Παντελής Δεντάκης: «Νιώθω περισσότερο συνθέτης σε αυτή την παράσταση παρά σκηνοθέτης»
1 Φεβρουαρίου 2020
Σοφία Καζαντζιάν: «Το θέατρο που αγαπάω είναι εκείνο που ξεβολεύει»
4 Φεβρουαρίου 2020
Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου
Πρόκειται για την ιστορία ενός μικρού και φτωχού κοριτσιού από τα νιτροχώρια της Χιλής, τους οικισμούς που έχτιζαν οι μεγάλες ξένες εταιρείες εξόρυξης νιτρικών αλάτων στην έρημο Ατακάμα. Το κορίτσι αποκτά ιδιαίτερη σχέση με τον κινηματογράφο, καθώς οι δικοί της, μην μπορώντας να πληρώσουν περισσότερα από ένα εισιτήριο, στέλνουν εκείνη να παρακολουθεί ταινίες, ώστε μετά να τους τις αφηγείται. Ο Θανάσης Χαλκιάς διασκευάζει και σκηνοθετεί την παράσταση «Η σινε-παρμένη» η οποία είναι βασισμένη στη νουβέλα «Η αφηγήτρια ταινιών» του Hernán Rivera Letelier. Ο σκηνοθέτης μιλάει στο theatermag για τα θέματα του έργου, τη συνεργασία του με τις δύο ηθοποιούς της παράστασης και για τους πολλαπλούς ρόλους που ερμηνεύουν.
Πώς αποφασίσατε να σκηνοθετήσετε αυτό το έργο;
Μου αφηγήθηκε την ιστορία η φίλη μου μεταφράστρια Λένα Φραγκοπούλου και μου κίνησε το ενδιαφέρον. Όταν διάβασα όμως τη μετάφραση –απνευστί– ενθουσιάστηκα. Είναι τόσο ζεστή και ανθρώπινη ιστορία και συνάμα τόσο υποδόρια πολιτική. Έχει επίσης μία αναπάντεχη ανατροπή. Οι χαρακτήρες σκιαγραφούνται τόσο γλαφυρά που τώρα πια νομίζω πως τους έχω γνωρίσει προσωπικά. Επίσης η κατάληξη της ηρωίδας είναι τόσο μοναδική όσο και ανοιχτή σε ερμηνείες. Ευτυχήσαμε βέβαια να έχουμε στα χέρια μας τη μετάφραση της Λένας που είναι τόσο γάργαρη που ξεχνάς ότι η μητρική γλώσσα του έργου δεν είναι τα ελληνικά.
Η παράσταση είναι βασισμένη στη νουβέλα «Η αφηγήτρια ταινιών» του Χιλιανού συγγραφέα Hernán Rivera Letelier. Πώς έγινε η θεατρική της διασκευή;
Στην αρχή έπρεπε να αποφασίσω τον τρόπο που θα πούμε την ιστορία. Το βασικό ερώτημα είναι «ποιος λέει την ιστορία;» Ο συγγραφέας, ο σκηνοθέτης, ένα ή περισσότερα από τα δρώντα πρόσωπα; Ποια είναι η οπτική γωνία μέσα από την οποία φανερώνονται τα πράγματα; Μετά κατέληξα στον αριθμό των ηθοποιών που απαιτούνταν και ύστερα άρχισα να δουλεύω πάνω στο κείμενο. Ποια γεγονότα θα κρατούσα, ποια κομμάτια θα ήταν δραματοποιημένα και ποια αφηγηματικά. Τέλος, έπρεπε να επιτευχθεί μία οικονομία λόγου ούτως ώστε να έχουμε μία αρμονικά συντεθειμένη από τα υλικά της τελική σκηνική γλώσσα.
Για ποια θέματα μιλάει το έργο;
Τα βασικά θέματα του έργου είναι οι δυσκολίες επιβίωσης των φτωχών, η εκμετάλλευση που υφίστανται, τα όνειρά τους, η δύναμη της τέχνης και ειδικά του κινηματογράφου στη ζωή τους, η δύναμη της αφήγησης, η θέση της γυναίκας και πάρα πολλά άλλα. Παρ’ όλο που το χωροχρονικό πλαίσιο είναι εμφανές, εν τούτοις οι καταστάσεις μοιάζουν να είναι γνώριμες. Ό,τι αναφέρεται στο έργο θα μπορούσε να συμβαίνει σε οποιοδήποτε φτωχικό οικισμό του κόσμου.
Ποιος είναι ο ρόλος που ερμηνεύετε;
Όλοι οι ηθοποιοί σ’ αυτή την παράσταση ερμηνεύουμε πολλούς ρόλους. Ο μεγαλύτερος όμως σε διάρκεια, απ’ αυτούς που ερμηνεύω εγώ, είναι ο ρόλος του πατέρα της Μαρίας-Μαργαρίτας, της χαρισματικής αφηγήτριας ταινιών. Ένας καλοκάγαθος εργάτης στα ορυχεία με πάθος για τον κινηματογράφο. Ένα πάθος που μεταλαμπαδεύεται στη μικρή κόρη. Η μοίρα βέβαια του επιφυλάσσει απανωτές αναποδιές αλλά και τότε ακόμη το σινεμά στέκεται αρωγός με τον έναν ή τον άλλον τρόπο.
Πώς ήταν η συνεργασία σας με τις δύο ηθοποιούς Ηλέκτρα Γεννατά και Μαρία Θρασυβουλίδη και ποιοι είναι οι δικοί τους ρόλοι;
Η συνεργασία μας ήταν άψογη. Γνωριζόμαστε πολλά χρόνια και έχουμε ξανασυνεργαστεί. Δεν αμφιβάλλουμε για τις καλές προθέσεις που έχει ο ένας για τον άλλον και έχουμε δημιουργήσει ένα περιβάλλον απόλυτης ασφάλειας μέσα στο οποίο μπορούμε να δημιουργήσουμε με κέφι και χωρίς να λογοκρινόμαστε. Δεν είναι αυτονόητες τέτοιου είδους συνθήκες εργασίας. Γι’ αυτό και φροντίζουμε να τις διαφυλάσσουμε από δυσάρεστες παρεμβολές. Το παν είναι να υπάρχει απόλυτος αλληλοσεβασμός αλλά και κατανόηση. Γιατί κακές στιγμές έχουμε όλοι, άλλος σήμερα κι άλλος αύριο.
Η Ηλέκτρα Γεννατά, ο Θανάσης Χαλκιάς και η Μαρία Θρασυβουλίδη. (Φωτογραφίες: Άρης Αντωνίου).
Σας ενδιαφέρει να έχετε μια συνολική εικόνα στις παραστάσεις που σκηνοθετείτε;
Ασφαλώς. Αυτή είναι η κυριότερη ευθύνη του σκηνοθέτη. Οφείλει να έχει τη συνολική εικόνα της παράστασης. Έχει την αρχική σύλληψη, την μεταφέρει στους συνεργάτες του και μέσα από μία δημιουργική αλληλεπίδραση καλείται να συνθέσει το τελικό αποτέλεσμα. Αυτό όμως δεν σημαίνει ολοκληρωτισμός και συγκεντρωτισμός. Ακόμη κι αν πρέπει να πάρεις την τελική απόφαση δεν πρέπει να ξεχνάς ότι η παράσταση αναπνέει με τις αναπνοές όλων.
Ποια σκηνή είναι αυτή που ξεχωρίζετε από το έργο;
Μία σκηνή που με συγκινεί ιδιαίτερα είναι αυτή της συνάντησης της ηρωίδας με τη μητέρα της. Είναι μία σχεδόν βουβή σκηνή που συμπυκνώνει όμως μία πληθώρα συναισθημάτων. Μία πάλη των δύο προσώπων με τους εαυτούς τους και με τους άλλους, με το παρελθόν τους αλλά και με το μέλλον τους. Είναι εξαιρετικά γραμμένη από τον συγγραφέα και τολμώ να πω πως με πόνο καρδιάς έκοψα τα περισσότερα λόγια για να δώσουμε χώρο στη σκηνική μεταφορά της.
Πληροφορίες παράστασης
«Η σινε-παρμένη» βασισμένη στη νουβέλα «Η αφηγήτρια ταινιών» του Hernán Rivera Letelier
Μετάφραση: Λένα Φραγκοπούλου
Διασκευή – Σκηνοθεσία: Θανάσης Χαλκιάς
Σκηνικά – Κοστούμια: Γεωργία Μπούρδα
Μουσική: Κώστας Βόμβολος
Επιμέλεια κίνησης: Μαριέλα Νέστορα
Σχεδιασμός φωτισμών: Ελίζα Αλεξανδροπούλου
Σχεδιασμός βίντεο: Ελένη Μητροπούλου
Βοηθός σκηνοθέτη: Χρύσα Βακάλη
Φωτογραφίες: Άρης Αντωνίου
Υπεύθυνη Επικοινωνίας: Χρύσα Ματσαγκάνη
Ερμηνεύουν: Ηλέκτρα Γεννατά, Μαρία Θρασυβουλίδη, Θανάσης Χαλκιάς
Πού: Θέατρο Αργώ, Ελευσινίων 15, Αθήνα (Στάση Μετρό: Μεταξουργείο), τηλ. 210 5201684
Πότε: από 3 Ιανουαρίου 2020 και κάθε Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο και Κυριακή στις 19.00. Έως 5 Απριλίου 2020
Εισιτήρια: 13 ευρώ (γενική είσοδος), 10 ευρώ (φοιτητικό), 8 ευρώ (ανέργων), 5 ευρώ (ατέλειες)
Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά χωρίς διάλειμμα
