Η Μάρω Παπαδοπούλου και ο τελευταίος μονόλογος της Anne Sexton

Μάνος Καζαμίας: «Στο Cartel νιώθω σα να βρήκα το σπίτι μου»
23 Φεβρουαρίου 2019
Η Κάλλας και η Μονρόε στο φουαγιέ του Άλφα.Ιδέα
28 Φεβρουαρίου 2019

 

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

 

Η Anne Sexton ήταν διάσημη ποιήτρια στην εποχή της, η οποία ξεκίνησε να γράφει κάπου στα τριάντα της, αφού είχε ήδη κάνει δύο απόπειρες αυτοκτονίας. Η ηθοποιός Μάρω Παπαδοπούλου ερμηνεύει τη θρυλική Αμερικανή βραβευμένη το 1967 με Πούλιτζερ ποιήτρια, στο μονόλογο με τίτλο «Το Είδος Της». Η παράσταση αναζητά την γυναικεία ταυτότητα, μέσα από τους επώδυνους -πολλές φορές- ρόλους «κόρη-ερωμένη-σύζυγος-μητέρα-θεραπευόμενη». Αντλεί υλικό από την βιογραφία, την αλληλογραφία και την ίδια την ποίηση μιας γυναίκας που επιβιώνει της ψυχιατρικής διαταραχής μέσα από τον ρόλο της «δημιουργού». Μιας γυναίκας που όπως η ίδια το διατύπωσε, «άνοιξε την πόρτα και εισήλθε στον εαυτό της».

 

Η Μάρω Παπαδοπούλου ερμηνεύει την ποιήτρια Anne Sexton. (Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης).

 

«Δυσκολεύτηκα πολύ, να διαλέξω ανάμεσα στα ποιήματά της, ποια να βάλω, ποια να αφήσω, το υλικό της είναι απίθανο και βέβαια προσπάθησα να βάλω ποιήματα τα οποία να είναι λίγο πιο βατά και κατανοητά. Την Ανν Σέξτον δεν τη γνώριζα πριν από κάποια χρόνια, όπως δεν την ξέρουν πολλοί στην Ελλάδα, σε αντίθεση με τη Σύλβια Πλαθ που είναι πιο γνωστό το όνομά της. Η Σέξτον και η Πλαθ γνωρίστηκαν, έγιναν φίλες, αλληλοεπηρεάστηκαν, έγραψαν περίπου την ίδια περίοδο και τις απασχόλησαν τα ίδια θέματα» εξηγεί η Μάρω Παπαδοπούλου. «Η Πλαθ εμένα δεν μου αρέσει, δεν μου ταιριάζει, δεν με δονεί όπως η Σέξτον. Η πρώτη μου επαφή με την ποίηση της, ήταν πριν από τέσσερα περίπου χρόνια, όπου η σκηνοθέτις Ίρις Χατζηαντωνίου με κάλεσε κάνω ένα θεατρικό αναλόγιο στο θέατρο Αγγέλων Βήμα, που ονομαζόταν “Αιρετικές Αυτόχειρες”. Ήταν μια σύνθεση από ποιήματα των Ανν Σέξτον, Σύλβια Πλαθ και Βιρτζίνια Γουλφ, όπου η Κωνσταντίνα Τάκαλου έκανε τη Γουλφ και η Εβελίνα Αραπίδη την Πλαθ. Οπότε τότε μου δόθηκε το κομμάτι της Σέξτον χωρίς να την ξέρω. Θυμάμαι ότι με εντυπωσίασε. Διάβαζα ένα ποίημά της, που το έχω συμπεριλάβει στο μονόλογο, που λέγεται “Η Φριχτή Κωπηλασία προς το Θεό ” και ένιωθα ηδονή που έβαζα στο στόμα μου αυτές τις λέξεις. Μετά, αναζήτησα περισσότερο υλικό και βρήκα το βιβλίο που υπάρχει ακόμα και κυκλοφορεί ευτυχώς, που λέγεται “Anne Sexton – Ποιήματα” από τις Εκδόσεις Printa, και τη μετάφραση έχει κάνει η Δήμητρα Σταυρίδου. Οπότε υπήρξε μια μεγαλύτερη καταβύθιση στο υλικό και στην προσωπικότητα της και είπα ότι κάποτε θα κάνω κάτι, γιατί κατά καιρούς είχα ασχοληθεί με παραστάσεις που είχαν ποίηση, μουσική και λόγο. Βέβαια από τότε, το 2014 που ήρθα σε επαφή με τη Σέξτον και το 2016 που είπα ότι θα κάνω κάτι κάποτε, έφτασε 2018-2019 γιατί αυτά τα πράγματα θέλουν το χρόνο τους. Εγώ, τουλάχιστον, δεν θα μπορούσα να το κάνω γρήγορα».

 

Η Anne Sexton ξεκίνησε να γράφει στα τριάντα της. Έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια της γραφής και της θεραπείας. Η περιπέτεια μιας πλούσιας ζωής με συνεχή αναζήτηση αγάπης και αποδοχής. (Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης).

 

«Βρήκα κάποιες πρώτες ιδέες, έβαλα κάποια ποιήματα στο χαρτί, προσπάθησα να βρω μια κεντρική ιδέα, προσέγγισα κάποιους συνεργάτες» συνεχίζει η ηθοποιός. «Μάλιστα, έκανα και μια αίτηση στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου και στο Φεστιβάλ Αθηνών, αλλά απερρίφθη. Τώρα, εκ των υστέρων που το βλέπω, καλύτερα έτσι γιατί αν τότε κάποια από αυτές τις προτάσεις είχε γίνει αποδεκτή, θα το έκανα πολύ πιο γρήγορα και βιαστικά. Θα ήταν κάτι άλλο. Τώρα ωρίμασε, πήρε το χρόνο του και στην πορεία βρέθηκαν και άλλοι συνεργάτες που η συμβολή τους ήταν καθοριστική. Γιατί φαίνεται σαν δουλειά ενός ανθρώπου, αλλά δεν μπορεί να είναι δουλειά ενός ανθρώπου όλο αυτό. Ο Σπύρος Μαντζαβίνος, που είναι ένας πολύ νέος και ταλαντούχος άνθρωπος, ήταν αυτός που πρωτοδιάβασε το κείμενο, το βρήκε ενδιαφέρον αλλά ταυτόχρονα μου έκανε και κάποιες υποδείξεις τις οποίες τις έλαβα υπ’ όψιν μου και άρχισα να δίνω στο κείμενο άλλη τροπή σιγά-σιγά. Η πρώτη φορά που το παρουσιάσαμε ως work in progress, ήταν στο Adapt Festival που έγινε πέρυσι τον Ιούνιο στο θέατρο Tempus Verum Εν Αθήναις. Το κείμενο ξαναδουλεύτηκε πολύ, από πέρυσι μέχρι και τον Οκτώβριο του 2018 που ξεκίνησα και πάλι πρόβες. Παρήγγειλα ένα βιβλίο από το εξωτερικό με την βιογραφία της Σέξτον μέσα από την αλληλογραφία της, όπου εκεί άλλα πράγματα αναδύθηκαν, που δεν τα είχα αντιληφθεί, που φώτισαν και άλλες πτυχές της. Κάλεσα μια πολύ καλή και εξαιρετική χορογράφο, την Μαρία Κολιοπούλου που τυχαίνει να είναι και φίλη, είχαμε συνεργαστεί πριν χρόνια στην ομάδα Πρόσχημα που έχει, για να είναι και εκείνη ένα μάτι απέξω για να μου καθρεφτίζει αυτά που εγώ προσπαθούσα να βγάλω επί σκηνής. Επίσης, βοήθησε πολύ ένας φίλος ηθοποιός, ο Μπάμπης Γαλιατσάτος με τον οποίο συζητούσαμε πολύ τα θέματα του λόγου».

 

Η Sexton κατόρθωσε όσο ζούσε να γίνει μια από τις ποιητικές διασημότητες της εποχής της, εκδίδοντας ποιητικές συλλογές, κερδίζοντας υποτροφίες και διδάσκοντας σε μεγάλα Πανεπιστήμια. (Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης).

 

 

Πληροφορίες παράστασης

«Το Είδος Της, Ο τελευταίος μονόλογος της Anne Sexton»

Κείμενο – Ερμηνεία – Σκηνοθεσία:  Μάρω Παπαδοπουλου

Μετάφραση ποιημάτων: Δήμητρα Σταυρίδου

Επιμέλεια κίνησης: Μαρία Κολιοπούλου

Μουσική επιμέλεια: Μάρω Παπαδοπούλου

Σκηνικός χώρος-αντικείμενα: Μαίρη Τσαγκάρη

Φωτισμοί: Αλέξανδρος Αλεξάνδρου

Δημιουργικοί συνεργάτες: Σπύρος Μαντζαβίνος – Μπάμπης Γαλιατσάτος

Βοηθός σκηνοθέτη: Χριστίνα Σταύρου

Κουστούμι: francesco infante

Επιμέλεια μαλλιών: Γιώργος Ταμπακάκης

Σχεδιασμός ήχου – εφέ: Γιάννης Ισιδώρου

Trailer: Μιχαήλ Μαυρομούστακος

Μουσική τίτλων trailer:  Yiannis Papanastasiou quartet

Φωτογραφίες: Χάρης Γερμανίδης

 

Πού: Faust Theater, Καλαμιώτου 11 & Αθηναϊδος 12, Μοναστηράκι, τηλ.

Πότε: από 16 Φεβρουαρίου 2019 και κάθε Σάββατο και Κυριακή στις 18.00

Εισιτήρια: 12 ευρώ γενική είσοδος, 10 ευρώ μειωμένο – φοιτητικό, 5 ευρώ ατέλειες – ανέργων

 

Λίγα Λόγια για την Anne Sexton

Η Anne Sexton γεννήθηκε στη Μασαχουσέτη το 1928. Στα 28 της, ήδη μητέρα δύο μικρών κοριτσιών, υπέστη νευρικό κλονισμό κι αποπειράθηκε να αυτοκτονήσει. Ο γιατρός της Δρ. Μάρτιν Όρν, την ενθάρρυνε, να κάνει κάτι δημιουργικό. Ξεκίνησε να γράφει στα τριάντα της. Έτσι ξεκίνησε η περιπέτεια της γραφής και της θεραπείας. Η περιπέτεια μιας πλούσιας ζωής με συνεχή αναζήτηση αγάπης και αποδοχής. Γράφτηκε σε σεμινάρια ποίησης και άρχισε να εκδίδει. Γνωρίστηκε μεταξύ άλλων και με τη Σύλβια Πλαθ με την οποία έγιναν στενές φίλες. Οι δυο ποιήτριες αλληλοεπηρεάστηκαν. Η Sexton επιχείρησε ένα βαθύ σκάψιμο στις επώδυνες εμπειρίες της παιδικής της ηλικίας αλλά και των γεγονότων της ζωής της.

Η «εξομολογητική ποίηση» (confessional poetry) υπήρξε ο ιδιαίτερος δρόμος της Sexton. Κατόρθωσε όσο ζούσε να γίνει μια από τις ποιητικές διασημότητες της εποχής της, εκδίδοντας ποιητικές συλλογές, κερδίζοντας υποτροφίες και διδάσκοντας σε μεγάλα Πανεπιστήμια. Το 1967 κέρδισε το Βραβείο Πούλιτζερ. Πάντα όμως προσπαθούσε να ισορροπήσει ανάμεσα στην προσωπική της ζωή κα τη δημιουργία, με φόντο την ψυχική ασθένεια και τις θεραπείες.

Στις 4 Οκτωβρίου 1974 η Anne Sexton έδωσε τέρμα στη ζωή της.

Η τελευταία της συλλογή εκδόθηκε μετά το θάνατό της και είχε τίτλο: «Η Φριχτή Κωπηλασία προς το Θεό» και προήλθε από τη συνάντησή της με έναν ιερέα, ο οποίος της είπε: «Ο Θεός είναι στην γραφομηχανή σου».