Η Μαρία Παπαγιάννη μάς ταξιδεύει «Ως την άκρη του κόσμου»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Πριν από μερικά χρόνια η Μαρία Παπαγιάννη είχε γράψει ένα βιβλίο για παιδιά με τίτλο «Λέγε ο ένας, λέγε ο άλλος», ένα παραμύθι με τρεις ιστορίες που περιείχε cd με μουσική και τραγούδια του Θάνου Μικρούτσικου. Η αρχική σκέψη της συγγραφέως και του συνθέτη, ήταν να κάνουν αυτό το βιβλίο θεατρική παράσταση μέχρι που συνάντησαν την Ομάδα C. for Circus. Η συνεργασία που προέκυψε είναι η νέα παράσταση «Ως την άκρη του κόσμου» που ανεβαίνει στο θέατρο Τζένη Καρέζη, σε σκηνοθεσία Σπύρου Χατζηαγγελάκη. Η συγγραφέας του έργου Μαρία Παπαγιάννη -υποψήφια για το Διεθνές Βραβείο H.C. Andersen και Πρέσβειρα για το Παιδικό Βιβλίο 2020- μιλάει για τη δημιουργία μιας υπέροχης παράστασης με τη μουσική του Θάνου Μικρούτσικου.

«Πραγματικά εντυπωσιαστήκαμε από τον ομαδικό τρόπο που δουλεύουν, από τη φρεσκάδα και την τόλμη τους» λέει η Μαρία Παπαγιάννη για την ομάδα Ομάδα C. for Circus, που παράλληλα ανεβάζουν για τρίτο χρόνο την παράσταση Το Δαχτυλίδι της Μάνας στο Bios. «Πήραν τη δουλειά μας και μετά από συζητήσεις κρατήσαμε μόνο τον τίτλο “Λέγε ο ένας, λέγε ο άλλος” και από τις τρεις ιστορίες αποφασίσαμε να κρατήσουμε ως βασική ιστορία τη μια, όπου δύο παιδάκια αναζητούν τα αρκουδάκια τους που τα έχουν χάσει. Τελικά, όμως, καταλάβαμε την ανάγκη να γραφτεί ένα καινούργιο έργο καθώς σε μια εποχή σαν τη δική μας, στη χώρα μας τα πιο πολύτιμα δεν θα μπορούσαν να αναφέρονται παρά σε παιδιά που έχουν χάσει πραγματικά πολύτιμα. Όπως τα ασυνόδευτα παιδάκια που περνάνε από την Ελλάδα και βλέπουμε τις δυσκολίες που αντιμετωπίζουν. Αποφασίσαμε ότι για αυτά τα παιδιά πρέπει να μιλήσουμε και έτσι ξαναγράφτηκε το έργο με πολύ συντροφική δουλειά. Παρακολουθήσαμε τους αυτοσχεδιασμούς της Ομάδας C. for Circus, συζητήσαμε τις ιδέες τους και ξαναδουλέψαμε το κείμενο. Βγήκε μια ιστορία με επίσης δύο παιδιά, δύο ήρωες που έχασαν πράγματι κάτι πολύτιμο. Μόνο που αυτό το πολύτιμο, όπως καταλαβαίνουμε στην πορεία της παράστασης, είναι τα πάντα. Είναι η χώρα τους, το σπίτι τους, η οικογένειά τους, ίσως και η γλώσσα τους. Τα δύο παιδάκια, ξεκινούνε λοιπόν και αποφασίζουν να κάνουν το μόνο πράγμα που ξέρουν να κάνουν καλά για να μπορέσουν να επιβιώσουν: να παίξουν. Κάνουν λοιπόν τους πειρατές. Το κορίτσι δηλώνει ότι είναι πειρατίνα, γιατί έχει έναν χάρτη από τον μπαμπά της τον πειρατή, για να φτάσει στο σημείο Χ σε περίπτωση που βρεθεί μόνη της. Το αγοράκι αποφασίζει να μπει και αυτό στο ίδιο παιχνίδι και έτσι ξεκινούν οι δύο τους ένα μεγάλο ταξίδι, πολύ δύσκολο για να φτάσουν στο σημείο Χ. Τι είναι το σημείο Χ; Για τους ήρωες μας είναι μια καινούργια αρχή, ωστόσο νομίζω ότι για τον καθένα μπορεί να σημαίνει κάτι διαφορετικό. Γιατί ναι μεν αναφερόμαστε σε δύο ασυνόδευτα παιδιά που ψάχνουν μια καινούργια πατρίδα, μια ελπίδα για μια καινούργια ζωή, σε όλο το δρόμο λένε ότι εκεί στο σημείο Χ θα συναντήσουν τους γονείς τους για να ξεκινήσουν σαν οικογένεια πάλι από την αρχή, νομίζω όμως ότι αυτό το σημείο Χ μπορεί να είναι συμβολικά για όλους μας, που κάποια στιγμή στη ζωή μας βρεθήκαμε στο σημείο μηδέν μετά από μια μεγάλη απώλεια, μετά από έναν μεγάλο φόβο χάσαμε τα πάντα ή αισθανθήκαμε ότι χάσαμε τον κόσμο. Αποφασίσαμε ότι ένας δρόμος υπάρχει. Ο δρόμος. Να βγούμε στο δρόμο και να το ξαναπροσπαθήσουμε από την αρχή».

«Νομίζω ότι κάθε παιδάκι ακόμα και μέσα στην ασφάλεια του δωματίου του, έχει τους δικούς του φόβους και κάνει τη δικιά του διαδρομή» συνεχίζει η συγγραφέας. «Για παράδειγμα, όταν ήμουν μικρή που ζούσα σε μια πολύ αγαπημένη οικογένεια στη Λάρισα όπου και μεγάλωσα, θυμάμαι ότι τα βράδια φοβόμουν τόσο πολύ το σκοτάδι και περνούσα πολύ χρόνο για να σχεδιάσω τη διαδρομή από το δωμάτιό μου στο δωμάτιο της μαμάς μου. Κάθε παιδί και κάθε άνθρωπος μπορώ να πω, έχει να ξεπεράσει τους δικούς του φόβους. Δηλαδή κάποια στιγμή βρίσκεται στο σημείο μηδέν. Ένα σπουδαίο πράγμα που κάνει η Τέχνη γενικότερα, και το βιβλίο και το θέατρο βέβαια, είναι να βοηθήσει τα παιδιά να ξορκίσουν τους φόβους τους, γιατί τα βλέπουν γραμμένα ή να παίζονται επί σκηνής. Ίσως τα ίδια να μην είναι πρόσφυγες, μπορεί όμως να αισθάνονται στην αυλή του σχολείου τους πολύ δύσκολα. Να ξεκινήσουν από κάπου που νομίζουν ότι είναι μόνοι τους και δεν έχουν τίποτα, ώσπου να φτάσουν εκεί που συμβαίνουν τα πράγματα, στο κέντρο του κόσμου. Στο κέντρο τελικά της ωριμότητας τους. Είναι μια μεγάλη διαδρομή που άλλοτε είναι εσωτερική και άλλοτε εξωτερική. Αυτά τα δύο παιδιά λοιπόν, οι ήρωες μας, κάνουν μια μεγάλη διαδρομή στο χάρτη αλλά τελικά είναι αυτό που κάνουν και όλοι οι ήρωες στα παραμύθια. Είναι η μετάβαση από την παιδική τους ηλικία στην ενηλικίωση. Νομίζω ότι όλες οι ιστορίες αυτό θέλουν να πουν στα παιδιά. Το ότι πρέπει να μεγαλώσουν, να ξεπεράσουν τους φόβους τους, να τολμήσουν το αδύνατο. Αυτό συμβαίνει συνέχεια στην ιστορία αυτή, γιατί βλέπουμε ένα περπάτημα. Αυτά τα παιδιά περπατάνε και στο δρόμο μαθαίνουν πολλά. Καταλαβαίνουν πολλά, αρχίζουν να ξεχωρίζουν και να βλέπουν ότι δεν είναι όλα όπως φαίνονται και όλα δεν είναι εύκολα στη ζωή. Και τελικά καταφέρνουν να νικήσουν και να φτάσουν στο σημείο Χ».

«Δεν έχω ξαναδουλέψει σε τόσο ομάδα, που πραγματικά ορίζει τη λέξη ομάδα. Βλέπεις ότι τα λύνουν όλα μεταξύ τους. Έχουν μια μεγάλη αγάπη και εκτίμηση ο ένας για τον άλλον και με μεγάλη ωριμότητα αντιμετωπίζουν όλα τα θέματα. Είναι πολύ ζωντανά παιδιά με πολύ κέφι και ιδέες όλοι τους, πολύ ταλαντούχοι. Ο Σπύρος Χατζηαγγελάκης που είναι μέλος της ομάδας φέτος ανέλαβε τη σκηνοθεσία της παράστασης. Ήθελε να κάνει το όραμά του χωρίς πιστώσεις. Όταν του έλεγα μήπως αυτό είναι δύσκολο μού έλεγε ότι όλα θα τα σκεφτούμε και θα τα κάνουμε έτσι όπως θέλουμε. Πολύ καλά παιδιά, πολύ ταλαντούχα, με πολύ κέφι και φρεσκάδα. Η μουσική τα τραγούδια ξαναδουλεύτηκαν για την παράσταση. Είναι πολύ σημαντικό το γεγονός ότι όλοι από την Ομάδα C. for Circus ξέρουν μουσική. Η Βαλέρια Δημητριάδου και η Χρύσα Κοτταράκου που ανέλαβαν τις ενορχηστρώσεις και τη διδασκαλία των ηθοποιών, έχουν ταλέντο και άποψη για τα πράγματα. Τα αγαπάω αυτά τα τραγούδια και βλέπω ότι περνάνε και στα παιδιά. Η μεγάλη μας επιτυχία για χρόνια ήταν η παράσταση “Μια περιπέτεια για το Ρωμαίο” που ξεκίνησε από το Θέατρο Παραμυθοχώρα και από τη Μαρία και τη Σπυριδούλα Παπαγεωργίου. Φέτος, παίζεται και πάλι! Το “Τραγούδι για το Ρωμαίο” έχει διαμορφωθεί από τον Θάνο Μικρούτσικο και αυτό με άλλους στίχους φυσικά, για τους πειρατές. Είναι μεγάλη μου χαρά να δουλεύω με το Θάνο. Μια και μιλάμε για πειρατικές ιστορίες, ο Θάνος πάντα κρατάει την πυξίδα και το χάρτη κάθε φορά εκεί που πάμε. Εννοώ όταν κάνουμε ένα θέαμα, ο Θάνος ξέρει πολύ καλά πού θέλει να πάει και καταφέρνει να πάρει από τους συνεργάτες του το 100%, γιατί τους εμπιστεύεται. Και αυτό έχει κάνει καλό κάθε φορά που δουλεύουμε μαζί, σε όλα αυτά τα θεάματα που έχουμε παρουσιάσει στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών το “Παράξενο δεν είναι;”, το “Πες το μ’ ένα παραμύθι”, το “Ταξίδι στο Σταυρό του Νότου”, κ.ά. Έχουμε δοκιμάσει τη συνταγή και ακολουθούμε πάντα την ίδια διαδρομή. Ο Θάνος λέει χαρακτηριστικά ότι δεν κάνουμε πιστώσεις όταν πρόκειται για παιδιά. Τα παιδιά γνωρίζουν και αυτό ακολουθούμε. Μιλάμε με ειλικρίνεια και δίνουμε το 100% χωρίς να στρογγυλεύουμε τα πράγματα που θα πούμε στα παιδιά».

Πληροφορίες παράστασης

«Ως την άκρη του κόσμου» της Μαρίας Παπαγιάννη

Ομάδα C. for Circus – Θάνος Μικρούτσικος

Σκηνοθεσία: Σπύρος Χατζηαγγελάκης
Μουσική: Θάνος Μικρούτσικος
Δραματουργία – Επιμέλεια κειμένου: Ελίνα Μαντίδη
Επιμέλεια κίνησης: Σεσίλ Μικρούτσικου
Σκηνικά-Κοστούμια: Τζίνα Ηλιοπούλου, Λίνα Σταυροπούλου
Διασκευή-ενορχήστρωση μουσικής: Βαλέρια Δημητριάδου, Χρύσα Κοτταράκου
Σχεδιασμός φωτισμών: Σάκης Μπιρμπίλης
Πρωτότυπο animation: Άρης Απαρτιάν

Παίζουν οι ηθοποιοί: Παναγιώτης Γαβρέλας, Βαλέρια Δημητριάδου, Χρύσα Κοτταράκου, Μαρία-Ελισάβετ Κοττίνη, Παύλος Παυλίδης, Νατάσα Ρουστάνη, Νικόλας Παπαδομιχελάκης

Πού: Θέατρο Τζένη Καρέζη, Ακαδημίας 3, Αθήνα, τηλ. 210 3636144

Πότε: από 29 Σεπτεμβρίου 2019 και κάθε Σάββατο στις 15.00 και Κυριακή στις 11.30 και στις 15.00

Εισιτήρια: 10 ευρώ (γενική είσοδος)