Αλεξία Αλεξίου: «Η μαγεία της εμψύχωσης αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Η  πρώτη της επαφή με τις κούκλες στάθηκε μοιραία. Την μάγεψαν και την «κράτησαν» στον μαγικό μικρόκοσμο τους εδώ και εικοσιπέντε χρόνια. Η κουκλοπαίκτρια Αλεξία Αλεξίου, μιλάει για τις παραστάσεις που παρουσιάζει, τους ήρωες Δον Τάκις και μικρή Μαργαρίτα που έχει εμπνευστεί η ίδια, καθώς για το εικαστικό αποτέλεσμα και την εικαστική παιδεία που ο θίασός της δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα. Οι παραστάσεις πραγματοποιούνται από τους έμπειρους θιάσους και συνεργάτες, στις νέες «Φιγούρες & Κούκλες», οι οποίες ύστερα από είκοσι χρόνια σταθερής παρουσίας στην Πλάκα, μετακόμισαν νότια και βρίσκονται πλέον στο Παλαιό Φάληρο. Στον ίδιο χώρο συνεχίζονται οι παραστάσεις Καραγκιόζη του Τάσου Κώνστα, καθώς και τα αποκριάτικα εργαστήρια της Αλεξίας Αλεξίου στα οποία τα παιδιά μπορούν να φτιάξουν μάσκες, φιγούρες και χαρταετούς, μετά τις παραστάσεις.

Πως ασχοληθήκατε με το κουκλοθέατρο;

Όλα ξεκίνησαν όταν κατά τη διάρκεια των παιδαγωγικών μου σπουδών γνώρισα τις καθηγήτριές μου, Ελένη Κοτσίρη (Μπαρμπα Μυτούσης) και Αντιγόνη Παρούση (Κλούβιος). Αυτές οι δύο γυναίκες με ενέπνευσαν και ουσιαστικά με μύησαν στην Τέχνη του κουκλοθέατρου. Έκτοτε αφοσιώθηκα στο να την υπηρετώ. Από πολύ νωρίς κατάλαβα ότι ήθελα να ασχοληθώ με τα παιδιά και δη με τα πολύ μικρά παιδιά, γι’ αυτό άλλωστε και οι αρχικές σπουδές μου ήταν στα παιδαγωγικά με προσανατολισμό στην παιδική ψυχολογία. Η επαφή μου όμως με τις κούκλες στάθηκε μοιραία. Με μάγεψαν και με «κράτησαν» στον μαγικό μικρόκοσμο τους, έτσι ώστε σήμερα να ασχολούμαι με την παιδική ψυχαγωγία, γνωρίζοντας και φροντίζοντας να προσεγγίζω και να «αγγίζω» με προσοχή τις ψυχές των παιδιών!

Ποια είναι τα θέματα των παραστάσεών σας;

Η θεματολογία των παραστάσεων ποικίλει. Ναι μεν αγαπώ τα παραδοσιακά / κλασικά παραμύθια, τα οποία διασκευάζω κατά καιρούς, αλλά νιώθω συχνά πολύ έντονα την ανάγκη να επικοινωνήσω με τα παιδιά, μέσα από έναν ήρωα δικής μου έμπνευσης, ο οποίος θα μπορεί να μιλάει στις καρδιές τους, για θέματα επίκαιρα, σύγχρονα, που τα απασχολούν και τα προβληματίζουν στην καθημερινότητά τους. Γι’ αυτόν το λόγο σε πολλές παραστάσεις μου επιλέγω να γράφω η ίδια το σενάριο και να δημιουργώ τους ήρωες μου, εμπνεόμενη από τις ανάγκες των παιδιών. Μία τέτοια ηρωίδα π.χ. είναι και η μικρή Μαργαρίτα, η οποία πρωταγωνιστεί στην κουκλοθεατρική μας παράσταση «Το χωριό της ΑΒ»  και κάθε πρωί ταξιδεύει παρέα με τις ομάδες των παιδιών που μας επισκέπτονται με το σχολείο τους, για να  γνωρίσει μ’ ένα διαφορετικό τρόπο τα φωνήεντα και τα σύμφωνα και να καταφέρει να μάθει την αλφαβήτα! Πρόκειται για μια παράσταση που έχουν αγαπήσει παιδιά, εκπαιδευτικοί και γονείς, γι’ αυτό και συμπεριλαμβάνεται κάθε χρόνο στον ετήσιο προγραμματισμό του ρεπερτορίου μας για τα παιδιά του νηπιαγωγείου και της Α΄ Δημοτικού. Επίσης, ο Δον Τάκις, ένα αξιολάτρευτο κάτασπρο δοντάκι που αναγκάζεται να εγκαταλείψει το στοματόσπιτο του, διότι δεν τηρούσε τους κανόνες υγιεινής διατροφής, είναι επίσης ήρωας δικής μου έμπνευσης. «Ο Δον Τάκις», αποτελεί κουκλοπαράσταση που αφορά στην στοματική υγιεινή, όπως και άλλοι πάρα πολλοί ακόμη αγαπημένοι ήρωες που δημιουργήθηκαν για να «μιλήσουν» στοχευμένα στα παιδιά με ένα παιγνιώδη και οικείο σε αυτά τρόπο για θέματα του άμεσου ενδιαφέροντός τους.

Πως κατασκευάζετε τα σκηνικά και τις κούκλες που χρησιμοποιείτε;

Σε καμία παράσταση, εδώ και εικοσιπέντε χρόνια, η τεχνική που χρησιμοποιώ δεν είναι ίδια. Συνεχώς πειραματίζομαι με υλικά, με το σώμα, με αντικείμενα, με κλίμακες. Άλλοτε επιλέγω κούκλες/χέρια, άλλοτε χάρτινες επίπεδες ή μαρότες ή επιτραπέζιες άμεσης κίνησης, υφάσματα και κουτιά που μεταμορφώνονται επί σκηνής. Νιώθω την ανάγκη να δοκιμάζω σύγχρονες τεχνικές, να τις «παντρεύω» με πιο παραδοσιακές ή και με άλλες μορφές σύγχρονης τέχνης, να ψάχνω να βρω νέες μορφές έκφρασης και επικοινωνίας με το κοινό, να σπάω τη φόρμα και να δίνω ερεθίσματα για περαιτέρω ενασχόληση, μετά το τέλος της παράστασης στη σχολική αίθουσα ή στο σπίτι. Ευτυχώς, η μαγεία της εμψύχωσης αποτελεί μια ανεξάντλητη πηγή έμπνευσης!

Ποιες είναι οι αντιδράσεις των παιδιών, των γονέων και των εκπαιδευτικών που παρακολουθούν τις παραστάσεις σας;

Καθημερινά μας επισκέπτονται ομάδες σχολείων, προσχολικής και σχολικής ηλικίας, φοιτητές παιδαγωγικών σχολών, αλλά και οικογένειες τα Σαββατοκύριακα στις τακτικές μας παραστάσεις. Οι αντιδράσεις  των θεατών ποικίλουν, είναι ευπρόσδεκτες και συχνά επιδιωκόμενες. Θα γελάσουν, θα συγκινηθούν, θα συμμετέχουν, θα ταυτιστούν με τους ήρωες, θα υιοθετήσουν ή θα απορρίψουν συμπεριφορές τους ή θα παρακολουθήσουν με ευλαβική προσήλωση! Στο τέλος της παράστασης επιδιώκουμε να μιλάμε με τα παιδιά και να επιλύουμε τυχόν απορίες τους σχετικά με την κατασκευή ή την τεχνική παιξίματος και φυσικά επιδιώκουμε κυρίως να εμπλακούν τα ίδια ενεργά και να μάθουν βιωματικά, φτιάχνοντας και παίζοντας με τις δικές τους κούκλες. Γνώση βιωματική που δεν ξεχνιέται ποτέ!

Κατά τη γνώμη σας, πώς και κατά πόσο συμβάλλει ο συγκεκριμένος τρόπος παρουσίασης στην καλλιέργεια της εικαστικής εκπαίδευσης των παιδιών;

Το κουκλοθέατρο προάγει τη συναισθηματική νοημοσύνη των παιδιών, ενισχύει την κριτική τους σκέψη και αναπτύσσει τη δημιουργική τους έκφραση.  Η κούκλα συμβάλει στο να ανακαλύψει το παιδί τον εαυτό του και τον κόσμο που το περιβάλλει, κινητοποιεί τις αισθήσεις και καλλιεργεί τις κοινωνικές του δεξιότητες, όπως τη συνεργασία μέσα από την εργασία σε ομάδες, δεξιότητα που αποδίδει στην ενήλικη ζωή. Ο θίασος μας δίνει ιδιαίτερη βαρύτητα και στο εικαστικό αποτέλεσμα και την εικαστική παιδεία. Μέσα από ένα συνεχή πειραματισμό επιχειρούμε σε κάθε παράστασή μας να εμπλέξουμε αρμονικά τέχνες και τεχνικές, ξεπερνώντας συμβατικούς περιορισμούς και κανόνες που περιορίζουν την φαντασία και τη δημιουργικότητα των παιδιών, αλλά παρέχουν επίσης κίνητρο και έμπνευση για πειραματισμό σε υλικά και τεχνικές, τόσο στους μαθητές, όσο και σε εκπαιδευτικούς-παιδαγωγούς.

Ποια είναι η γνώμη σας για τις παιδικές παραστάσεις που ανεβαίνουν στην Αθήνα;

Η αλήθεια είναι ότι υπάρχει πληθώρα παραστάσεων, οι οποίες παρουσιάζονται σε θεατρικούς χώρους και όχι μόνο! Πολύ συχνά εκπαιδευτικοί και γονείς που μας επισκέπτονται εκφράζουν την ανησυχία τους για του πού να πάνε με τα παιδιά τους. Υπάρχει επιλογή για όλους, ο καθένας διαλέγει αυτό που τον ευχαριστεί. Άλλος θα επιλέξει να πάει στην πολυδιαφημισμένη παράσταση και άλλος θα  αφιερώσει παραπάνω χρόνο να το ψάξει λίγο. Η αφοσίωση, η συνέπεια στο κοινό και η διάρκεια στον χρόνο, αποτελούν σίγουρα ένα ασφαλές κριτήριο επιλογής παράστασης. Ειδικότερα, για τους θεατές προσχολικής ηλικίας, η ευθύνη είναι τεράστια. Θα πρέπει να λάβει κανείς υπόψη του, ότι πιθανόν να είναι εκείνος που θα θεατρίσει για πρώτη φορά αυτό το κοινό, εμπειρία καθοριστική για το μέλλον των παιδιών ως θεατές. Δεν αρκούν δύο κούκλες στα χέρια ή ένα πολύχρωμο κοστούμι, για να κερδίσεις τα παιδιά! Οι άνθρωποι που ασχολούμαστε με τις παιδικές παραστάσεις και εν προκειμένω με το κουκλοθέατρο, οφείλουμε να γνωρίζουμε ότι οι κούκλες γίνονται τα «εργαλεία» στα χέρια μας ώστε να επικοινωνήσουμε, να  ευαισθητοποιήσουμε, να αφυπνίσουμε, να εκφράσουμε ιδέες,  συναισθήματα, να εμπνεύσουμε! Θα πρέπει να γνωρίζουμε όμως και τον τρόπο για να το κάνουμε σωστά!

Ποια είναι η παράσταση που θα παρουσιάσετε τις Απόκριες;

Τις Απόκριες η σκυτάλη παραδίδεται στον Καραγκιόζη του Τάσου Κώνστα, ως τον πιο ειδικό να μας συμπαρασύρει στους ξέφρενους ρυθμούς της, μέσα από τις παραστάσεις του με την ανάλογη θεματολογία. Εγώ θα περιμένω με χαρά τους μικρούς μας φίλους να φτιάξουμε παρέα μετά τις παραστάσεις μάσκες, φιγούρες και χαρταετούς! Αμέσως μετά τις Απόκριες, οι κούκλες επανέρχονται με το μουσικό παραμύθι «Ο Πέτρος και ο Λύκος» και «Το χωριό της ΑΒ», ενώ ο Καραγκιόζης συνεχίζει ακάθεκτος με έργα επίκαιρα και διαχρονικά.

Πληροφορίες

Πού: «Φιγούρες & Κούκλες», Αχιλλέως 90, Π. Φάληρο (στάση τραμ Αμφιθέα), τηλ. 210 3227507, 6937 714733, www.fkt.gr

Πρόγραμμα Παραστάσεων

«Το Καραγκιοζο μασκέ πάρτυ»  – Θέατρο Σκιών Τάσου Κώνστα

–       για παιδιά άνω των 3 ετών –

Σάββατο  7/3/2019 στις 17.30  και  Κυριακή  3/3/2019 στις 11.30

« Το καρναβάλι του Καραγκιόζη» – Θέατρο Σκιών Τάσου Κώνστα

–       για παιδιά άνω των 3 ετών –

Σάββατο 23/2 , 9/3   στις   17.30  –  Κυριακή    24/2 , 10/3   στις 11.30

Διάρκεια παράστασης: 50 λεπτά

Τιμή εισιτηρίου:  6 ευρώ  (Οικογενειακό 4 ατόμων: 20 ευρώ)

Πρόγραμμα Εργαστηρίων Αλεξίας Αλεξίου:

«Αποκριάτικα  Καραγκιοζοεργαστήρια»

-Για παιδιά άνω των 5 ετών –

Κυριακή  από τις 12.45 έως 13.00

Αποκριάτικη φιγούρα  10/3/2019

Κόστος συμμετοχής: 5 ευρώ / 7 ευρώ

– Καραγκιοζομάσκα 24/2/2019. Κόστος συμμετοχής: 10 ευρώ

– Καραγκιοζοχαρταετός 3/3/2019.Κόστος συμμετοχής: 10 ευρώ

Απαραίτητη η κράτηση θέσεων