και το Σεπτέμβριο που κλείνουν τα καλοκαιρινά θέατρα. Πάντα έχω μια καλή σχέση με τους νέους ηθοποιούς, επιδιώκω να έχω στις παραστάσεις μου νέους ανθρώπους. Επειδή ως σκηνοθέτης αποφεύγω τις ακροάσεις – νιώθω άβολα, πιστεύω πως ο ιδανικός τρόπος να γνωρίσεις έναν ηθοποιό είναι να τον δεις πάνω στη δουλειά».

Πληροφορίες παράστασης

«Ο Συλλέκτης»  του Τζον Φόουλς

Μετάφραση-σκηνοθεσία: Αλέξανδρος Κοέν
Σκηνικά-κοστούμια: Γιάννης Αρβανίτης
Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου
Βοηθός σκηνοθέτη: Δανάη Σταματοπούλου
Βοηθός σκηνογράφου: Αναστασία Δημουλάκη

Επικοινωνία-προβολή: Αγλαΐα Παγώνα

Styling: Σοφία Δριστέλα
Επικοινωνιακό υλικό & artwork: Κάρολος Πορφύρης
Σκηνοθεσία τρέιλερ παράστασης: Μάκης Τσούφης
Φωτογράφιση παράστασης: 77 Films
Μακιγιάζ & κομμώσεις: Θάνος Βογιατζής

Ερμηνεύουν: Αργύρης Αγγέλου και Ιωάννα Πηλιχού

Πού: Θέατρο Αθηνά, Δεριγνύ 10, τηλ. 2108237330

Πότε: από 10 Ιουλίου 2020 και κάθε Παρασκευή, Σάββατο και Κυριακή στις 21.30

Εισιτήρια: 14 ευρώ (κανονικό) και 10 (μειωμένο)

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά