Ο Θοδωρής Τσαπακίδης και «Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Ο Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ ήταν ένας Γάλλος συγγραφέας που ήθελε να γίνει πιλότος.  Η Κονσουέλο Σουνσίν Σανδοβάλ ήταν μια Σαλβαδοριανή καλλιτέχνις που αποφάσισε να γίνει σύζυγος. Δύο έντονες προσωπικότητες. Μία σχέση που αποτέλεσε έμπνευση για ένα παγκόσμιο παραμύθι, που γράφτηκε κατά τη διάρκεια του μεγάλου πολέμου. Η παράσταση «Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του» που σκηνοθετεί ο Θοδωρής Τσαπακίδης εξερευνά αυτήν την ερωτική ιστορία μέσα από τις αληθινές ερωτικές επιστολές των δύο εραστών-συζύγων.  Η Κονσουέλο, η σύζυγος του Αντουάν, γίνεται το ρόδο του «Μικρού Πρίγκιπα», ενός βιβλίου που μεταφράστηκε σε πάνω από 250 γλώσσες και που πουλά περί τα 2 εκατομμύρια αντίτυπα κάθε χρόνο. Ο σκηνοθέτης μιλάει στο theatermag για το έργο που βασίζεται στην αληθινή αλληλογραφία του Εξυπερύ με τη γυναίκα του, Κονσουέλο το οποίο παρουσιάζει σε μορφή μιούζικαλ δωματίου στο Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού.

Μήπως θυμόσαστε πότε είχατε διαβάσει τον «Μικρό Πρίγκιπα»;

Δεν θυμάμαι αν την πρώτη φορά τον διάβασα εγώ ή μου τον διάβασε ο πατέρας μου. Ούτε αν ήταν στα ελληνικά ή στα γαλλικά. Θυμάμαι, όμως, πως το βιβλίο ήταν ντυμένο με ένα πράσινο γυαλιστερό χαρτί. Από εκείνο με το οποίο οι γονείς μου τύλιγαν αν ήθελε κάτι κανείς για δώρο, στο μπακάλικο που είχαν ανοίξει στις Βρυξέλλες.

Είναι η δεύτερη φορά που συνεργάζεστε με το «Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού» (μετά το δραματοποιημένο «Υπέρ Αδυνάτου» του Λυσία). Πώς νιώθετε σε αυτόν το χώρο;

Τυχερός. Παρά τα έπιπλα μιας περασμένης αισθητικής και τα πολλά αντικείμενα, το σύνολο εξακολουθεί να αναδίδει ελαφράδα και κομψότητα. Πάνω απ’ όλα, όμως, το Ίδρυμα είναι οι άνθρωποι του. Κι αυτοί έχουν καταφέρει να μας κάνουν να νιώσουμε σαν στο σπίτι μας.

Μιούζικαλ δωματίου. Πώς θα δούμε το κείμενο του Αντουάν ντε Σαιντ Εξυπερύ;

Το έργο βασίζεται στην αληθινή αλληλογραφία του Εξυπερύ με τη γυναίκα του, Κονσουέλο (στα ελληνικά, στο βιβλίο, Ο μικρός πρίγκιπας και το ρόδο του – Ένας μυθικός έρωτας. Εκδ. Πατάκης, μετάφραση: Έφη Κορομηλά). Δεν πρόκειται όμως για μια ανάγνωση της αλληλογραφίας – ένα είδος αναλογίου. Όχι. Οι επιστολές, μαζί με επιλεγμένα αποσπάσματα από τον Μικρό Πρίγκιπα αφηγούνται μια ιστορία αγάπης και πολέμου, έρωτα και χωρισμού, μικρότητας και γενναιοφροσύνης. Αυτήν δεν την έγραψε ο Εξυπερύ, αλλά βγαίνει μέσα από τα γράμματα αυτού και της γυναίκας του. Κι εμείς αυτή την ιστορία την κάναμε μουσική και τραγούδια, ένα μιούζικαλ δωματίου (δύο ηθοποιοί και ένα πιάνο): Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του.

Ποια είναι η υπόθεση του έργου και πώς το έχετε προσεγγίσει δραματουργικά;

Η υπόθεση του έργου, με πρωταγωνιστές το ζεύγος Εξυπερύ είναι απλή. Στην αρχή ερωτεύονται. Εκείνη είναι το Λουλούδι του (η Πιμπερνέλ του) και εκείνος ο Πρίγκιπας της. Εκείνη, μια εκρηκτική γυναίκα, σε ξένο τόπο, γίνεται όλο και πιο απαιτητική, πιο κτητική. Και εκείνος φεύγει. Φεύγει για να πολεμήσει. Φεύγει, γιατί δεν μπορεί άλλο να μένει κοντά της. Εκείνη αποφασίζει να γίνει η γυναικούλα του, μια καλή σύζυγος. Όσο, όμως, μεταμορφώνεται σε αυτό, τόσο απομακρύνεται από κοντά του. Αυτό είναι το δικό της δράμα. Από την άλλη, εκείνος, παρ’ όλο που αποφάσισε να φύγει, και ζει καινούργιες περιπέτειες, και γνωρίζει νέα πράγματα, όλο και περισσότερο νοσταλγεί την παρουσία της, τον έρωτά της. Αυτό είναι το δικό του δράμα. Σταδιακά χάνεται μέσα στο δημιούργημά του, στο παραμύθι του και χάνει τον πραγματικό κόσμο. Το σχήμα είναι αδιέξοδο και η λύση δίνεται με την εξαφάνιση του άνδρα. Οπότε και μοιραία παύει να είναι υπεύθυνος για ό,τι θα ακολουθήσει, και εκείνη είναι πια ελεύθερη να τον πλάσει όπως τον θέλει, θησαυρό, ήρωα, αιώνια αγάπη της. Αυτή είναι με λίγα λόγια η υπόθεση του έργου. Αυτή είναι απόρροια της δραματουργίας του υλικού, που κατατείνει στο να μπορείς να πεις με απλά λόγια την ιστορία, το τι συμβαίνει στο έργο. Αν την ίδια ιστορία θα δει ή θα διαβάσει ο θεατής, δεν έχει σημασία. Αυτό που έχει σημασία είναι να δει μια ιστορία.

Θα θέλατε να μας πείτε για τη μουσική που υπογράφει η Βέρα Χατζηπαπά;

Αρχικά δούλεψα τη δραματουργία με το κειμενικό υλικό. Απέκλεισα ορισμένες επιστολές, ομαδοποίησα τις υπόλοιπες σε τρεις περιόδους: έρωτας, παλινδρόμηση, αποθέωση. Έπειτα αντιστοίχισα (μαζί με την ηθοποιό Μαρία Ρήγα) μερικές απ’ αυτές, κάθε μία και με ένα απόσπασμα του Μικρού Πρίγκιπα. Με βάση αυτά τα ζεύγη, με την ηθοποιό Ελπίδα Τοπάλογλου γράψαμε στίχους. Η συνθέτης Βέρα Χατζηπαπά πήρε αυτούς τους στίχους και έγραψε τραγούδια. Ήταν μια ιδιαίτερα δημιουργική διαδικασία, που έγινε με πολύ κέφι, το οποίο μεταγγίστηκε και στο έργο. Η μουσική περιλαμβάνει ακούσματα κλασικής μουσικής, τζαζ, ροκ, ακόμα και παραδοσιακές μελωδίες. Θυμάμαι ένα τραγούδι που οι στίχοι του μας παίδεψαν πολύ:

«Σκόνη»

Σκόνη στα ρούχα μου πολλή

σε γη καινούργια έχω βρεθεί

κοιτώ τριγύρω κι απορώ

κανείς δεν μοιάζει να ναι ’δω

Mια γη γεμάτη ερπετά

εδώ στα μάτια μου μπροστά

ούτε λουλούδια ούτε φυτά

άμμος και πέτρες μοναχά

Κοιτώ ψηλά στον ουρανό

ψάχνω τ’ αστέρι μου να βρω

να το, το βλέπω φωτεινό

μα πώς θα φτάσω απορώ

Μοιάζει να είναι μακριά

το χέρι απλώνω στα τυφλά

Ήθελα να βγει ένα δεκαπεντασύλλαβο σονέτο. Όταν το ολοκληρώσαμε, το έστειλα στην κ. Χατζηπαπά. Λίγες μέρες αργότερα μας κάλεσε να ακούσουμε το τραγούδι. Έκπληκτος διαπίστωσα πως ο δεκαπεντασύλλαβος είχε επιβληθεί στη σύνθεσή της, και το κομμάτι διαπνεόταν από μια παραδοσιακή μελωδία.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τους ηθοποιούς παράστασης;

Όλοι τους, ο Βαγγέλης Παπαδάκης και η Ελπίδα Τοπάλογλου στην Α΄ διανομή και ο Βασίλης Πουλάκος με τη Μαρία Ρήγα στη Β΄ διανομή, είναι ηθοποιοί με ευφυΐα, ταλέντο και έλεγχο των εκφραστικών τους μέσων. Καλλιτέχνες ικανοί να αυτοσχεδιάσουν, να συνθέσουν και να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις ενός μιούζικαλ (τραγούδι-χορός). Εύχομαι να επαναλάβουμε την παράσταση το φθινόπωρο, να την δει κι άλλος κόσμος.

Πληροφορίες παράστασης

«Ο Μικρός Πρίγκιπας και το Ρόδο του»    

Ένα μιούζικαλ δωματίου

Μουσική: Βέρα Χατζηπαπά

Δραματουργία / Σκηνοθεσία: Θοδωρής Τσαπακίδης

Επιστολές: Αντούαν & Κονσουέλο ντε Σαιντ Εξυπερύ

Μετάφραση: Έφη Κορομηλά

Στίχοι: Ελπίδα Τοπάλογλου & Θοδωρής Τσαπακίδης

Σκηνικά / Κοστούμια: Βασίλης Μπαρμπαρίγος

Φωτισμοί: Τάσος Παλαιορούτας

Χορογραφίες: Δημήτρης Ράπτης

Παίζουν  και τραγουδούν (αλφαβητικά):

Α΄ διανομή: Βαγγέλης Παπαδάκης, Ελπίδα Τοπάλογλου

Β΄ διανομή: Βασίλης Πουλάκος, Μαρία Ρήγα

Στο πιάνο: Βέρα Χατζηπαπά

Πού:  Ίδρυμα Άγγελου και Λητώς Κατακουζηνού, Λεωφ. Βασ. Αμαλίας 4, Αθήνα (απέναντι από τον Εθνικό κήπο) https://katakouzenos.gr

Πότε: από 13 Απριλίου 2019 και 3,4,5,10,11,12,17,18,19,24,26,31 Μαΐου 2019 στις 21.00

Διάρκεια παράστασης: 75 λεπτά

Εισιτήρια: Γενική Είσοδος: 12 ευρώ, Μειωμένο: 8 ευρώ