Ο Βαγγέλης Παπαδάκης και το «Talking Heads»

Από τη Μαριλένα Θεοδωράκου

«Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη», « Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές» και «Μία κυρία των γραμμάτων» είναι οι τίτλοι των τριών έργων από τη συλλογή μονολόγων  «Talking Heads» του Άλαν Μπένετ που παρουσιάζονται στο Θέατρο 104, σε σκηνοθεσία Βαγγέλη Παπαδάκη. Ο σκηνοθέτης μιλάει για τη συνεργασία του την ηθοποιό Πηνελόπη Σταυροπούλου η οποία ερμηνεύει τους τρεις μονολόγους, καθώς και για θέματα της ελευθερίας, της ομοφοβία, του ρατσισμού που θίγονται στο έργο του Βρετανού συγγραφέα.

Ποια ήταν η επαφή σας με τον συγγραφέα ‘Αλαν Μπένετ και ποια η άποψή σας για το έργο του;

Τον Άλαν Μπένετ τον ήξερα ως το συγγραφέα της θεατρικής κωμωδίας «Η τρέλα του Γεώργιου του Γ’», στη συνέχεια έμαθα ότι είχε γράψει και σενάρια για τον κινηματογράφο και μόλις πρόσφατα διάβασα περισσότερα κείμενά του. Τον θεωρώ πολύ σημαντικό συγγραφέα. Διεισδύει στην ψυχολογία των χαρακτήρων του σε βάθος χωρίς πάντα αυτή να μας αποκαλύπτεται στην ολότητα της. Την ίδια στιγμή που εμβαθύνει στο ψυχισμό τους, τους αφήνει να επιπλέουν σε μια ανάλαφρη συνθήκη γραφής. Μέσα από το χιούμορ και το παράλογο διαφαίνονται τα σκοτάδια και οι ρωγμές τους.

Πώς επιλέξατε τους μονολόγους «Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη», «Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές» και «Μία κυρία των γραμμάτων»;

Ήταν οι μεταφρασμένοι μονόλογοι που μου έδωσε η Πηνελόπη Σταυροπούλου, όταν μου ανέθεσε τη σκηνοθεσία. Υπήρχε κι ένας επιπλέον που μου άρεσε πολύ αλλά δεν χωρούσε στη σύνθεσή μας. Θεωρώ όμως ότι αυτή η τριλογία λειτουργεί εξαιρετικά και ταιριάζει και στην Πηνελόπη.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με την Πηνελόπη Σταυροπούλου η οποία παίζει και έχει κάνει τη διεύθυνση παραγωγής;

Θα ήθελα στο σημείο αυτό να ευχαριστήσω από καρδίας την Πηνελόπη, γιατί μου έδωσε μια τεράστια ευκαιρία αναθέτοντάς μου τη σκηνοθεσία ενός τόσο σημαντικού κειμένου. Και δεν είναι μόνο η  σημαντική αξία του ίδιου του έργου, αλλά κυρίως η εμπιστοσύνη που μου έδειξε κατά τη συνεργασία μας που για μένα ήταν ένα τεράστιο κέρδος. Εμπιστεύτηκε την τρέλα μου. Την μοιραστήκαμε καλλιτεχνικά. Η ίδια εξέθεσε τη δική της – πρώτα το έκανε η ίδια. Την εντάξαμε στην παράσταση. Ενώσαμε τους κόσμους μας οι οποίοι σε πολλά σημεία συγκρούστηκαν, αλλά τελικά όλα βρήκαν τη θέση τους. Η παράσταση έγινε με πολύ αγάπη ο ένας απέναντι στον άλλον και οι δύο μας απέναντι σε αυτό που δημιουργούσαμε. Πολλές φορές διαφωνήσαμε, την έφερα στα όριά της, εκείνη στα δικά μου αλλά όλο αυτό κατέληξε σε ένα πολύ δημιουργικό αποτέλεσμα. Και είμαι περήφανος για αυτήν και για μένα και για όσα καταφέραμε καλλιτεχνικά. Υπηρετήσαμε ένα κοινό θεατρικό όραμα. Σύγχρονο και ποιοτικό.

Θα θέλατε να μας πείτε για τους τρεις χαρακτήρες των τριών μονολόγων Γκράχαμ, Σούζαν και Αϊρήν;

Ο Γκράχαμ είναι ένας μεσήλικας που ζει με την 72 ετών μητέρα του. Έχει προφανώς περάσει μεγάλο διάστημα σε κάποιο ίδρυμα, παίρνει χάπια και αντιμετωπίζει με ιδιαίτερο χιούμορ την εισβολή στην καθημερινότητα ενός πρώην φλερτ της μαμάς του, στην οποία και κάνει πρόταση γάμου. Η Σούζαν είναι σύζυγος εφημέριου, αλκοολική. Κάνει εξαιρετικές προσπάθειες να ενταχθεί στο κοινωνικό της περιβάλλον και να υπηρετήσει με πίστη το ρόλο της τέλειας συζύγου, όμως αποτυγχάνει παταγωδώς. Μέσα όμως από μια εφήμερη ερωτική και πρωτόγονη -για τα δεδομένα της- περιπέτεια με ένα Ινδό μπακάλη, αλλάζει ρότα και οδεύει προς την συνειδητή επίγνωση του εαυτού της. Η Αϊρήν, που έχει και πολύ πλάκα, γράφει διαρκώς γράμματα διαμαρτυρίας προς πάσα κατεύθυνση εκτελώντας το χρέος της ως ενεργός πολίτης, ώσπου τελικά καταδικάζεται σε φυλάκιση για παρενόχληση του ιδιωτικού βίου των γειτόνων. Μέσα στη φυλακή όμως η ίδια βρίσκει την ευτυχία της. Είναι πλέον χρήσιμη για τόσο κόσμο. Γράφει γράμματα για τις κρατούμενες οι οποίες διασκεδάζουν μαζί της. Στη φυλακή η Αϊρήν βρίσκει την ελευθερία της. Και τελικά τί ορίζουμε ως ελευθερία;

Ποια είναι τα θέματα των τριών μονολόγων;

Προσωπικά εστίασα σε αυτή την έννοια της ελευθερίας. Πώς εγκλωβιζόμαστε μέσα στα προσωπικά μας κλουβιά και πώς τελικά μπορούμε να κατακτήσουμε αυτή την ελευθερία μέσα από τη γνώση και βαθιά αποδοχή του εαυτού μας. Όμως θίγονται τεράστια θέματα με έναν πολύ ανάλαφρο τρόπο όπως οι πρόσφυγες και το πώς τους αντιμετωπίζουμε κοινωνικά. Η ομοφοβία, ο ρατσισμός, η εξουσία της θρησκείας, η σεξουαλική στέρηση, η έλλειψη αγάπης.

Ποια σκηνή ξεχωρίζετε;

Είναι μια σκηνή που στήσαμε με την Πηνελόπη ως εξιλέωση της Σούζαν από τις σεξουαλικές της αμαρτίες και η ταυτόχρονα εξύψωσή της προς τον Θεό ακριβώς μέσα από το σεξ.

Ποιες είναι οι αντιδράσεις του κοινού;

Καθώς η διάρκεια της παράστασης είναι μία ώρα και πενήντα λεπτά και είναι τρεις μονόλογοι, ο κόσμος παραμένει καθ’ όλη τη διάρκεια αυτή προσηλωμένος. Γελάει πολύ και συγκινείται πολύ. Ταυτίζεται.

Πληροφορίες παράστασης

«Talking Heads» του Άλαν Μπένετ

Μετάφραση: Ερρίκος Μπελιές

Σκηνοθεσία: Βαγγέλης Παπαδάκης

Μουσική: Σίσσυ Βλαχογιάννη

Σκηνικά- Κοστούμια: Αλεξία Θεοδωράκη

Σχεδιασμός φώτων: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου

Φωτογραφίες: Τάσος Βρεττός

Μακιγιάζ: Αχιλλέας Χαρίτος

Βοηθός σκηνοθέτη: Ξένια Φωτιάδου

Επικοινωνία παράστασης: Μαριάννα Παπάκη, Νώντας Δουζίνας

Διεύθυνση παραγωγής: Πηνελόπη Σταυροπούλου

Τους τρεις ρόλους των μονολόγων «Πατατάκι μέσα στη ζάχαρη», « Κρεβάτι ανάμεσα στις φακές», «Μία κυρία των γραμμάτων» ερμηνεύει η Πηνελόπη Σταυροπούλου

Πού: Θέατρο 104, Ευμολπιδών 41, Γκάζι-Μετρό Κεραμεικός, τηλ. 210 3455020

Πότε: από 25 Οκτωβρίου 2019 και κάθε Παρασκευή στις 21.15, Σάββατο στις 18.30, Κυριακή στις 18.30. Εως 5 Ιανουαρίου 2020

Εισιτήρια: 12 ευρώ, 10 ευρώ (φοιτητικό, συνταξιούχων), 8 ευρώ (άνεργοι, ατέλειες). Ομαδικά Εισιτήρια (άνω των 10 ατόμων): 8 ευρώ