Γιάννης Σκουρλέτης: «Πιστεύω ότι πρέπει να γυρίσουμε σε αυτό που μας συνθέτει»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Με τον ποιητικό τίτλο «Τα δάση στα γόνατα» η ομάδα bijoux de kant συναντά για δεύτερη φορά τον Άκη Δήμου και παρουσιάζει μια παράσταση με αφετηρία ένα επεισόδιο από το μυθιστόρημα «Ο Παλαιός των Ημερών» του Παύλου Μάτεσι. Ο Γιάννης Σκουρλέτης σκηνοθετεί τους τέσσερις ήρωες του έργου, έναν περιφερόμενο θαυματοποιό, έναν χωρικό, τη γυναίκα του και έναν πλανόδιο θεατρίνο, οι οποίοι διατρέχουν ένα παράφορο τοπίο τριγμών που ακροβατεί ανάμεσα στο Χριστιανισμό και την αρχαιολατρεία. Ο σκηνοθέτης μιλάει για την υπόθεση του έργου, καθώς και για την πιστή και συνεχόμενη αναζήτηση της ομάδας bijoux de kant για τα ελληνικά κείμενα και τη συνεργασία με συγκεκριμένους Έλληνες θεατρικούς συγγραφείς.

«Το “Δάση στα γόνατα” είναι η δεύτερη συνεργασία με τον Άκη Δήμου, μετά την παράσταση “Όσα η καρδιά μου στην καταιγίδα” που φτιάξαμε και ανέβηκε το 2016 στο Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, η οποία είχε πάει πολύ καλά και είπαμε να επαναλάβουμε φέτος αυτόν τον τρόπο» λέει ο Γιάννης Σκουρλέτης. «Μια από τις βασικές μας γραμμές σαν ομάδα bijoux de kant είναι το ότι μας ενδιαφέρει πολύ το ελληνικό κείμενο. Και συνεργαζόμαστε επί μονίμου βάσεως με συγκεκριμένους θεατρικούς συγγραφείς, όπως τη Γλυκερία Μπασδέκη, τον Δημήτρη Δημητριάδη, τον Άκη Δήμου. Φτιάχνουμε παραστάσεις, και λέω, τις φτιάχνουμε γιατί συνήθως δεν είναι έργα που βγαίνουν από ένα συρτάρι που τα έγραψε ένας συγγραφέας, αλλά γίνονται μετά από έναν διάλογο και μια σκέψη. Η δραματουργία έρχεται πιο μπροστά ακόμα και από το κείμενο. Προσπαθούμε να δούμε τις ανάγκες του τι γίνεται και έτσι φτιάχτηκε και αυτό το κείμενο, το “Δάση στα γόνατα”, το οποίο παίρνει αφορμή από τον “Παλαιό των Ημερών” του Παύλου Μάτεσι, ένα πολύ αγαπημένο συγγραφέα θεατρικό και όχι μόνο, στον οποίο επιστρέφω ξανά, είχαμε κάνει τα “Αμάραντα” πρόπερσι. Νομίζω ότι ο Μάτεσις είναι αρκετά αδικημένος, γιατί τον διάβασε κάπως η περίοδος και η τοποχρονικότητα, με έναν  τρόπο πολύ έντονα πολιτικό με μια στενή έννοια του όρου όμως. Διαβάστηκε δηλαδή σαν αντίσταση, τότε ήταν μετά την μεταπολίτευση, οπότε μειώθηκε μια πτυχή, ένα πεδίο του Μάτεσι που είναι πολύ πιο ενεργό. Όχι ότι δεν είναι πολιτικός, είναι βαθιά πολιτικός ο Μάτεσις, απλά δεν είναι με τη στενή έννοια του όρου πολιτικός. Νομίζω ότι ακουμπάει σε πολύ βαθύτερες αναζητήσεις».

Οι τέσσερις ήρωες του έργου αφηγούνται, ο καθένας με τον τρόπο του, τους αναβαθμούς και τα στάσιμα της θρησκείας των δαιμονικών θαυμάτων και των «απαγορευμένων» ερώτων. (Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου).

«Το έργο διαδραματίζεται σε μια ελληνική επαρχία, σε μια απροσδιόριστη χρονική περίοδο που μπορεί να τοποθετηθεί στα τέλη του 19ου με αρχές του 20ου αιώνα, αλλά είναι αυτή η καταγραφή που έχουμε για την ελληνική επαρχία που έχει μια διαχρονία» συνεχίζει ο σκηνοθέτης. «Δεν με ενδιαφέρει μια λαογραφική προσέγγιση, να μιλήσω δηλαδή για τα ήθη και έθιμα μιας συγκεκριμένης περιοχής, τοπικής αλλά και χρονικής. Παρουσιάζει τη ζωή σε αυτά τα απομακρυσμένα, αποκλεισμένα και έρημα χωριά της ορεινής Αρκαδίας. Αποκλεισμένα από όλα, που μέσα σε αυτό τον μικρόκοσμο που ζουν αυτοί οι άνθρωποι ψάχνουν για μια έξοδο προς το θαύμα. Προς μια θαυματουργία η οποία θα τους ελευθερώσει από αυτή την πιεσμένη ζωή που κάνουν. Σε αυτή τη διαδρομή, μπαίνουν κάποιοι χαρακτήρες, ο Ελισαίος είναι ένας από αυτούς, ο οποίος είναι ο θαυματοποιός της περιοχής και τον ερμηνεύει ο Αλέκος Συσσοβίτης.  Ο Ελισαίος, κάνει θαύματα αλλά το μεγαλύτερο θαύμα που θέλει να κάνει είναι να αναστήσει νεκρό, γιατί αυτό θα τον δικαιώσει και θα τον φέρει πιο κοντά στη θεϊκή του φύση, καθώς ο ίδιος πιστεύει και θέλει να είναι ο Θεός. Μπαίνει λοιπόν σ’ ένα σπίτι όπου υπάρχει ένα νέο ζευγάρι, η Ελένη και ο Ζάγρος, που έχουν ένα νεογέννητο παιδί και εκεί αρχίζει η ιστορία και ξετυλίγεται το δράμα, όπου ο Ελισαίος θέλοντας να μοιάσει με τον Θεό εγκαθιδρύει τον Ζάγρο σαν Χριστό, σκοτώνει το παιδί του και βγαίνουν μαζί στα χωριά, οι δύο Άγιοι πια, για να φέρουν τα θαύματα. Και λέει, μάλιστα, κάπου μέσα στο κείμενο ο παλιός Χριστός και ένας νέος νεογέννητος. Η παράσταση θέλει να παίξει πολύ με την ιδέα αυτής της πατρικής σχέσης του Θεού με τον Χριστό. Εκεί σε αυτή την διαδρομή, σε αυτή την περιδιάβαση στα έρημα χωριά αρχίζει να υπάρχει ο έρωτας. Ο Ζάγρος και ο Ελισαίος ερωτεύονται μεταξύ τους, και ο Μάτεσις και κατά συνέπεια και ο Άκης Δήμου, αναγνωρίζουν μέσα σε αυτή την ερωτική σχέση, αυτή την θεϊκή δύναμη. Δηλαδή, ότι μόνον ο έρωτας μπορεί να φέρει το θαύμα. Το έργο συμπυκνώνει μια χριστιανική παράδοση όπως υπάρχει μέσα από την ορθοδοξία, μαζί με έναν παγανισμό που έρχεται από τα πολύ βαθιά χρόνια και τη λατρεία του Διονύσου. Έχει δηλαδή πολύ έντονα τα στοιχεία μιας ένωσης του παγανισμού, του μυστικισμού και της παραδοξότητας και εισχωρεί πολύ βαθιά. Αυτή ήταν και η πρόθεσή μας κιόλας, να μπούμε σ’ ένα πολύ άγρια και βαθύ ελληνικό ασυνείδητο. Πιστεύω ότι πρέπει να γυρίσουμε σε αυτό που μας συνθέτει. Και αυτό είναι ο νεοελληνικός λόγος. Πολλές φορές λέω ότι καλό είναι να κοιτάμε και τα ξένα κείμενα και το τι γίνεται, όχι μόνο τα κλασικά κείμενα, αλλά και το τι γίνεται στην Ευρώπη που βρίσκεται σήμερα το θέατρο. Πρέπει, όμως, να στηρίξουμε και να υποστηρίξουμε το πρωτογενές υλικό που υπάρχει στην ελληνική πραγματικότητα. Να δούμε τι συμβαίνει εδώ με εμάς. Γιατί το να πάρουμε έναν Τσέχωφ και να τον κάνουμε παράσταση, δεν μειώνω την επιλογή, απλά λέω ότι το ξέρουμε. Ως ομάδα bijoux de kant, μας νοιάζει να ερχόμαστε σε επαφή με νέα κείμενα, με νέους έλληνες συγγραφείς και να χτίζουμε τα πράγματα μαζί. Αυτό είναι βασική στόχευση της ομάδας».

Ο Ντένης Μακρής, ο Αλέκος Συσσοβίτης, η Πηνελόπη Τσιλίκα και ο Γιώργος Κοψιδάς στην παράσταση του έργου «Τα δάση στα γόνατα» που σκηνοθετεί ο Γιάννης Σκουρλέτης. (Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου).

Πληροφορίες παράστασης

«Τα δάση στα γόνατα» του Άκη Δήμου

Σκηνοθεσία: Γιάννης Σκουρλέτης
Σκηνικά – Κοστούμια: Κωνσταντίνος Σκουρλέτης

Παίζουν οι ηθοποιοί: Αλέκος Συσσοβίτης, Πηνελόπη Τσιλίκα, Γιώργος Κοψιδάς, Ντένης Μακρής

Η παράσταση επιχορηγείται από το Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού.

Πότε: από 21 Ιανουαρίου 2019 και κάθε Δευτέρα και Τρίτη στις 21.15. Έως 23 Απριλίου 2019

Πού: Θέατρο του Νέου Κόσμου, Κάτω Χώρος, Αντισθένους 7 και Θαρύπου, Νέος Κόσμος, τηλ. 210 9212900

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

Εισιτήρια: Κανονικό 13 ευρώ, Μειωμένο 10 ευρώ