Η Μυρτώ Γκόνη και το «Hotel Marina»
2 Οκτωβρίου 2019
Μαρία Αιγινίτου: «Το νεοελληνικό έργο κρατάει αμείωτο το ενδιαφέρον μου»
8 Οκτωβρίου 2019
Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου
«Δεν ξέρω αν το έχετε προσέξει, μα όταν οι άνθρωποι δεν συμφωνούν με την γνώμη σας, όταν δεν μπορείτε πια να γίνετε κατανοητός στους άλλους έχετε την εντύπωση πως αντιμετωπίζετε τέρατα-ρινόκερους για παράδειγμα» λέει χαρακτηριστικά ο Ευγένιος Ιονέσκο γα το έργο του «Ρινόκερος» που εκδόθηκε το 1959. Τι είναι αυτό που μεταμορφώνει τον άνθρωπο σε επιθετικό ζώο; Τι είναι αυτό που τον αποκτηνώνει και ύστερα τον εγκαταλείπει σκλάβο του συστήματος; Στον «Ρινόκερο» ο Ιονέσκο εκφράζει όλη την αγωνία του για την πορεία και τη μετάλλαξη του ανθρώπινου είδους σε φανατικά, επιθετικά όντα, σε βίαια όργανα μιας ολοκληρωτικής εξουσίας που έχοντας αναπτύξει ως υπέρτατη κοινωνική συμπεριφορά το «ένστικτο της αγέλης» μεταμορφώνει τους ανθρώπους σε άβουλα και καταστροφικά πλάσματα που εκμηδενίζουν και σκοτώνουν το όνειρο για μια κοινωνία ελεύθερη και δημιουργική.
Υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Γιάννη Κακλέα ο ηθοποιός Πάνος Παπαδόπουλος ερμηνεύει το ρόλο του Ντιντάρ και μιλάει στο theatermag.gr για το έργο, τον Ιονέσκο και τη χρήση της τεχνολογίας στο ανέβασμα του «Ρινόκερου» στο θέατρο Κιβωτός. https://www.facebook.com/KivotosTheater
Από τις «Νεφέλες» του Αριστοφάνη στον «Ρινόκερο» του Ευγένιου Ιονέσκο. Βρίσκετε κάποια σύνδεση ανάμεσα στα δύο έργα ή στους ρόλους σας;
Καμία απολύτως. Οι Νεφέλες ήταν ένα πολύ όμορφο δώρο για μένα. Οι χώροι στους οποίους παίξαμε, ο θίασος, ο αέρας που μου δόθηκε μέσα στην ομάδα, η συνάντησή μου με τον Δημήτρη Καραντζά, η προστασία και η ελευθερία που μου προσέφερε… Ωστόσο, ο Αριστοφάνης έχει μεγαλύτερη εξωστρέφεια σε αντίθεση με την υπόγεια εσωτερικότητα του Ιονέσκο. Τόσο τα έργα, όσο και οι ρόλοι μου στις δύο παραστάσεις, έχουν εντελώς διαφορετικές διαδρομές και απαιτήσεις.
Πώς προέκυψε η συνεργασία σας σε αυτή την παράσταση;
Με τον Γιάννη Κακλέα συναντηθήκαμε για πρώτη φορά στην παράσταση που σκηνοθέτησε στο Εθνικό Θέατρο «Το Παιχνίδι της Σφαγής». Δουλέψαμε πολύ όμορφα τότε και πάλι σε κείμενο του Ιονέσκο, που του έχω τρομερή αδυναμία. Μόλις λοιπόν μου τηλεφώνησε για το «Ρινόκερο», αμέσως σκέφτηκα ότι θα ήταν μια πολύ καλή ευκαιρία, να συνεχίσουμε την έρευνα που ξεκινήσαμε τότε, πάνω σε αυτήν την πολύ ιδιαίτερη και απελευθερωτική γραφή.
Πώς ήταν η συνεργασία μας με τον Γιάννη Κακλέα; Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τον τρόπο που σας έχει σκηνοθετήσει;
Είναι ένας εξαιρετικός μαέστρος και κερδίζει αμέσως την εμπιστοσύνη και τον σεβασμό των συνεργατών του. Καταφέραμε μάλιστα κατά τη διάρκεια των προβών να ανακαλύψουμε στον χαρακτήρα που υποδύομαι κάποιες σκοτεινές ποιότητες, που δύσκολα θα χρησιμοποιούσα υπό άλλες συνθήκες και που με κάνουν να βρίσκω τρομερή χαρά στην προοπτική της καθημερινής επανάληψης.
Ποια είναι η άποψή σας για τον Ευγένιο Ιονέσκο και για τα έργα του;
Είμαι μεγάλος θαυμαστής του από τα χρόνια της Δραματικής Σχολής. Βρίσκω στα κείμενά του κάτι το τρομακτικά μοντέρνο και κλασικό. Κάτι το πανανθρώπινο. Θεωρώ ότι αν έγραφε για τον κινηματογράφο σήμερα, θα συνεργαζόταν σταθερά με τον Polanski και τον David Lynch.
Ποιος είναι ο ρόλος που ερμηνεύετε;
Παίζω τον Ντιντάρ, τον ανταγωνιστή θα λέγαμε του Μπερανζέ που υποδύεται ο Άρης Σερβετάλης. Είναι ένας άνθρωπος καιροσκόπος, αινιγματικός, τρομακτικά εύστροφος και δαιμόνιος, που επιβιώνει και ανθίζει εκεί που όλοι οι άλλοι εκμηδενίζονται. Έχει την τάση να ελίσσεται και να ξεγλιστρά πιο γρήγορα κι απ’ τη σκιά του. Θα μπορούσαμε να τον χαρακτηρίσουμε ως τον «κακό» της υπόθεσης, αλλά οφείλει κανείς να αγαπάει και να υπερασπίζεται τον χαρακτήρα που παίζει ακόμη κι αν όλος ο υπόλοιπος κόσμος είναι στραμμένος εναντίον του.
Ποια είναι τα θέματα που θέτει ο Ιονέσκο στον «Ρινόκερο»;
Πρώτο και κύριο το θέμα της έλευσης ενός περίεργου μικροβίου, κάποιου εξωτερικού ιού που έρχεται από μακριά, για να ταράξει την ισορροπία του συστήματος και να οδηγήσει την κατάσταση σε αναδιάρθρωση. Επίσης τίθεται το θέμα της φιλίας, της μοναξιάς, τα όρια της ανθρώπινης ελευθερίας, το τι είναι ο άνθρωπος και που περιορίζονται οι δυνατότητές του, το τι είναι φυσικό και τι αφύσικο, το θέμα του έρωτα, της πίστης σε κάτι ανώτερο και άλλα πολλά. Κάθε φορά ανακαλύπτουμε και κάτι καινούριο…
Πώς χρησιμοποιείτε την τεχνολογία στην παράσταση;
Η τεχνολογία στη δική μας παράσταση είναι η προέκταση των ανθρώπων… Το τρίτο τους χέρι, η καθημερινή και πρώτη τους ανάγκη. Η έννοια της οθόνης και η σχέση της εξάρτησης που αυτή δημιουργεί είναι καθοριστικές στο δικό μας ανέβασμα. Το πως αποκτηνώνονται οι χαρακτήρες δηλαδή μέσα από το χάσιμο της εικόνας την ώρα που παραπονιούνται για την έλευση ενός ρινόκερου…
Πώς θα δούμε τους ηθοποιούς επί σκηνής; Μπορείτε να μας αποκαλύψετε λίγα πράγματα για το σκηνικό περιβάλλον, τα κοστούμια, τα φώτα και τη μουσική;
Το σκηνικό που επιμελήθηκαν από κοινού ο Γιάννης Κακλέας και ο Σάκης Μπιρμπίλης, είναι μια υπερσύγχρονη πλατεία. Ένας μοντέρνος τσιμεντοποιημένος χώρος, με μεγάλες οθόνες και διαφημίσεις που προβάλλουν συνεχώς την ευμάρεια και την κατανάλωση. Στη συνέχεια, με την έλευση του ρινόκερου το όλο πράγμα έρχεται να αποδομηθεί τελείως, χωρίς να θέλω να προδώσω ακριβώς τον τρόπο με τον οποίο αυτό συμβαίνει. Την ίδια αισθητική, που θυμίζει «Black Mirror», ακολουθούν και τα κοστούμια της Μαρίας Καραπούλιου όπως και η μουσική του Σταύρου Γασπαράτου.
Πληροφορίες παράστασης
«Ο Ρινόκερος» του Ευγένιου Ιονέσκο
Σκηνοθεσία/Απόδοση κειμένου: Γιάννης Κακλέας
Σκηνικά: Γιάννης Μπιρμπίλης, Γιάννης Κακλέας
Κοστούμια: Μαρία Καραπούλιου
Μουσική: Σταύρος Γασπαράτος
Φωτισμοί: Σάκης Μπιρμπίλης
Κινησιολογία: Αγγελική Τρομπούκη
Σχεδιασμός βίντεο: Στάθης Αθανασίου
Βοηθός σκηνοθέτη: Άρης Κακλέας
Παίζουν: Άρης Σερβετάλης, Έλλη Τρίγγου, Στέλιος Ιακωβίδης, Ροζαλία Κυρίου, Θάνος Μπίρκος, Πάνος Παπαδόπουλος, Αγγελική Τρομπούκη, Κωστής Μπούντας, Αναστασία Στυλιανίδη
Πού: Θέατρο Κιβωτός, Πειραιώς 115, Αθήνα, τηλ. 210 3427426
Πότε: από 5 Οκτωβρίου 2019, Τετάρτη στις 20.00, Πέμπτη, Παρασκευή στις 21.00, Σάββατο 18.00 και στις 21.00, Κυριακή στις 20.00
Εισιτήρια: από 12 ευρώ έως 18 ευρώ
Info
Ο Ευγένιος Ιονέσκο για τον «Ρινόκερο»
Η ΚΟΙΝΩΝΙΑ
Καμία κοινωνία δεν κατάφερε να διώξει την μελαγχολία μας. Κανένα πολιτικό σύστημα δεν μπορεί να μας απελευθερώσει από την οδύνη της ζωής, το φόβο του θανάτου, τη δίψα μας για τελειότητα, την απληστία μας για υλικά αγαθά και την ανάγκη να εκλογικεύουμε τα πάντα. Πώς να αποδείξεις ένα νόημα εκεί που δεν βρίσκεις κανένα; Πώς να αποδεχτείς την «τάξη» όταν αυτή είναι συνώνυμη με την αγριάδα;
ΤΟ ΘΕΑΤΡΟ
Στα έργα μου προσπάθησα να κάνω ορατά αυτά που κρυβόταν βαθιά μέσα μου: τον φόβο, την μετάνοια, τις τύψεις, την αποξένωση και την μοναξιά. Να παίξω με τις λέξεις. Να προεκτείνω την γλώσσα του θεάτρου.
ΤΟ ΓΕΛΙΟ
Μόνο το γέλιο δεν σέβεται κανένα ταμπού. Μόνο το γέλιο αναχαιτίζει την δημιουργία μιας κατάστασης ολοκληρωτισμού. Μόνο το κωμικό μπορεί να μας δώσει δύναμη να αντέξουμε την τραγωδία της ύπαρξης.
Η ΦΑΝΤΑΣΙΑ
Η αληθινή φύση των πραγμάτων, η αλήθεια, μόνο στην φαντασία μπορεί να μας αποκαλυφθεί.
Μια φαντασία που είναι πιο ρεαλιστική από τους ρεαλισμούς.
Ο ΡΙΝΟΚΕΡΟΣ
Ο «Ρινόκερος» είναι ένα έργο που αντιτίθεται σε κάθε μαζική υστερία, σε κάθε επιδημία που καλύπτεται κάτω από τον μανδύα της λογικής και των ιδεών.
Είναι ένα έργο που αποκαλύπτει τις κοινωνικές αρρώστιες που με άλλοθι τις ιδεολογίες μεταμορφώνουν τον άνθρωπο σε επιθετικό ζώο.
Που τον αποκτηνώνουν και ύστερα τον εγκαταλείπουν σκλάβο του συστήματος.
Η ΕΜΠΕΙΡΙΑ ΤΗΣ ΜΕΤΑΜΟΡΦΩΣΗΣ
Στην πορεία της ζωής μου πάντα μου έκανε μεγάλη εντύπωση αυτό που θα μπορούσε κανείς να ονομάσει «ρεύμα της κοινής γνώμης. Είχα μείνει κατάπληκτος με την αστραπιαία εξάπλωση του. Οι άνθρωποι αφήνουν ξαφνικά τον εαυτό τους να κατακτηθεί από ένα καινούργιο δόγμα, ένα κοινωνικό ρεύμα, μια μόδα, έναν φανατικό τρόπο σκέψης. Σε τέτοιες στιγμές γινόμαστε μάρτυρες μιας αληθινής πνευματικής μεταβολής.
Δεν ξέρω αν το έχετε προσέξει, μα όταν οι άνθρωποι δεν συμφωνούν με την γνώμη σας, όταν δεν μπορείτε πια να γίνετε κατανοητός στους άλλους, έχετε την εντύπωση πως αντιμετωπίζετε τέρατα-ρινόκερους για παράδειγμα.
Διαθέτουν ένα μείγμα ειλικρίνειας και θηριωδίας που τους επιτρέπει να σας σκοτώσουν με ήσυχη τη συνείδηση. Κι η ιστορία μας έχει αποδείξει τα τελευταία χρόνια ότι οι άνθρωποι που μεταμορφώνονται έτσι, όχι μόνο μοιάζουν με ρινόκερους, αλλά πραγματικά γίνονται ρινόκεροι.
