«Ήταν ένας και δεν ήταν κανένας» στο Θέατρο Σημείο

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Το 2002 ιδρύθηκε στο Παρίσι μία ανθρωπιστική οργάνωση με την ονομασία «Νεκροί του δρόμου». Έργο της, ο ενταφιασμός όσων βρίσκονταν νεκροί στους δρόμους χωρίς χαρτιά που να πιστοποιούν την ταυτότητά τους: άστεγοι, μετανάστες, περιθωριακοί κλπ. Η είδηση αυτή ήταν το έναυσμα για τη συγγραφή του δεύτερου θεατρικού έργου του Χρήστου Αγγελάκου με τίτλο «Ήταν ένας και δεν ήταν κανένας». Η Σοφία Παλάντζα, μιλάει για την παράσταση που σκηνοθετεί στο Θέατρο Σημείο και τον μάταιο μόχθο του ανθρώπου να αποκτήσει μία ταυτότητα, μία ιστορία έτσι ώστε να μπορεί να προσδιοριστεί μέσα στο κοινωνικό σύνολο.

Ποιες ήταν οι πρώτες σας σκέψεις όταν διαβάσατε το έργο του Χρήστου Αγγελάκου;

Το ξαναδιάβασα από την αρχή. Δεν θυμάμαι ακριβώς τις σκέψεις που έκανα, όσο περισσότερο την αίσθηση που είχα που είναι δύσκολο να την περιγράψω με λόγια. Ήμουν μουδιασμένη και μαγκωμένη.

Πώς διαδραματίζεται η πλοκή του έργου, ποια είναι τα στοιχεία που –ενδεχομένως- έχει χρησιμοποιήσει ο συγγραφέας;

Ο Χρήστος Αγγελάκος έγραψε το έργο με αφορμή ένα δημοσίευμα της εφημερίδας «Τα Νέα» το 2010 το οποίο πληροφορούσε τους αναγνώστες σχετικά με τη γαλλική ανθρωπιστική οργάνωση «Νεκροί του Δρόμου». Η πλοκή μεταφέρθηκε στις συνθήκες της σημερινής ελληνικής πραγματικότητας. Καταπιάνεται με σύγχρονα κοινωνικά θέματα που υπάρχουν γύρω μας, αλλά επιλέγουμε να μην τα βλέπουμε. Άνθρωποι που δεν βρίσκουν κανένα ενδιαφέρον στη ζωή τους, νέοι που οδηγούνται σε εργασιακό μεσαίωνα, ζωές που τρέχουν σαν διαφήμιση σε μια διαστρεβλωμένη έννοια του παρόντος.

Κατά τη γνώμη σας ποια είναι η υπόθεση του έργου;

Ο μάταιος μόχθος του ανθρώπου να αποκτήσει μία ταυτότητα, μία ιστορία έτσι ώστε να μπορεί να προσδιοριστεί μέσα στο κοινωνικό σύνολο. Η ανάγκη του να αποκαλυφθεί, να σχετιστεί, να συνάψει σχέσεις, να ερωτευθεί κόντρα στη μοναξιά και στο θάνατο.

Πώς έχετε προσεγγίσει την παράσταση σκηνοθετικά;

Τα πρόσωπα του έργου δεν έχουν ονόματα. Είναι ο άνδρας, η γυναίκα, η κοπέλα και ο νεκρός. Από μόνο του αυτό προσδίδει στο έργο μία καθολική πανανθρώπινη διάσταση. Κάπου στο μεταίχμιο ζωής και θανάτου ο άνθρωπος που προσπαθεί με όλα τα μέσα να ζήσει, να κατανοήσει και να μιλήσει για τα μυστήρια της ανθρώπινης ύπαρξης και του σουρεαλιστικού κοινωνικού μοντέλου που έχει δημιουργήσει.

Τι συμβαίνει ανάμεσα στους τέσσερις χαρακτήρες του έργου;

Τρεις ζωντανοί που περιμένουν να θάψουν έναν νεκρό. Ένας νεκρός που περιμένει να θαφτεί. Μία έκρηξη φαντασιώσεων, ψευδαισθήσεων και αποκαλύψεων εν μέσω της αναμονής.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τους ηθοποιούς της παράστασης;

Εξαιρετική.

Θα θέλατε να κάνουμε μια μικρή αναδρομή στο πως αποφασίσατε να ασχοληθείτε με το θέατρο; Πως ξεκινήσατε, ποιες συνεργασίες ξεχωρίζετε μέχρι σήμερα;

Πίστευα ότι δεν μου άρεσε το θέατρο, ενώ ουσιαστικά δεν μου άρεσαν οι παραστάσεις που έβλεπα. Αυτό το κατάλαβα όταν είδα μία ρωσική παράσταση που ενώ δεν καταλάβαινα τίποτα από τη γλώσσα, υπήρξε μία ουσιαστική καθηλωτική επικοινωνία σε όλα τα επίπεδα. Μετά το σχολείο, αποφάσισα να πάω στο Τμήμα Θεάτρου στο Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης. Έπειτα ήρθα στην Αθήνα, στις δραματικές σχολές «Ωδείο Αθηνών» και «Μοντέρνοι Καιροί». Μετά την αποφοίτηση πολύ σύντομα δημιουργήσαμε έναν πυρήνα συνεργατών και ξεκινήσαμε να κάνουμε δικές μας δουλειές.

Παρακολουθείτε παραστάσεις συναδέλφων σας; Ποια ήταν η πιο πρόσφατη που είδατε ή ποια ήταν αυτή που ξεχωρίσατε αυτή τη σεζόν;

«Το Βουνό» σε κείμενο και σκηνοθεσία Γιώργου Κατσή, στο Bios.

Info

Το έργο τοποθετεί τη δράση του σε ένα γραφείο τελετών όπου καταφθάνει ένας άνδρας και μία γυναίκα, ανώνυμοι και άγνωστοι μεταξύ τους για να συνοδεύσουν στην τελευταία του κατοικία έναν ανώνυμο άστεγο νεκρό. Οι ήρωες του έργου επιδίδονται σε ένα ανελέητο παιχνίδι αλληλοεξόντωσης προσπαθώντας να ξεφύγουν από τη μοναξιά, το κενό, την αποξένωση και την πλήξη. Στο παιχνίδι μπαίνει και μια νεαρή κοπέλα, ιδιοκτήτρια του γραφείου τελετών. Το έργο ακροβατεί  ανάμεσα στο φανταστικό και το πραγματικό κάνοντας πολλές φορές δυσδιάκριτα τα μεταξύ τους όρια.

Η παράσταση έρχεται να θέσει ερωτήματα σχετικά με τον θάνατο και τη ζωή βλέποντας τις δύο έννοιες ως συγκοινωνούντα δοχεία. Σε μια εποχή που η κοινωνία έχει μεταμορφωθεί σε ένα νεκροταφείο ζωντανών και νεκρών ψυχών και που ο θάνατος βρίσκεται παντού δίπλα μας, το έργο του Χρήστου Αγγελάκου αποκτά μια καθολική πανανθρώπινη διάσταση. Τι είναι ένας ανώνυμος νεκρός; Πόσες εικόνες θανάτου προσπερνάμε καθημερινά; Σε ένα απονεκρωμένο περιβάλλον ένας άνδρας και μία γυναίκα, ως αρχέτυπα σύμβολα προσπαθούν να ξορκίσουν τον θάνατο, το κενό της προσωπικής τους ζωής, να προσδώσουν κάποιο νόημα στην ματαιότητα της ύπαρξής τους ακόμη και μέσα από τις ψευδαισθήσεις τους. Αντί για απαντήσεις, το έργο αρκείται σε μία διαδοχή εικόνων και ιστοριών: τρεις πράξεις, τρεις ομόκεντροι κύκλοι, που περιστρέφονται γύρω από το αίνιγμα ενός ανώνυμου νεκρού.

Πληροφορίες παράστασης

«Ήταν ένας και δεν ήταν κανένας»

Συγγραφέας: Χρήστος Αγγελάκος

Σκηνοθεσία: Σοφία Παλάντζα

Σχεδιασμός φωτισμών: Δημήτρης Λογοθέτης

Σκηνικά – Κοστούμια: Μαρία Παλάντζα

Μουσική σύνθεση: Μιχάλης Καταχανάς

Διανομή (αλφαβητικά): Νικόλας Αλεξίου, Νικόλ Δημητρακοπούλου, Λευτέρης Καταχανάς, Φελίς Τόπη.

Πότε: από 9 Μαΐου 2019 και κάθε Πέμπτη, Σάββατο στις 21.00 και Κυριακή στις 20.00. Έως 2 Ιουνίου 2019

Πού:  Θέατρο Σημείο, Χαρ. Τρικούπη 4, Καλλιθέα, τηλ. 210 9229579

Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά (χωρίς διάλειμμα)

Εισιτήρια: 12 ευρώ (γενική είσοδος), 8 ευρώ (μειωμένο)

Η παράσταση επιχορηγείται από το ΥΠ.ΠΟ.Α.