Η Κάλλας και η Μονρόε στο φουαγιέ του Άλφα.Ιδέα

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Οι δύο γυναίκες που έγραψαν  ιστορία στο χώρο του θεάματος, η Μαρία Κάλλας και η Μέριλιν Μονρόε, είχαν συναντηθεί μόνο μία φορά, στις 19 Μαΐου του 1962, στα γενέθλια του Τζον Κέννεντυ στο Madisson Square Garden της Νέας Υόρκης. Η Ομάδα Dots, που αποτελείται από τη Δανάη Σταματοπούλου και την Αναστασία Τζελέπη, υπογράφει το κείμενο και την ερμηνεία της παράστασης «Όταν η Κάλλας συνάντησε την Μονρόε» και φέρνει κοντά τις δυο αυτές γυναίκες σ’ ένα νέο σημείο συνάντησης. Ο Κωνσταντίνος Μπιμπής και η Άρτεμις Γρύμπλα, υπογράφουν τη σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης και  μετατρέπουν το φουαγιέ του Άλφα.Ιδέα, στον “μοιραίο” τόπο συνάντησης των δύο αυτών γυναικών που έχουν να πουν πολλά και τίποτα.

Έχετε συνεργαστεί στο 2ο Duet Yourself Festival, που έγινε επίσης στο θέατρο Άλφα. Ιδέα. Πώς γνωριστήκατε, πώς είναι η συνεργασία σας μέχρι τώρα; Ετοιμάζετε επόμενα projects;

Δανάη Σταματοπούλου, Αναστασία Τζελέπη: «Η δημιουργία της ομάδας “Dots” συνέπεσε με τη σύλληψη του έργου “Πενθέα Κάθαρσις”, της πρώτης μας συγγραφικής απόπειρας. Ξεκίνησε από τα έδρανα της δραματικής σχολής έπειτα από τρία χρόνια συμφοίτησης. Έγινε εντελώς τυχαία όταν στο μάθημα της Ιστορίας Θεάτρου κληθήκαμε να διαβάσουμε μεταξύ μας απόσπασμα από έναn διάλογο. Κοιταχτήκαμε συνωμοτικά και από τότε κάθε ιδέα μας καταγράφεται στο αρχείο μας. Στόχος μας ως ομάδα είναι, συνδυάζοντας την έμπνευση της καθεμίας και τις γνώσεις που έχουν προκύψει από τις σπουδές μας, να παράγουμε έργο με το οποίο ελπίζουμε να επικοινωνήσουμε στο κοινό θέματα που μας απασχολούν. Σίγουρα θέλουμε να ξαναπιάσουμε στα χέρια μας το πρώτο μας έργο “Πενθέα Κάθαρσις”. Ωστόσο υπάρχουν και κάποιες άλλες ιδέες στα σκαριά».

Ποια ήταν η έρευνα που χρειάστηκε να κάνετε για την παράσταση «Όταν η Κάλλας συνάντησε την Μονρόε»;

Δανάη Σταματοπούλου, Αναστασία Τζελέπη: «Η έρευνα ξεκίνησε από τη στιγμή που αποφασίσαμε να γράψουμε αυτό το έργο. Συμπεριλάβαμε υλικό από συνεντεύξεις, ταινίες, ντοκιμαντέρ, βιογραφίες, πράγματα που έχουν γραφτεί για αυτές τις γυναίκες και που έχουν γράψει οι ίδιες, όπως επιστολές και προσωπικές σημειώσεις. Από τη στιγμή που τελείωσε η διαδικασία της συγγραφής και ξεκίνησε αυτή της ερμηνείας, η έρευνα ξεκίνησε πάλι από την αρχή με άλλο τρόπο. Το κείμενο πλέον αποτελεί πηγή έρευνας. Παρότι το έχουμε γράψει, δεν παύει ακόμα να κρύβει νέα ευρήματα που μας βοηθούν ως ηθοποιούς. Είναι άλλο το σκεπτικό του συγγραφέα και άλλο του ερμηνευτή. Ο ερμηνευτής πρέπει να υπηρετήσει με σεβασμό το όραμα του συγγραφέα, προσθέτοντας τη δημιουργικότητα και τη φαντασία του. Όταν το πρόσωπο του ερμηνευτή ταυτίζονται θα πρέπει να υπάρξει μια αποστασιοποίηση από το γραπτό για να μπορέσει να λειτουργήσει εκ νέου η φαντασία. Όσο ερευνάς αυτά που έχεις γράψει, το “κάτω κείμενο”, ανακαλύπτεις πράγματα που δεν είχες σκεφτεί όταν έγραφες αλλά που προκύπτουν από το ίδιο το κείμενο. Αυτό είναι μαγικό συναίσθημα. Επομένως, το κείμενο λειτουργεί σαν “παρτιτούρα” όπως θα λέγε και η Κάλλας. Μετά, πέραν του κειμένου, το υλικό έρευνας που χρησιμοποιήσαμε, ως συγγραφείς, συνέχισε να χρησιμοποιείται με άλλο τρόπο. Βλέπεις μια συνέντευξη και μελετάς τις εκφράσεις του προσώπου, τη χροιά της φωνής, τις κινήσεις του σώματος κ.λ.π. Ακόμα και μια φωτογραφία είναι σημαντικό κομμάτι μελέτης».

Η Δανάη Σταματοπούλου ερμηνεύει το ρόλο της Μαρίας Κάλλας και η Αναστασία Τζελέπη της Μέριλιν Μονρόε.(Φωτογραφίες: Σοφοκλής Μπιμπής).

Ποιος είναι ο ρόλος που ερμηνεύετε και ποια είναι η άποψή σας για αυτές τις δύο γυναίκες του κινηματογράφου και της όπερας, αντίστοιχα;

Αναστασία Τζελέπη: «Ερμηνεύω το ρόλο της Μέριλιν Μονρόε. Για μένα τόσο η Μαρία Κάλλας όσο και η Μέριλιν Μονρόε φαντάζουν στα μάτια μου δυο μυθικά τέρατα, δυο ιδέες. Η καθεμία αποτελεί ιέρεια της τέχνης της και αν το σκεφτούμε καλά, εκείνο το στοιχείο που μας βοηθά στο να τις προσεγγίσουμε, έστω και λίγο, είναι η εικόνα που έχουμε για τις ίδιες. Κι όταν λέω εικόνα, το εννοώ. Φωτογραφίες τους. Έτσι μπορούμε να συνδυάσουμε όσα ξέρουμε για εκείνες με το πως πραγματικά μοιάζουν και να τις πλησιάσουμε, κάτι που πρακτικά δεν μπορούμε να κάνουμε με την Ωραία Ελένη ας πούμε, αφού δεν έχουμε δει ποτέ πως είναι. Και τώρα κάτι λιγότερο φιλοσοφημένο… Τη Μαρία Κάλλας την θαύμαζα πάντα τόσο για τη φωνή της όσο και για αυτά που πρεσβεύει. Μια γυναίκα με Γ κεφαλαίο. Γοητευτική, φινετσάτη, με κύρος, ταλέντο, προσωπικότητα, η οποία κατάφερε και μόνο όταν στέκεται πάνω στη σκηνή να αποστομώνει τεράστιο πλήθος θεατών. Μια γυναίκα που πιστεύω ότι ακόμα και αν κάποιος δεν την γνωρίζει (εντάξει αυτό δεν το πιστεύω και πολύ) με το που θα τη δει ή θα την ακούσει θα νιώσει σεβασμό. Και κάπου εκεί μπορώ να πω το ίδιο για τη Μέριλιν Μονρόε. Ότι και για εκείνη, αν κάποιος δεν την ξέρει (ελπίζω όχι ο ίδιος με πριν) με το που θα τη δει, αυτόματα αναγνωρίζει κάτι το διαφορετικό, κάτι σαγηνευτικό. Και δεν αναφέρομαι μόνο στην ομορφιά, αν και θεωρείται αιώνιο σύμβολο της ομορφιάς, αλλά σε κάτι άλλο που για τον καθένα μας είναι διαφορετικό. Για εμένα που την ήξερα ελάχιστα πριν το έργο, και ήξερα κυρίως την εικόνα της αν και μετέπειτα τη θαύμασα περισσότερο για τη δουλειά της και για το τι πραγματικά κατάφερε διασχίζοντας πολλές δυσκολίες, είχα συνδέσει τη Μονρόε με τη λάμψη της. Κυριολεκτώ. Όταν τη βλέπω μέσω του καταγεγραμμένου υλικού που έχουμε για εκείνη, είναι σαν να διακρίνω ένα ολόγραμμα λάμψης, που την ακολουθεί σε κάθε της κίνηση».

Δανάη Σταματοπούλου: «Ερμηνεύω τον ρόλο της Μαρίας Κάλλας. Την Κάλλας τη θαύμαζα από μικρή όταν την άκουγαν οι γονείς μου στο σπίτι. Μου προκαλεί δέος και ως γυναίκα είναι ένα από τα πρότυπά μου. Όταν ξεκίνησα να τη μελετώ, την αγάπησα ακόμα περισσότερο. Υπήρχαν στιγμές που ένιωθα σαν να την ξέρω, στιγμές που ήθελα να την αγκαλιάσω, γιατί καταλάβαινα πόσο πληγωμένη και ευαίσθητη ύπαρξη ήταν. Μπορεί η Κάλλας να υπηρετεί την κλασσική μουσική, αλλά είναι ποπ κατά κάποιον τρόπο γιατί μέσω αυτής η όπερα απέκτησε ένα σύμβολο. Είναι μια γυναίκα που έζησε για την τέχνη και τον έρωτα. Αφοσιώθηκε και στα δύο ολοκληρωτικά και τελικά έχασε και τα δύο. Αυτό πιστεύω συνετέλεσε στο τέλος της. Ο τρόπος που μιλάει για την τέχνη της, θεωρώ πως είναι μάθημα για όλους τους καλλιτέχνες. Ήξερε πολύ καλά τη δουλειά της, δούλευε σκληρά και παρόλο που είχε τόση επιτυχία πάντα ήταν σκληρή με τον εαυτό της. Πιστεύω ότι είχε πάρα πολλή αγάπη μέσα της και δυστυχώς δεν της δόθηκε στο βαθμό που της άξιζε. Ο πλούσιος συναισθηματικός της κόσμος, γίνεται αντιληπτός στο άκουσμα της φωνής της, στον τρόπο με τον οποίο στεκόταν στη σκηνή, στο βλέμμα της. Η Μέριλιν Μονρόε είναι μια προσωπικότητα με την οποία οφείλω να ομολογήσω δεν ένιωθα μέχρι πρότινος ιδιαίτερη ταύτιση. Ήξερα μόνο την εικόνα της. Μελετώντας την όμως, ανακάλυψα ότι δεν είχε καμία σχέση με αυτό που φαίνεται και έμαθα πράγματα για εκείνη που με εξέπληξαν, όπως ότι έγραφε ποιήματα και προς το τέλος της ζωής της είχε στραφεί προς το θέατρο και τους ρόλους ρεπερτορίου. Ήταν ένα κορίτσι που από μικρό δούλευε για να ζήσει, πέρασε πολύ δύσκολα και πιστεύω είχε ένα άστρο και μια φυσική λάμψη που δεν κρύβονται. Ήταν ένα πυροτέχνημα που δυστυχώς δεν κατάφερε να κάνει όσα ήθελε και μπορούσε. Είχε πολλές ικανότητες, αλλά τόσο το γεγονός ότι ήταν ευάλωτη, όσο και ο κόσμος του θεάματος και παραδόξως η ομορφιά της, την εγκλώβισαν. Πιστεύω αν δεν έφευγε τόσο νέα ή αν είχε βρει νωρίτερα στη ζωή της τη σωστή καθοδήγηση, θα είχε μείνει στην Ιστορία ως κάτι πέραν της εκρηκτικής της εικόνας και του αιώνιου σύμβολου του σεξ και της ομορφιάς. Έκρυβε μέσα της κάτι πολύ ιδιαίτερο, που οποίος ασχοληθεί μαζί της μπορεί να το ανακαλύψει. Και οι δύο αυτές γυναίκες, πέρα από διαχρονικά σύμβολα, ήταν στην πραγματικότητα δύο τρομερά ευαίσθητα πλάσματα που πάλευαν να αγαπήσουν και να αγαπηθούν. Κάθε γυναίκα κρύβει μέσα της μια Κάλλας και μια Μονρόε».

Ποιες ήταν οι σκέψεις σας όταν διαβάσατε το έργο; Ποια είναι τα θέματα που πραγματεύεται;

Άρτεμις Γρύμπλα: «Στο έργο, η Μαρία Κάλλας και η Μέριλιν Μονρόε, συναντιούνται τυχαία, σε ένα μπαρ, μια φανταστική συνάντηση, η οποία έρχεται να ολοκληρώσει την μία και μοναδική πραγματική τους συνάντηση, στο γενέθλια του Τζον Κέννεντυ, απ’ όπου έμεινε στην Ιστορία το περίφημο Happy birthday Mr President, αλλά λίγοι θυμούνται την Κάρμεν που είχε ερμηνεύσει η Κάλλας. Μέσα από απ’ αυτή τη συνάντηση, ξεδιπλώνονται οι εμπειρίες κι οι ζωές τους, οι δυο αυτές φαινομενικά εντελώς διαφορετικές γυναίκες, αρχίζουν να γελούν και να βρίσκουν ομοιότητες, και κοινούς τόπους στη ζωή και στην πορεία της δουλειάς τους. Η πρώτη μου σκέψη ήταν πως αυτές οι δυο γυναίκες, τις οποίες χαρακτήρισε η μοναξιά και η φήμη, σ’ εκείνη την πραγματική συνάντηση, θα είχαν την ευκαιρία, αν πραγματικά γνώριζαν η μία την άλλη, να βρουν έναν άνθρωπο που θα μπορούσαν να μοιραστούν τις ζωές τους και τα βάσανά τους, μία φίλη, καλά κρυμμένη πίσω από την λάμψη της απόμακρης ντίβας».

Πώς κάθονται οι θεατές στο φουαγιέ του θεάτρου; Πώς γίνεται η σκηνική δράση;

Άρτεμις Γρύμπλα: «Με τη σκέψη πως αυτές οι δυο γυναίκες έζησαν τη ζωή τους, σαν δυο είδωλα, δυο γυναίκες-σύμβολα που έγιναν προϊόντα, και όρισαν την ποπ κουλτούρα, που έζησαν μονίμως παρακολουθώμενες, βάζουμε αυτές τις δυο γυναίκες να συναντιούνται πάνω σε μία πασαρέλα, μετατρέπουμε το φουαγιέ του Άλφα.Ιδέα, σ’ έναν χώρο επίδειξης. Το κοινό κάθεται αριστερά και δεξιά από την πασαρέλα, σαν επίδειξη μόδας, και βλέπει αυτές τις γυναίκες, εγκλωβισμένες μέσα στις εικόνες που οι ίδιες έφτιαξαν, να ιστορούν με χιούμορ τις απόκρυφες πλευρές των ζωών τους».

Η Άρτεμις Γρύμπλα και ο Κωνσταντίνος Μπιμπής υπογράφουν τη σκηνοθετική επιμέλεια της παράστασης. (Φωτογραφίες: Σοφοκλής Μπιμπής).

Το κείμενο υπογράφει η Ομάδα Dots. Πώς έγινε η επιλογή του και πάνω σε ποια στοιχεία έχει βασιστεί;  

Κωνσταντίνος Μπιμπής: «Είναι ένα κείμενο που η Αναστασία και η Δανάη πρότειναν αμέσως μετά το Duet Festival όπου τις είχαμε ήδη ξεχωρίσει υποκριτικά. Σαν ομάδα Dots δηλαδή. Εκεί μας συστήθηκαν. Με το που το διαβάσαμε με την Άρτεμη, που έτσι και αλλιώς είναι σταθερή μου συνεργάτιδα τα τελευταία χρόνια (κάνουμε μαζί και το σεμινάριο που αφορά τη μέθοδο Στανισλάφσκι εδώ και 3 χρόνια στο Άλφα.Ιδέα) θεωρήσαμε πως είναι πολύ ιδιαίτερο και πρωτότυπο. Άρχισαν αυτές οι δύο γυναίκες να μας αφορούν περισσότερο από όσο νομίζαμε και έτσι αμέσως ήρθαν και οι πρώτες σκηνοθετικές ιδέες. Είχαμε λοιπόν δυο πολύ καλές ηθοποιούς που τις ξέραμε, ένα πολύ ωραία κείμενο και τις πρώτες σκηνοθετικές ιδέες, ήδη να ξεπηδούν. Έτσι λοιπόν, ξεκινήσαμε να στήνουμε αυτή τη φανταστική συνάντηση των δύο αυτών γυναικών, βασιζόμενοι και σε πραγματικά γεγονότα αλλά και έχοντας τη δυνατότητα να υπερβάλουμε να πραγματώσουμε τις φαντασιώσεις μας γι’ αυτές και την υποτιθέμενη αυτή τους συνάντηση».

Πώς θα δούμε τις δύο ηθοποιούς στο φουαγιέ του θεάτρου; Πως τις έχετε οδηγήσει σκηνοθετικά;

Κωνσταντίνος Μπιμπής: «Μας ενδιέφερε αρχικά να δούμε με αγάπη και φροντίδα αυτές τις δύο ηρωίδες για τις οποίες έχουν γραφτεί τρελά πράγματα. Θέλαμε να λειτουργήσουμε απαλλαγμένοι από τις ως τότε προκαταλήψεις που φέραμε για αυτές. Να τις ξαναδούμε από την αρχή και να μην φοβηθούμε να τους βάλουμε λόγια στο στόμα που ενδεχομένως δεν θα έλεγαν. Από μόνη της αυτή η συνάντηση, το να βρίσκεται δηλαδή σε ένα μπαρ η Κάλλας με τη Μονρόε, είναι αστεία και έτσι δεν φοβηθήκαμε καθόλου σκηνοθετικά και συγγραφικά τα κορίτσια να τις αφήσουμε να κοροϊδέψουν η μία την άλλη, να κάνουν πλάκα να πουν κουταμάρες. Να μην φοβηθούμε, δηλαδή, τις ανθρώπινες πλευρές τους. Γι’ αυτό και ο κόσμος γελάει πολύ στην παράσταση και νομίζουμε ότι εκεί οφείλεται και το γεγονός ότι ήδη είναι διαρκώς sold out. Υποκριτικά, θελήσαμε και εγώ και η Άρτεμις, να μην υποπέσουμε σε κακούς φτηνούς μιμητισμούς των δύο γυναικών, αλλά να αφήσουμε τα κορίτσια να προσεγγίσουν τις ηρωίδες από την αρχή χωρίς να εγκλωβιστούν στις εικόνες που έχουν φτιαχτεί από το θέαμα για αυτές. Σκηνοθετικός σεβασμός σε συνδυασμό με σκηνοθετικό θράσος που νομίζω ότι είναι και αυτό που μας ενώνει καλλιτεχνικά με την Άρτεμη».

Πληροφορίες παράστασης

«Όταν η Κάλλας συνάντησε την Μονρόε»

Συγγραφή Κειμένου: Ομάδα Dots

Ερμηνεύουν: Δανάη Σταματοπούλου, Αναστασία Τζελέπη

Σκηνοθετική Επιμέλεια: Άρτεμις Γρύμπλα, Κωνσταντίνος Μπιμπής

Βοηθός Σκηνοθέτη: Χρήστος Τζιάτζιος

Φώτα: Αλέξανδρος Πολιτάκης

Πού: Θέατρο Άλφα Ιδέα, 28ης Οκτωβρίου (Πατησίων) 37 και Στουρνάρα 51, Πολυτεχνείο, τηλ. 210 5238742, www.alfaidea.gr

Πότε: από 17 Φεβρουαρίου 2018 και κάθε Παρασκευή στις 21.15

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά

Εισιτήρια: 8 ευρώ (προπώληση), 10 ευρώ (ταμείο),  8 ευρώ (ΑΜΕΑ, φοιτητικό, μαθητικό)