Ο Δημήτρης Πλαβούκος και τα «Επτά γράμματα»

Sharing is caring!

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Ένα ταξίδι ενδοσκόπησης και αυτοκριτικής ξεκινάει στη σκηνή του Vault Theatre Plus με μοναδικό σκοπό την αποκάλυψη της αλήθειας. Τι κοινό μπορεί να έχει ο Dante Alighieri, ο Botticelli και ο Michelangelo; Τι κοινό μπορεί να έχει μια Dominatrix, ένας φασίστας, μια ονειροπόλος, ένας καλλιτέχνης, μια ερωτευμένη γυναίκα και ένας οικογενειάρχης; Και τι κοινό μπορεί να έχουν όλοι αυτοί με τον Fritz Lang, τον George Orwell και τον Richard Dawkins; Θίγοντας σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα, η παράσταση «Επτά Γράμματα» εξυμνεί τη διαφορετικότητα και προτρέπει το κοινό να έρθει αντιμέτωπο με τις επιλογές του, την αλήθεια του και τη συνειδητοποίηση του δώρου που του έχει δοθεί απλόχερα. Ο Καλλιτεχνικός Διευθυντής Eä – Ενημέρωση, Κατανόηση, Αποδοχή και Project Director Tunnel of Oppression Δημήτρης Πλαβούκος υπογράφει το σενάριο και τη σκηνοθεσία της παράστασης και μιλάει για το έργο, τη συνεργασία του με τους ηθοποιούς καθώς και το διαδραστικό δρώμενο Tunnel of Oppression που λειτουργεί στην Ελλάδα ήδη τέσσερα χρόνια.

Πώς προέκυψε η ιδέα για αυτή την παράσταση;

Η ιδέα για αυτήν την παράσταση γεννήθηκε από μία συζήτηση που είχα με την αδερφή μου Νάνσυ Πλαβούκου σχετικά με το πόσο ενδιαφέρον θα ήταν για έναν ηθοποιό, να προσωποποιήσουμε το θάνατο και να αναλάβει να παίξει το ρόλο αντιδρώντας διαφορετικά και πάντα με βάση το ποιον είχε απέναντί του. Στη συνέχεια άρχισε να παίρνει μορφή με βάση τα όσα γίνονται γύρω μας τον τελευταίο καιρό. Τα βίαια περιστατικά, την ανισότητα που επικρατεί και το ρατσισμό που βιώνουμε. Τέλος, η ιδέα πήρε μορφή και μετατράπηκε σε κείμενο όταν είδα για πολλοστή φορά την ταινία «The Fountain» του Ντάρεν Αρονόφσκι.

Τι σημαίνει ο τίτλος της;

Όπως λέει και ο τίτλος, «Επτά γράμματα», και ο τρόπος με τον οποίο έχουμε προωθήσει και την παράσταση, «σε αυτόν όλοι ίσοι», η σημασία του είναι μία αποκρυπτογράφηση ή σαν επίλυση ενός σταυρόλεξου. Υπάρχει μόνο μία σταθερά στην οποία ανεξάρτητα το χρώμα, την ταυτότητα, την καταγωγή, το κοινωνικό status, την σεξουαλική ταυτότητα του καθενός, όλοι είμαστε ίσοι. Μία λέξη, 7 γράμματα. Αυτή η σταθερά για τον καθένα σημαίνει κάτι διαφορετικό. Η λέξη που σχηματίζουν τα 7 γράμματα του τίτλου όμως είναι η λέξη «θάνατος».

Ποια είναι η υπόθεση του έργου και ποια τα κοινωνικά ζητήματα που θίγει;

Το έργο μιλάει κυρίως για το τι συμβαίνει σε έξι ανθρώπους μετά το θάνατό τους. Έρχονται αντιμέτωποι με τον θάνατο ως παρουσία και με βάση τα όσα έζησαν και τα όσα έκαναν κρίνονται από τον θάνατο για το πού θα πάνε μετά. Ποτέ όμως οι παραστάσεις του Tunnel of Oppression δεν έχουν μόνο μία βασική, κεντρική υπόθεση. Αυτό που σας περιέγραψα είναι απλώς η επιφάνεια που από την πρώτη πράξη κιόλας αρχίζουμε, όπως και ο θάνατος, να τραβάμε το πέπλο της και να αποκαλύπτουμε τι κρύβεται από κάτω. Τα κοινωνικά ζητήματα που θίγει η παράσταση αφορούν κυρίως αυτά που δημιουργούνται από την άρνηση στην οποία αφήνονται οι άνθρωποι, το φόβο που έχουνε για την τιμωρία έτσι όπως έχει δημιουργηθεί μέσα από κοινωνικές νόρμες και θρησκείες ή την επιβράβευση που διακαώς ζητάνε. Κοινωνικά ζητήματα που θίγονται και στα «Επτά Γράμματα» -όπως και στις προηγούμενες παραστάσεις μας- είναι ο ρατσισμός, η σεξουαλική κακοποίηση, η ενδοοικογενειακή βία, η ενδοσχολική βία και κυρίως ένα από τα μεγαλύτερα προβλήματα που αντιμετωπίζουμε στις μέρες μας, για εμένα πάντα, η μη αποδοχή του εαυτού μας. Όλα ξεκινάνε από κει. Όταν δεν αποδέχεσαι τον εαυτό σου και αρχίζεις και βγάζεις θυμό, επιθετικότητα, κακία και εσύ ο ίδιος καταπιέζεις τον ίδιο σου τον εαυτό μέσα στην καθημερινότητα την οποία τον έχεις παγιδεύσει.

Θα θέλατε να μας πείτε για τη συνεργασία σας με το Tunnel of Oppression και την Eä – Ενημέρωση, Κατανόηση, Αποδοχή;

Το Tunnel of Oppression είναι ένα διαδραστικό δρώμενο το οποίο θίγει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα μέσα από αναπαραστάσεις σκηνών. Το δρώμενο το έφερα στην Ελλάδα το 2015 και το 2017 δημιουργήσαμε μαζί με την αδερφή μου Νάνσυ Πλαβούκου και τον Στράτο Θεοφάνους την αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία Eä – Ενημέρωση, Κατανόηση, Αποδοχή. Αν και τα «Επτά Γράμματα» είναι περισσότερο ένα προσωπικό μου στοίχημα, αποφασίσαμε να μπει υπό την αιγίδα της εταιρείας και συμμετέχουν σε αυτό αφιλοκερδώς οι εθελοντές του δρώμενου γιατί παρόλο που είναι ένα προσωπικό μου εγχείρημα, παραμένει πιστό στο σκοπό μας, δηλαδή την ενημέρωση του κοινού, την κατανόηση των ομάδων που έχουν περάσει στην αντίληψη του κοινού ως μειονεκτικές ομάδες και κυρίως την αποδοχή της διαφορετικότητας. Το τελευταίο κομμάτι συγκεκριμένα είναι κάτι που εξυμνεί η παράσταση. Όπως πάντα η συνεργασία με τους εθελοντές της εταιρείας και του δρώμενου είναι κάτι το οποίο με γεμίζει χαρά, ειδικά όταν βλέπω νέα παιδιά, 17-19 ετών, να προσφέρουν το έργο τους και τη βοήθειά τους και να προσπαθούν και εκείνοι με τη σειρά τους να κάνουν αυτόν τον κόσμο λίγο καλύτερο.

Πώς έγινε η επιλογή των ηθοποιών και πώς ήταν η συνεργασία σας;

Μετά από τέσσερα χρόνια και 60 παραστάσεις, όταν ξεκινάω να γράφω ένα κείμενο συνήθως έχω έναν συγκεκριμένο ηθοποιό στο μυαλό μου πάνω στον οποίο προσαρμόζω, αν θέλετε, τον χαρακτήρα που γράφω. Πολλές φορές είμαι τυχερός και ο εθελοντής/ηθοποιός που έχω στο μυαλό μου όταν γράφω το χαρακτήρα είναι διαθέσιμος στο να τον υποδυθεί. Όταν δεν συμβαίνει αυτό, γιατί τα περισσότερα παιδιά είναι φοιτητές ή εργάζονται ταυτόχρονα, τότε περνάμε σε ακροάσεις. Και ήμουν τυχερός γιατί για το ρόλο του Έκτορα βρέθηκε ο κατάλληλος ηθοποιός, ο Αντώνης Τσουρουνάκης, ο οποίος έδωσε σάρκα και οστά στο χαρακτήρα έτσι όπως τον είχα σκεφτεί. Στη συνέχεια δύο εκπληκτικά παιδιά, 17 και 19 ετών, η Κλειώ Λάγιου και ο Πάνος Κατσούλης, έντυσαν με το ταλέντο και τη φωνή τους τα τραγούδια της παράστασης. Τους στίχους τους έγραψα μαζί με τη Νάνσυ Πλαβούκου και την εκπληκτική μουσική έγραψε ο Βαγγέλης Μακρής. Η επιλογή των υπολοίπων ηθοποιών έγινε με βάση τα άτομα που είχα εξαρχής στο μυαλό μου και ήμουν πολύ τυχερός που είχαν και το χρόνο αλλά και τη διάθεση να δώσουν ζωή στους χαρακτήρες αυτούς. Η συνεργασία μαζί τους, ειδικά με τους περισσότερους από αυτούς που συνεργαζόμαστε 3-4 χρόνια τώρα, είναι πραγματικά θαυμάσια και με κάνει και νιώθω σα να βρίσκομαι με την οικογένειά μου κάθε φορά που δουλεύουμε για να χτίσουμε κάτι καινούργιο. Είναι εκπληκτικό το ότι παρά το νεαρό της ηλικίας των περισσότερων (22-26 χρονών) και παρά το ότι δεν έχουν ακολουθήσει κάποια θεατρική σχολή, ο επαγγελματισμός τους και η σοβαρότητα με την οποία αντιμετωπίζουν αυτήν την παράσταση όπως και όλες τις παραστάσεις, κάνει το έργο μου πιο εύκολο.

Πώς θα δούμε τους 14 (αν δεν κάνω λάθος) ηθοποιούς επί σκηνής; Ποιοι είναι οι ρόλοι τους;

Επειδή όπως είπα οι περισσότεροι από τους ηθοποιούς είναι φοιτητές και εργάζονται ταυτόχρονα, ήταν δύσκολο να καταφέρουν να είναι σε όλες τις ημέρες των παραστάσεων και για αυτό το λόγο ακριβώς έγινε και διπλή διανομή και βρέθηκαν αντικαταστάτες για κάποιους ρόλους. Οπότε στη σκηνή κάθε φορά το κοινό βλέπει έξι χαρακτήρες συν τον χαρακτήρα του θανάτου, δηλαδή επτά, αλλά όχι πάντα τον ίδιο ηθοποιό να δίνει πνοή στο ρόλο. Στον κεντρικό ρόλο θα δούμε την Ανδρομάχη Σόμπολα και την Νάνσυ Πλαβούκου, στο ρόλο της Πανδώρας τις Δήμητρα Καλαβρέζου, Σταυριάννα Γούση, στο ρόλο της Ανεζίνας τις Ντόνα Πετροπούλου, Ντιάνα Πουτκαράτζε, στο ρόλο της Ωραιάνθης την Αμαλία Δόξα και την Κατερίνα Παρθενόπουλου, στο ρόλο του Έκτορα τον Αντώνη Τσουρουνάκη και στο ρόλο του Αίαντα τους Αντώνη Σουπιτσή και Δημήτρη Κουλουμπή, ενώ τέλος στο ρόλο του Αλέξανδρου τον 17χρονο Αντρέα Λαζαράκο και εμένα από τις 4 Νοεμβρίου και έπειτα. Και όπως λέει και ο θάνατος στην παράσταση, κανένα από τα ονόματα αυτά δεν επιλέχθηκε τυχαία.

Πώς έχετε συνδυάσει επαγγελματικά την ηθοποιία, τη σκηνοθεσία και την ψυχολογία;

Καταρχάς το κομμάτι της σκηνοθεσίας γεννήθηκε με το που έφερα το δρώμενο στην Ελλάδα, γιατί ήταν πολύ δύσκολο να βρεθεί κάποιος που δεν έχει βιώσει το δρώμενο από κοντά να καταλάβει το πώς και κυρίως με τι μέτρα μπορεί να σκηνοθετηθεί αυτό. Οπότε από τη στιγμή που δεν κατάφερα να βρω κάποιον να σκηνοθετήσει είτε την performance είτε την παράσταση ανέλαβα εγώ αυτό το κομμάτι. Οι σπουδές μου είναι επάνω στην ηθοποιία και την ψυχολογία συν κάποια σεμινάρια σεναρίου. Οπότε όταν είσαι εσύ αυτός που γράφει το κείμενο, το σκηνοθετεί και ενίοτε παίζει σε αυτό, είναι λίγο πιο εύκολο παρά το ότι φαντάζει δύσκολο σε κάποιους, γιατί για εμένα είναι σαν να έχω τον καλλιτεχνικό έλεγχο, αν θέλετε, οπότε γνωρίζω ακριβώς πως θέλω να δω αυτό που έχω γράψει και τον τρόπο που θέλω να παιχτεί. Η ψυχολογία τώρα συνδυάζεται και στο κείμενο αλλά και με τον τρόπο με τον οποίο θα βοηθήσει τους ηθοποιούς να προσεγγίσουν το ρόλο, γιατί δουλεύουμε κυρίως βιωματικά. Συνδυάζεται επίσης και με το κομμάτι της αποφόρτισης που ακολουθεί μετά το τέλος της παράστασης, το οποίο το έχει αναλάβει η υπεύθυνη της ομάδας ψυχοκοινωνικής μέριμνας και αποφόρτισης της εταιρείας, η Βασιλική Κουρόγλου. Οπότε θα μπορούσα να πω ότι ο συνδυασμός και των τριών, κάνει το έργο μου πιο εύκολο και έχω μάθει πλέον να τα συνδυάζω σε τέτοιο βαθμό και με μία ευκολία που πραγματικά θα μου είναι λίγο δύσκολο να αφήσω τα ηνία σε κάποιον άλλον να αναλάβει τη σκηνοθετική επιμέλεια μιας παράστασης ή μιας performance αλλά θα ήταν κάτι το οποίο θα ήθελα να δω να γίνεται. Θα ήταν μία ευχάριστη πρόκληση.

Θα θέλατε να μας πείτε για τις συζητήσεις που γίνονται κάθε Τρίτη μετά το τέλος της παράστασης;

Οι συζητήσεις γίνονται στα πλαίσια της αποφόρτισης που ολοκληρώνει τη διαδικασία της παράστασης και του δρώμενου Tunnel of Oppression. Με την παράσταση, το πρώτο κομμάτι δηλαδή, ο θεατής φορτίζεται συναισθηματικά, μπαίνει στη θέση του θύματος και βλέπει όλες αυτές τις καταστάσεις που βιώνουν οι άνθρωποι καθημερινά. Άνθρωποι που έχουν περάσει στην αντίληψη του κοινού ότι ανήκουν σε μειονεκτικές ομάδες. Το δεύτερο κομμάτι είναι η αποφόρτιση όπου οι ψυχολόγοι μας συζητάνε με το κοινό, αναλύουν τα ερωτήματα που δημιουργεί η παράσταση και σε ένα βαθμό αποφορτίζουν το θεατή από το όποιο βάρος έχει δημιουργηθεί από την έκθεση σε αυτά τα κοινωνικά ζητήματα. Στη συνέχεια, αν υπάρχει κάποιος φορέας με τον οποίον συνεργαζόμαστε, μιλάει με το κοινό και δημιουργείται ένας λειτουργικός διάλογος. Στην πρώτη αποφόρτιση που είχαμε για την παράσταση, είχαμε την τιμή να έχουμε μαζί μας καλεσμένο τον Δρ. Παναγιώτη Πεντάρη, ο οποίος είναι Θανατολόγος και ζει και εργάζεται μόνιμα στο Λονδίνο. Αν και νομίζω ότι αυτή η παράσταση δεν χρειάζεται τόσο την αποφόρτιση όσο οι προηγούμενες γιατί – προσωπικά – πιστεύω ότι ο κόσμος έχει ανάγκη να βγει από την αίθουσα και να σκεφτεί μόνος του όλα αυτά τα οποία είδε και όλα αυτά στα οποία εκτέθηκε. Και μόνος του, χωρίς κάποια καθοδήγηση ή συζήτηση να κάνει την ενδοσκόπησή του και να αναρωτηθεί γύρω και πάνω στα ζητήματα που θίξαμε. Πάντα όμως η Βασιλική Κουρόγλου και επιλεγμένα μέλη της ομάδας ψυχοκοινωνικής μέριμνας βρίσκονται στο χώρο για να βοηθήσουν και να συζητήσουν με όποιον από το κοινό χρειάζεται τη στήριξή τους.

Ο Δημήτρης Πλαβούκος είναι σκηνοθέτης και Καλλιτεχνικός Διευθυντής της Eä – Ενημέρωση, Κατανόηση, Αποδοχή και Project Director του Tunnel of Oppression.

Πληροφορίες παράστασης

«Επτά Γράμματα» του Δημήτρη Πλαβούκου

Σενάριο – Σκηνοθεσία: Δημήτρης Πλαβούκος

Αφίσα/Θεματικές Φωτογραφίες/Editing/Graphic Design: Δήμητρα Καλαβρέζου

Trailer: Δημήτρης Πλαβούκος

Μουσική Trailer: Μάνος Κασάπης

Μουσική Παραγωγή Trailer: Γεράσιμος Πυλαρινός

Φωτογραφία Πορτραίτων: Θάνος Λαϊνας

Ενδυματολόγος/Κοστούμια: Δημήτρης Τριανταφύλλου

Πρωτότυπη Μουσική: Μάνος Κασάπης

Παραγωγή Μουσικής: Γεράσιμος Πυλαρινός

Τραγούδι: Κλειώ Λάγιου

Μουσική Τραγουδιού: Βαγγέλης Μακρής

Στίχοι Τραγουδιού: Νάνσυ Πλαβούκου και Δημήτρης Πλαβούκος

Σχεδιασμός Φωτισμών: Χριστίνα Φυλακτοπούλου

Επικοινωνία: Χρύσα Ματσαγκάνη

Διεύθυνση Παραγωγής: Νάνσυ Πλαβούκου

Παραγωγή: Jackals Production

Με τις: Νάνσυ Πλαβούκου, Ανδρομάχη Σόμπολα

Παίζουν αλφαβητικά: Σταυριάννα Γούση, Αμαλία Δόξα, Δήμητρα Καλαβρέζου, Δημήτρης Κουλουμπής, Αντρέας Λαζαράκος, Παναγιώτης Μπακολουκάς, Γιάννης Παπαϊωάννου, Ντόνα Πετροπούλου, Ντιάνα Πουτκαράτζε, Χρύσα Πρίγγα, Αντώνης Σουπιτσής, Δημήτρης Τριανταφύλλου, Αντώνης Τσουρουνάκης και ο Δημήτρης Πλαβούκος

Πού: Vault Theatre Plus, Μελενίκου 26, Βοτανικός, τηλ. 213 0356472

Πότε: από Δευτέρα 30 Σεπτεμβρίου 2019 και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 20.30

Εισιτήρια: 7 ευρώ (γενική είσοδος)

TUNNEL OF OPPRESSION & Eä – Ενημέρωση, Κατανόηση, Αποδοχή

Το Tunnel of Oppression είναι μια διαδραστική πλατφόρμα που θίγει σύγχρονα κοινωνικά ζητήματα. Συνδυάζοντας την τέχνη της ηθοποιίας και την ψυχολογία, το δρώμενο συνεργάζεται με αρμόδιους φορείς γύρω από θέματα βίας και καταπίεσης, ώστε να ενημερώσει, να αφυπνίσει και να ευαισθητοποιήσει το κοινό. Στην Ελλάδα μετράει τέσσερα χρόνια λειτουργίας με περισσότερες από 300 performance και 40 θεατρικές παραστάσεις, στην Ελληνοαμερικάνικη Ένωση, στο Μουσικό Σχολείο Ιλίου, στην Τεχνόπολις, στο Vault Theatre Plus, στο θέατρο Βαφείο – Λάκης Καραλής, κ.α., ενώ το έχουν παρακολουθήσει περισσότερα από 5.000 άτομα. Το δρώμενο συνεργάζεται με φορείς όπως «Το Χαμόγελο του Παιδιού», η «Διεθνής Αμνηστία – Ελληνικό Τμήμα» και το «Κέντρο Μελέτης του Εγκλήματος». Υπάγεται κάτω από την Αστική Μη Κερδοσκοπική Εταιρεία “Eä” και ο σκοπός του δρώμενου είναι η Ενημέρωση, η Κατανόηση και η Αποδοχή. Όλοι οι συμμετέχοντες στο δρώμενο συμμετέχουν δωρεάν και προσφέρουν το έργο τους εθελοντικά.