Οι arisandmartha παρουσιάζουν το έργο Lucy. tutorial for a ritual

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Το χορογραφικό δίδυμο arisandmartha (Άρης Παπαδόπουλος, Μάρθα Πασακοπούλου), έχοντας παρουσιάσει το πρώτο του έργο στην πλατφόρμα χορού Aerowaves 2018, υλοποιεί αυτή τη φορά την ιδέα ενός σύγχρονου, επινοημένου τελετουργικού και τοποθετεί το κοινό σ’ έναν κόσμο μεταιχμιακό, όπου τα πάντα αποκτούν σημασία γιατί απλώς βρίσκονται εκεί. Το έργο Lucy. tutorial for a ritual δανείζεται τον τίτλο του από τον αμφιλεγόμενο, διάσημο σκελετό αυστραλοπίθηκου που ανακαλύφθηκε στην Αιθιοπία το 1974. Πρόκειται, στην ουσία, για μια «τελετουργική απόπειρα» σύνδεσης ετερόκλητων μεταξύ τους στοιχείων, ένα πείραμα για τα ασαφή χρονικά και χωρικά όρια του περάσματος από το ατομικό στο συλλογικό. Ο Άρης Παπαδόπουλος και η Μάρθα Πασακοπούλου μιλάνε και το έργο που παρουσιάζουν στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών στην Πειραιώς 260 και προτείνουν να διευρύνουμε το αντιληπτικό μας πεδίο και να αναθεωρήσουμε τρόπους και τόπους τελετουργικών πρακτικών που διασώζονται μέσα στην καθημερινότητά μας. «Μήπως από το ψεύτικο φτάνουμε σε κάτι αληθινό;» αναρωτιούνται οι δημιουργοί.

Θα θέλατε να μας πείτε λίγα λόγια για τη γνωριμία και τη συνεργασία σας;

Γνωριστήκαμε το 2013 στο πλαίσιο του εκπαιδευτικού προγράμματος Dancing to Connect της Στέγης Ιδρύματος Ωνάση και σύντομα διακρίναμε πως υπάρχει μια κοινή αντίληψη ως προς τα  καλλιτεχνικά και δημιουργικά δρώμενα, καθώς και τρόποι προσέγγισης που συγκλίνουν. Το 2015 ξεκινήσαμε να συναντιόμαστε στο στούντιο για να δοκιμάσουμε ορισμένα κινητικά scores, αλλά και για να γνωριστούμε καλύτερα. Δημιουργήθηκε λοιπόν η διάθεση να συνεχίσουμε αυτές τις συναντήσεις, οι οποίες, χωρίς ιδιαίτερες προσδοκίες, εντάχθηκαν σε ένα δημιουργικό πλαίσιο που κατέληξε στη πρώτη μας δουλειά με τίτλο touching.just (2017). Κοινός παρονομαστής υπήρξε η ανάγκη και η τάση μας προς το χιούμορ και το παράδοξο, αλλά και η σχετική ανασφάλεια ως νέοι δημιουργοί και χορευτές που δοκιμάζονται για πρώτη φορά στο πεδίο της χορογραφίας. Έκτοτε δουλεύουμε πολύ συνεργατικά στο στούντιο αλλά και εκτός, κάνουμε μεγάλες συζητήσεις μέσα από τις οποίες σιγά-σιγά φανερώνονται πιο ξεκάθαρα τα ενδιαφέροντα του καθενός, αλλά και των δύο μαζί, προβληματιζόμαστε για ερωτήματα που έχουν σχέση τόσο με την καλλιτεχνική δημιουργία και την περφόρμανς, όσο και με περισσότερο απτά, οργανωτικά και διαδικαστικά ζητήματα. Δεν συμφωνούμε πάντα, και αυτό είναι για καλό!

Ξεκινήσατε με σπουδές στη Χημεία και στην Αρχιτεκτονική αντίστοιχα. Πώς αποφασίσατε να ασχοληθείτε με τον χορό;

Μάρθα: Το ότι θα ασχοληθώ με τον χορό ήταν δεδομένο για μένα από την ηλικία των επτά. Επειδή όμως μου άρεσε πολύ το σχολείο και ο επιστημονικός κλάδος, σπούδασα Χημεία, την οποία δυστυχώς δεν έχω εξασκήσει επαγγελματικά ποτέ έως σήμερα. Για κάποιο διάστημα προσπάθησα να βρω έναν τρόπο σύνδεσης των δύο, μέχρι που αντιλήφθηκα πως το πρίσμα που τα συνδέει με μεγαλύτερο ενδιαφέρον είναι περισσότερο φιλοσοφικό, εγκεφαλικό και φαντασιακό.

Άρης: Ο χορός ήρθε αρκετά αργά στη αντίληψή μου, ενώ είχα προηγουμένως ασχοληθεί με τον πρωταθλητισμό και σπουδάσει Αρχιτεκτονική, όμως προέκυψε πολύ οργανικά αφενός από την αυξανόμενη ανάγκη μου για κίνηση και εκτόνωση μετά από μια μακρά περίοδο σωματικής αδράνειας και ταυτόχρονα ως συνέχεια μιας διαδρομής ενδιαφερόντων που ξεκίνησε από το κτιστό συμβάν (αρχιτεκτονική), πέρασε στην αρχιτεκτονική τοπίου και την ενεργοποίηση των τοπίων που μας περιβάλλουν μέσω της κίνησης και κατέληξε στο ίδιο το σώμα και την εξερεύνηση των αντιληπτικών και αναπαραστατικών εργαλείων που διαθέτει.

Ποια ήταν η αφορμή για την καινούργια σας δουλειά Lucy. tutorial for a ritual;

Αρχικά, υπήρξε η ιδέα για την πραγματοποίηση μιας site specific παράστασης σε εξωτερικό χώρο η οποία θα κατέληγε σε ένα είδος «τελετουργίας». Συζητήσαμε πολύ για τα κατακερματισμένα τοπία, την πρακτική της εκσκαφής και εναπόθεσης υλικού όγκου, την ανασκαφική διαδικασία, την περιήγηση σε έναν δεδομένο τόπο και τη δημιουργία των κατάλληλων συνθηκών προς μια ενεργητικότερη εμπειρία για τον θεατή. Δυστυχώς δεν ευδοκίμησε η υλοποίηση της ιδέας αυτής, όμως εντέλει επικεντρωθήκαμε στο «τελετουργικό» κομμάτι της πρότασης και ασχοληθήκαμε συστηματικότερα με τις έννοιες της τελετουργίας, του tutorial, της αποτυχίας και του ψεύδους. Παρατηρήσαμε πως υπάρχει μια τάση στη σύγχρονη τέχνη προς την αναπαράσταση τελετουργικών πρακτικών, που εξετάζουν ενδεχομένως κάτι άπιαστο, ανώτερο χωρίς λογική εξήγηση και αποφασίσαμε να αναμετρηθούμε με αυτό και να ασχοληθούμε με την μεταγραφή των διαδοχικών σταδίων μιας τελετουργίας σε κινητικό υλικό που αντλεί από την καθημερινότητα ή το φαντασιακό μας.

Πώς θα σας δούμε στο κτίριο E της Πειραιώς 260;

Το έργο δεν αποτελεί αναπαράσταση ενός υπάρχοντος τελετουργικού αλλά ένα μείγμα ετερόκλητων μεταξύ τους στοιχείων δημιουργώντας χρόνο και χώρο για ένα πιο διευρυμένο πεδίο αντίληψης και προτείνει να αναθεωρήσουμε τρόπους και τόπους τελετουργικών πρακτικών που διασώζονται μέσα στην καθημερινότητά μας. Θα μας δείτε επομένως μέσα από το πρίσμα των δικών σας εμπειριών και βιωμάτων και εμείς θα υποσκάπτουμε συνεχώς οποιαδήποτε βεβαιότητα ή μονοσήμαντη ερμηνεία των πραγμάτων.

Θα θέλατε να μας πείτε για το σκηνικό και τα κοστούμια σας;

Ο σκηνικός χώρος και τα κοστούμια, σχεδιασμένα σε συνεργασία με τη Δήμητρα Λιάκουρα και τον Περικλή Πραβήτα, όπως και το ίδιο το έργο προσπαθούν να ισορροπήσουν ανάμεσα σε κάτι πολύ οργανικό και φυσικό (υλικό ή υφή) και σε στοιχεία απολύτως συνθετικά και κατασκευασμένα. Τα υλικά και τα αντικείμενα που συνθέτουν το χώρο έχουν επίσης διττό χαρακτήρα και εμφανίζουν άλλοτε την πραγματική και άλλοτε μια πιο υπερβατική τους χρήση.

Ποια είναι τα θέματα που σας απασχολούν και τα οποία θέλετε να επικοινωνήσετε με το κοινό;

Η αμφισημία και οι ταυτόχρονες πολλαπλές όψεις των πραγμάτων, το tutorial ως εργαλείο συντόμευσης, η επιφανειακή σύγχρονη ψευδο-τελετουργία και το δίπολο μεταξύ πίστης και φαντασιακού.

Πώς έγινε η δραματουργία της παράστασης;

Η δραματουργία της παράστασης η οποία διαμορφώθηκε σε συνεργασία με τον Αναστάσιο Κουκουτά πηγάζει από τις διαφορετικές θεματικές ενότητες που προέκυψαν κατά τη διάρκεια της διερευνητικής διαδικασίας και την αναζήτηση της σχέσης των δύο μας στα πλαίσια αυτού του ψευδο-τελετουργικού. Οι ρόλοι και οι χρόνοι των δύο μερών είναι σε μεγάλο βαθμό αμφίσημοι. Άλλοτε εμφανιζόμαστε ως ανεξάρτητοι και άλλοτε ως απολύτως συμπληρωματικοί. Άλλοτε μοιάζει να εμφανίζονται δύο παράλληλα τελετουργικά και άλλοτε συγκλίνουμε προς ένα.

«Μήπως από το ψεύτικο φτάνουμε σε κάτι αληθινό;» θα θέλατε να κάνετε ένα σχόλιο πάνω σε αυτή τη φράση;

Η ιδέα ολόκληρου του έργου βασίζεται στην υποτιθέμενη ανικανότητά μας να αντιληφθούμε κάτι ανώτερο, να φτάσουμε στην απόλυτη έκσταση, να μεταφερθούμε σε μια άλλη διάσταση. Παρόλα αυτά η συνεχής και άκαμπτη προσπάθεια για μια τέτοια επίτευξη, μας οδηγεί στην εύρεση τρόπων, τεχνασμάτων και μικρών συντομεύσεων, που ενώ ξεκινούν από μια ψεύτικη ή επιφανειακή αφετηρία, σύντομα καταλήγουν σε κάτι βαθύτερο και ουσιαστικότερο.

Πληροφορίες παράστασης

«Lucy. tutorial for a ritual»

Ιδέα-Χορογραφία-Ερμηνεία: arisandmartha, Άρης Παπαδόπουλος και Μάρθα Πασακοπούλου

Σύμβουλος Δραματουργίας: Αναστάσιος Κουκουτάς

Σχεδιασμός ήχου-Πρωτότυπη μουσική: Μαρία Σιδέρη

Σχεδιασμός σκηνικού χώρου-Ενδυματολογία: Δήμητρα Λιάκουρα και Περικλής Πραβήτας

Φωτισμοί: Ελίζα Αλεξανδροπούλου

Φωνητική προετοιμασία: Άννα Παγκάλου

Υπεύθυνος επικοινωνίας: Ευαγγελία Σκρομπόλα

Γραφιστικός σχεδιασμός: Χρυσούλα Κοροβέση & Μάριος Γαμπιεράκης

Φωτογραφία: Γιάννης Μπουρνιάς

Βίντεο: Μάνος Αρβανιτάκης

Επιμέλεια παραγωγής: Μαρία Βασαριώτου

Οργάνωση παραγωγής: Delta Pi

Συμπαραγωγή των arisandmartha, Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου (2019) και του FLUXUM Foundation – Γενεύη.

Με την ευγενική υποστήριξη του Κέντρου Έρευνας Χορού Ι. & Ρ. Ντάνκαν – Αθήνα, Garage Performing Arts Center – Κέρκυρα, KLAP Maison pour la danse – Μασσαλία, Flux Laboratory – Γενεύη.

Με την οικονομική υποστήριξη του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού (2018-19)

Πού: Πειραιώς 260 Κτήριο Ε

Πότε:  27 και 28 Ιουνίου 2019, στις 21.00

Διάρκεια παράστασης: 45 λεπτά

Εισιτήρια: www.greekfestival.gr και ticketmaster.gr

Info

Ο Άρης Παπαδόπουλος και η Μάρθα Πασακοπούλου είναι χορευτές, δημιουργοί και performer με βάση την Αθήνα και σπουδές στην Αρχιτεκτονική και την Χημεία αντίστοιχα. Συνεργάζονται από το 2016 ανοίγοντας έναν κοινό διάλογο για τον κατασκευασμένο χώρο, την εγγύτητα θεατή – performer, το χιούμορ, το παράλογο και τον ρυθμό ως συνθετικά εργαλεία. Με το πρώτο τους χορογραφικό έργο touching.just επιλέχθηκαν ως Aerowaves Twenty18 Artists και περιόδευσαν στα Spring Forward Festival 2018 (Σόφια), ARC for DANCE Festival (Αθήνα), Φεστιβάλ Ακροποδητί 2018 (Σύρος), Motum Festival (Θεσσαλονίκη), Zurich Theater Spektakel (Ζυρίχη), The Place (Λονδίνο), Festival Artdanthé (Παρίσι), ConFormazioni Festival (Παλέρμο). Το 2018 δημιούργησαν το συμμετοχικό έργο για έναν θεατή Five Steps to Save the World, στα πλαίσια του Performance Shop και του Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2018. Η νέα τους χορογραφική δουλειά με τίτλο Lucy. tutorial for a ritual, παρουσιάζεται στο Φεστιβάλ Αθηνών & Επιδαύρου 2019 και στο Φεστιβάλ Χορού Καλαμάτας 2019.