Η Έλλη Ιγγλίζ και η παράσταση «Περιμένοντας τον Γκοντό»

Συνέντευξη: Μαριλένα Θεοδωράκου

Όταν ολοκλήρωσε τις  πρώτες της  σπουδές στη μουσική, ένιωσε ότι ένας κύκλος έκλεινε και με ελευθερία μπορούσε πια να ασχοληθεί με αυτό που βαθύτερα επιθυμούσε και ονειρευόταν: με το θέατρο.  Η Έλλη Ιγγλίζ, μιλάει για την παράσταση του έργου «Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμουελ Μπέκετ, η οποία ανεβαίνει στο Θέατρο Άττις-Νέος Χώρος, σε σκηνοθεσία Σάββα Στρούμπου.

Ποια ήταν η πρώτη σας επαφή με το συγκεκριμένο κείμενο;

Το είχα διαβάσει από παλιά, αλλά ουσιαστικά η -σε βάθος- επαφή μου, ήταν όταν ξεκινήσαμε τις πρόβες κι αυτό ήταν ωφέλιμο, γιατί δεν είχα στο μυαλό μου, καμία έτοιμη ιδέα ή εικόνα για τους ρόλους. Έτσι, υπήρχε και μεγαλύτερη ελευθερία, κατά τη διάρκεια των προβών και της έρευνας για την παράσταση.

Κατά την γνώμη σας ποια είναι τα θέματα του έργου;

Τα βασικά θέματα του έργου διαμορφώνονται, κυρίως, από τα δυο ζευγάρια Βλαντιμίρ – Εστραγκόν, Πότζο – Λάκυ. Αρχικά, είδαμε το ”περιμένοντας” του έργου, σαν μια εναγώνια αναμονή, γεμάτη ζωή, για την προσπάθεια επανεκκίνησής της.  Αυτοί οι δυο άνθρωποι, ”στην μέση του τίποτα” όπως λέει ο Βλαντιμίρ αποφασίζουν, επιμένουν και περιμένουν τον Γκοντό μαζί. Ο Μπέκετ, εκθέτει όλο το φάσμα των αντιφάσεων που έχει μια ανθρώπινη σχέση, στην έλξη και την απώθησή της, αλλά είναι σημαντικό το ότι είναι μαζί, επιμένουν και πιστεύουν, τελικά, στον Άλλον. Στο άλλο ζευγάρι Πότζο – Λάκυ, ο Μπέκετ ερευνά σε βάθος τη σχέση εξουσιαστή – εξουσιαζόμενου. Σε αυτή την σχέση αλληλοεξάρτησης, τί θα ήταν ο εξουσιαστής, χωρίς τον εξουσιαζόμενο και το αντίστροφο; Ο Μπέκετ γράφει το έργο, λίγο μετά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο, δηλαδή πάνω στα συντρίμμια της Ευρώπης, όπου κράτη προσπάθησαν να εξουσιάσουν άλλα κράτη. Μετά από αυτό το μέγεθος καταστροφής, για ποιόν πολιτισμό να μιλήσουμε, όταν άνθρωπος έφτασε σε τέτοιο βαθμό παραλογισμού και στον όλεθρο; Έτσι προκύπτει το άλλο βασικό ερώτημα και θέμα ”προς τί ο άνθρωπος;”.

Θα θέλατε να μας πείτε για τον ρόλο που ερμηνεύετε;

Στο έργο, ο ρόλος που υποδύομαι είναι ο Λάκυ. Αντιμετωπίσαμε το υλικό του ρόλου οντολογικά, σαν η φωνή του να αντηχεί την φωνή όλων των καταπιεσμένων. Ο Λάκυ σιωπά και δέχεται εντολές, η ανάγκη του όμως, για έκφραση και ελευθερία είναι τόσο μεγάλη, που γεννά μια γλώσσα που έρχεται από το υποσυνείδητο, από το όνειρο. Όταν δέχεται την εντολή να σκεφτεί, ο μονόλογός του είναι θραυσματικός, σαν κομμάτια και λέξεις από φιλοσοφικά δοκίμια που, όμως, έχουν αποδομηθεί και δεν έχουν λογική. Ωστόσο,  αναδεικνύουν ένα βαθύτερο νόημα που είναι δυσβάστακτο και αφόρητο: ο άνθρωπος ακροβατεί στο χάος, έχει χτίσει έναν πολιτισμό πάνω σε πτώματα… κι ο μονόλογος καταλήγει σε αυτό που δεν μπορεί να ειπωθεί, στην φύση και τα στοιχεία της, στον άνεμο, στις πέτρες, στο αοργικό.

Πώς ήταν η συνεργασία σας με τον σκηνοθέτη και με τους υπόλοιπους ηθοποιούς;

Είμαι στην Ομάδα Σημείο Μηδέν από το 2014. Η συνεργασία μου με τον σκηνοθέτη της ομάδας, Σάββα Στρούμπο είναι απόλυτα δημιουργική. Ένα βασικό ζητούμενο του ίδιου, είναι η εξέλιξη και εκπαίδευση του ηθοποιού ως δημιουργού, γι’ αυτό και το κομμάτι της έρευνας για κάθε παράσταση είναι εντατικό και διαρκεί αρκετούς μήνες. Η δουλειά αυτή, είναι εξαιρετικά πολύτιμη. Προσωπικά, νιώθω ότι βρισκόμαστε σε ένα ταξίδι διαρκών εσωτερικών μεταμορφώσεων και μετασχηματισμών, καθώς ερευνούμε σε βάθος και με φαντασία, τις δυνατότητες του σώματος, της φωνής, του ψυχισμού. Η σκηνική ελευθερία με όρους και προϋποθέσεις που δίνει στους ηθοποιούς, είναι κάτι πραγματικά σπάνιο, γιατί τότε  ο ηθοποιός μπορεί να ανοίξει και να μελετήσει όλες του τις εκφραστικές δυνατότητες. Και φυσικά, η έννοια και η ύπαρξη της ομάδας σαν συλλογικότητα είναι πολύ σημαντική, ειδικά στις μέρες μας.  Όλοι οι ηθοποιοί, δουλεύουμε  μαζί σε βάθος και ενωνόμαστε για έναν κοινό σκοπό, γνωρίζουμε ο ένας τον άλλον και τους εαυτούς μας και αυτό είναι σπουδαίο και συγκινητικό.

Πώς έχει αντιμετωπίσει ο Σάββας Στρούμπος την παράσταση σκηνοθετικά;

Με την καθοδήγηση του Σάββα Στρούμπου στην διάρκεια της έρευνας για την παράσταση, το υλικό των ρόλων, ο σκηνικός χώρος και η δομή της παράστασης δημιουργείται οργανικά, μέσα από την διαδικασία προετοιμασίας, μελέτης και αυτοσχεδιασμών του κάθε ηθοποιού ξεχωριστά και συλλογικά. Έτσι γεννιέται μια απόλυτα δημιουργική διαδικασία μεταξύ ηθοποιού και σκηνοθέτη. Έπειτα, στην παράσταση φωτίστηκε σκηνοθετικά ένα βασικό στοιχείο – θέμα του έργου με διαφορετικό τρόπο: αυτό της εναγώνιας και γεμάτης ζωής αναμονή. Ο Βλαντιμίρ κι ο Εστραγκόν δεν περιμένουν επί ματαίω, αλλά η αναμονή τους είναι γεμάτη νόημα στο ”περιμένοντας” τη ζωή και το μέλλον. Ο ίδιος ο Μπέκετ, χαρακτηρίζει αυτό το έργο σαν ”τραγικωμωδία σε δύο πράξεις”, τα δυο αντιθετικά στοιχεία τονίστηκαν στο ζευγάρι Πότζο – Λάκυ, όπου η σκωπτική και κριτική πλευρά του ενός, έρχεται σε αντίθεση με την τραγική οντολογική πλευρά του άλλου. Αυτές οι αντιθέσεις βρίσκονται παντού μέσα στο έργο. Δύο άλλα στοιχεία που αφορούν στην σκηνοθεσία της παράστασης, είναι αυτό της στατικότητας, και του τοπίου μετά από έναν πόλεμο. Η στατικότητα, με μια έννοια, είναι φαινομενική, καθώς όλα τα πρόσωπα του έργου είναι σε κατάσταση συναγερμού τόσο που καθηλώνονται. Όλοι οι ηθοποιοί, είμαστε παρόντες καθ’ όλη τη διάρκεια του έργου στη σκηνή, κι αυτό δίνει και μια διάσταση τελετουργίας. Τέλος, το μετά από έναν πόλεμο τοπίο, δεν τονίζεται περιγραφικά, αλλά σμιλεύεται στον κάθε ηθοποιό, στην ατμόσφαιρα και στα σκηνικά σημεία της παράστασης.

Μπορείτε να μας μεταφέρετε κάτι από το κλίμα της παράστασης, το σκηνικό, τα κοστούμια και την ατμόσφαιρα;

Λέει ο Βλαντιμίρ: ”από πού προέρχονται όλα αυτά τα πτώματα;” και συμπληρώνει ο Εστραγκόν: ”αυτοί οι σκελετοί; “. Στο έργο του Μπέκετ, οι νεκροί είναι παρόντες μετά από έναν πόλεμο. Στην παράστασή μας, τα καπέλα που φορούν τα πρόσωπα έχουν αντικατασταθεί από στρατιωτικά άρβυλα, το δέντρο από ένα σύμπλεγμα από σίδερα φυλακής, η τροφή είναι πέτρες, τα ρούχα είναι φόρμες εργασίας, η μουσική παράγεται από τις φωνές, ένα ξεκούρδιστο βιολί και τις πέτρες.

Πληροφορίες παράστασης

«Περιμένοντας τον Γκοντό» του Σάμουελ Μπέκετ

Μετάφραση: Θωμάς Συμεωνίδης

Σκηνοθεσία: Σάββας Στρούμπος

Σκηνική Εγκατάσταση: Ηλίας Παπανικολάου

Φωτισμοί: Κώστας Μπεθάνης
Κατασκευή σκηνικού χώρου: Χαράλαμπος Τερζόπουλος, Απόστολος Ζερβεδάς
Χειριστής φωτός: Απόστολος Ζερβεδάς

Δραματολόγος: Μαρία Σικιτάνο

Photo credits: Αντωνία Κάντα

Δημιουργία αφίσας: Soul Design

Video & trailer credits: Χρυσάνθη Μπαδέκα

Ηθοποιοί: Έλλη Ιγγλίζ, Έβελυν Ασουάντ, Κωνσταντίνος Γώγουλος, Χρήστος Κοντογεώργης

Πού: Θέατρο Άττις-Νέος Χώρος, Λεωνίδου 12, (πλησίον μετρό Μεταξουργείου), τηλ. 210 3225207

Πότε: από 1/11/2018 και κάθε Πέμπτη, Παρασκευή, Σάββατο στις 20.30 και Κυριακή στις 19.00

Εισιτήρια: 12 ευρώ (κανονικό), 10 ευρώ (μειωμένο: φοιτητές, άνεργοι ΟΑΕΔ, ΑμΕΑ)

Διάρκεια παράστασης: 90 λεπτά

Από τις 18/11/2018 και κάθε Κυριακή μετά το τέλος της παράστασης
θα ακολουθεί συζήτηση του κοινού με τον σκηνοθέτη Σάββα Στρούμπο