
Μάνος Καρατζογιάννης: «Οφείλω πολλά στον πατέρα μου και στη Λούλα Αναγνωστάκη»
8 Δεκεμβρίου 2018
Η «Χριστουγεννιάτικη Ιστορία» στο Εθνικό Θέατρο
11 Δεκεμβρίου 2018
Από παιδί έχει ζήσει μέσα στο θέατρο, καθώς θεία του ήταν η ηθοποιός Ειρήνη Κακαβούλη. Ο πολυπράγμων βραβευμένος ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης, Στέφανος Κακαβούλης, μιλάει για την πορεία του στο θέατρο και τη θεατρική περφόρμανς που παρουσιάζει με τη μορφή μονολόγου, η οποία είναι βασισμένη στο ποίημα «Το Ουριαχτό» του Άλλεν Γκίνσμπεργκ.
Η αρχή. «Η θεία μου ήταν πολύ αξιόλογη ηθοποιός. Είχε δουλέψει με την Αλίκη Βουγιουκλάκη, έκανε πολλές παραστάσεις στο θέατρο, αλλά δυστυχώς έφυγε πολύ νέα» λέει ο Στέφανος Κακαβούλης. «Η τελευταία της παράσταση ήταν το “Οκτώ γυναίκες κατηγορούνται” σε σκηνοθεσία Μανούσου Μανουσάκη και την θυμάμαι στις παραστάσεις “Καμπαρέ” και “Ποντικοπαγίδα”. Μέσω της θείας μου, είχα τα βιώματα στα θέατρα και κάπως έτσι ξεκίνησα να βλέπω κινηματογραφικές, έκλεβα σκηνές και τις αναπαρίστανα στους φίλους μου. Αλλά με το σχολείο κάπως ξεχάστηκε όλο αυτό, μέχρι που πήγα στη Σχολή Ακμή για να σπουδάσω κινηματογράφο. Και αφού τελείωσα τη στρατιωτική μου θητεία, έβλεπα ότι κάτι με τράβαγε προς τα εκεί. Ήδη από τη σχολή, όποτε έκανα ταινίες μικρού μήκους, ήθελα να παίζω κάποιον ρόλο. Και έτσι πήγα στη Δραματική Σχολή του Γιώργου Αρμένη. Μάλιστα, ήμουν στην πρώτη φουρνιά που βγήκαμε από αυτή τη σχολή, όπου όλοι οι καθηγητές ήταν μαθητές του Καρόλου Κουν και ο Γιώργος Αρμένης είχε πολύ όρεξη τότε, γιατί η σχολή ήταν καινούργια. Ήταν τρία χρόνια πολύ γεμάτα. Μέσα στη σχολή, υπήρχε και το θέατρο οπότε κάναμε μαθήματα πάνω στη σκηνή και αυτό μας βοήθησε να εξοικειωθούμε με όλη αυτή τη θεατρίλα και με τη μυρωδιά του θεάτρου. Τότε έκανα την πρώτη μου απόπειρα, να γράψω ένα μονόπρακτο έργο και το έδωσα στον Ερρίκο Μπελιέ, ο οποίος ήταν καθηγητής μου και εκείνος ήταν ο πρώτος που κάτι διέκρινε και μου είπε “δούλεψέ το αυτό, το έχεις”. Ποτέ δεν είχα καλή σχέση με το γράψιμο, ούτε στις εκθέσεις στο σχολείο ήμουν ιδιαίτερα καλός. Κάποια στιγμή έγραψα ένα άλλο έργο, το έδωσα στον Ερρίκο και εκείνος το έδωσε στον Γρηγόρη Βαλτινό. Ο Βαλτινός το διάβασε και του άρεσε πολύ. Έτυχε εκείνη την περίοδο, το 2008, γινόταν ένα Φεστιβάλ Ελληνικού Θεάτρου στο θέατρο Αθηνών που είχε αναλάβει η Ρούλα Χαμ. Είχαν επιλέγει τρία ελληνικά έργα: ένα του Μιχαήλ Άνθη, που έπαιζε ο Αλέκος Συσσοβίτης και η Παναγιώτα Βλαντή, έναν μονόλογο του Λέανδρου Πολενάκη, με την Καριοφυλλιά Καραμπέτη και ένα δικό μου, με τίτλο “Η Διονυσιακή Νύχτα” με τη Μπέτυ Λιβανού, την Κατερίνα Τσάβαλου και τον Μάνο Γαβρά. Οπότε, ήταν ένα πολύ δυνατό ξεκίνημα για μένα, ως συγγραφέας. Βέβαια σαν ηθοποιός, η πρώτη μου δουλειά ήταν στο δεύτερο έτος της σχολής, στην ταινία “Λάρα Κροφτ” με την Αντζελίνα Τζολί, που είχε γυριστεί στη Σαντορίνη. Στην πρώτη σκηνή της ταινίας, όπου γινόταν ένας ελληνικός γάμος, με πήραν για να κάνω τον γαμπρό. Ήταν η πρώτη μου δουλειά ως ηθοποιός. Μετά, βγήκαμε στον αγώνα του θεάτρου».
Η ποίηση και «Το Ουρλιαχτό» στο θέατρο. «Τα επόμενα χρόνια, με απορρόφησε πολύ η συγγραφή. Σχεδόν κάθε χρόνο ανέβαινε και ένα έργο μου. Το 2010 στο θέατρο Χώρα μια κωμωδία, μετά το 2012 παίχτηκαν στο Βρυσάκι για δύο σεζόν “Τα παιδιά του πατρός”, ένα έργο που ακούστηκε πολύ και σηματοδότησε την επανεμφάνιση του Σπύρου Φωκά. Στο θέατρο Κάτω από τη Γέφυρα έχουν ανέβει τρία έργα μου, πέρυσι το “Χωρίς Ντροπή” που ήταν φέτος υποψήφιο στα Κορφιάτικα Βραβεία στην κατηγορία Καλύτερο Ελληνικό Έργο και έχει να κάνει με το ηλεκτρονικό έγκλημα στους εφήβους, ένα θέμα πολύ επίκαιρο και καυτό. Έχω πολύ μεγάλη αγάπη για την ποίηση. Όποτε μου δίνεται η ευκαιρία να κάνω κάτι σε σχέση με την ποίηση, το κάνω. Θεωρώ ότι είναι η υψηλοτέρα των Τεχνών. Το πόσο βαθιά μπαίνει στα πράγματα, το πόσο ανοιχτά νοήματα αφήνει να τα αναγνώσει ο καθένας, με όποιον τρόπο θέλει. Το 2011, πήρα τον μονόλογο “Ο Αντίνοος” του Φερνάντο Πεσσόα και τον έκανα ποίημα. Φέτος, μου δόθηκε η ευκαιρία να καταπιαστώ με τη Μπιτ ποίηση (beat generation), με όλο αυτό το λογοτεχνικό κίνημα της δεκαετίας του 1950-1960, το πολύ αιχμηρό και σκληρό που άλλαξε την παγκόσμια λογοτεχνία. Πήρα το ποίημα “Το Ουρλιαχτό” (Howl) του Άλλεν Γκίνσμπεργκ. Είναι ένα πολύ αντιπροσωπευτικό ποίημα αυτής της γενιάς, τα χώνει στον υλισμό, στο αμερικάνικο όνειρο, στους πολέμους, στις πυρηνικές δοκιμές, στην απομάκρυνση του ανθρώπου από το πνεύμα. Και το έκανα σαν μονόλογο. Αλλά, επειδή στην ποίηση, υπάρχει ο φόβος της απαγγελίας, ήθελα να “σπάσω” τελείως αυτό το κομμάτι της απαγγελίας, οπότε σκέφτηκα να βάλω έναν μουσικό κρουστών επί σκηνής. Και όλο τον μονόλογο τον πάτησα πάνω στο Μπιτ, καθώς μιλάμε για Μπιτ ποίηση. Η μουσική λοιπόν, ήταν συμπρωταγωνιστής. Το έργο ανέβηκε για τρεις παραστάσεις στο θέατρο Faust τον Σεπτέμβριο που μας πέρασε. Πήγε πολύ καλά και θα κάνουμε άλλες δύο παραστάσεις, επίσης στο Faust, στις 26 Δεκεμβρίου 2018 και στις 2 Ιανουαρίου 2019. Πήγαμε επίσης, στα Χανιά και στην Πάτρα. Βλέποντας την απήχηση που είχε στο κοινό, ελπίζω να πάμε στον Βόλο και στη Θεσσαλονίκη».
Ηθοποιός, συγγραφέας, σκηνοθέτης. «Αυτό που κάνω κάθε φορά, αυτό είμαι. Όταν ερμηνεύω έναν ρόλο, είμαι ηθοποιός και με σκηνοθετεί κάποιος άλλος. Σαν σκηνοθέτης, πρέπει να στήσω όλη την παράσταση, να έχω όλη την ευθύνη. Σαν συγγραφέας, το ιδιαίτερο είναι ότι δημιουργείς έναν κόσμο από το τίποτα. Είναι μια άλλη αίσθηση, που δεν την έχεις ούτε σαν ηθοποιός, ούτε σαν σκηνοθέτης. Βέβαια, πιο πολύ αισθάνομαι ηθοποιός, γιατί έχω δουλέψει περισσότερο ως ηθοποιός. Η υποκριτική, με κάνει να βγάζω πράγματα από μέσα μου και να λυτρώνομαι πάνω στη σκηνή. Η συγγραφή φυσικά απαιτεί όλη την ευθύνη, γιατί είναι πρωτογενής τέχνη. Η σκηνοθεσία και η υποκριτική, δεν είναι. Αν και κάποιοι νέοι σκηνοθέτες προσπαθούν να το περάσουν αυτό, καθώς παίρνουν ένα κείμενο και το κάνουν, όπως θέλουν εκείνοι. Εγώ είμαι αντίθετος σε αυτό. Θέλω σεβασμό στα κείμενα, θέλω σεβασμό στο πνεύμα του συγγραφέα. Ο σκηνοθέτης καλείται να δώσει τη δική του ερμηνεία πάνω σε κάτι έτοιμο. Το γεγονός, ότι κάποιοι παίρνουν κείμενα και τα αλλάζουν, μόνο και μόνο για να φανεί ο σκηνοθέτης και να καπακώσουν ακόμα και τους ηθοποιούς, κατά τη γνώμη, είναι κάτι που δεν έχει διάρκεια. Παραδόξως, μέσα στην κρίση, το θέατρο αντί να μειωθεί, αυξήθηκε. Οι παραστάσεις πολλαπλασιάστηκαν και άνοιξαν καινούργιοι θεατρικοί χώροι. Αυτό είναι πολύ ευχάριστο, γιατί σημαίνει ότι ο κόσμος έχει το θέατρο στο DNA του. Θέλει να βρει εκεί παρηγοριά, άσχετα αν βγαίνουν χρήματα και αν γίνονται εμπορικές παραστάσεις. Αυτό είναι ένα άλλο κεφάλαιο. Το θέμα είναι ότι γίνεται θέατρο, ότι υπάρχει θέατρο, υπάρχουν πολλές φωνές και όσο πάει και αυξάνεται. Όσον αφορά στο εμπορικό κομμάτι, πλέον οι ηθοποιοί πληρωνόμαστε με ποσοστά, είναι λίγες οι παραγωγές και οι θίασοι που μπορούν να στηρίξουν μισθό και αυτό είναι το θλιβερό. Αλλά υπάρχει και γίνεται θέατρο συνεχώς. Αυτό είναι πολύ αισιόδοξο για μένα».
Πληροφορίες παράστασης
«Το Ουρλιαχτό» του Άλλεν Γκίνσμπεργκ
Μετάφραση: Γιάννης Λειβαδάς
Σκηνοθεσία- Ερμηνεία: Στέφανος Κακαβούλης
Μουσικός επί σκηνής: Μάνος Βεζύρης
Φωτογραφίες: Διονύσης Κούτσης – Αντώνης Διασκούρης
Πού: Θέατρο Faust, Αθηναίδος 12 και Καλαμιώτου 11, Μοναστηράκι τηλ. 210 3234095
Πότε: 26 Δεκεμβρίου 2018 και 2 Ιανουαρίου 2019, στις 21.15
Εισιτήρια: 10 ευρώ
Διάρκεια παράστασης: 45 λεπτά
Info
Ο Στέφανος Κακαβούλης, γεννήθηκε στην Αυστραλία. Είναι απόφοιτος σκηνοθεσίας του «ΙΕΚ ΑΚΜΗ» και Υποκριτικής της Δραματικής Σχολής του Γιώργου Αρμένη. Από το 2004 δραστηριοποιείται στο χώρο, σαν ηθοποιός, θεατρικός συγγραφέας και σκηνοθέτης.
- Ως ηθοποιός έχει λάβει μέρος στις παραστάσεις: «Ιμπρεσάριος» του Μότσαρτ, σκηνοθεσία Π. Παγουλάτος, «Η σημασία να είναι κανείς σοβαρός» του Ο. Ουάιλντ, σκηνοθεσία Γ. Λιβανός, «Αντίνοος» του F. Pessoa, σκην. Γ. Λιβανός, «Ο ταλαντούχος κύριος Ρίπλεϋ», σκην. Γ. Διαμαντόπουλος, «Κύναστον» του Σ. Κακαβούλη, σκην. Κ. Χατζημιχαηλίδης, «Βent» του Martin Sherman, σκην. Δ. Καρατζιάς, (βραβείο ερμηνείας), «Οργισμένα Νιάτα» του J. Osborne, σκην. Γ. Λιβανός, «Birdy» του William Whorton, σκην. Π. Νάκος, κ.ά.
- Ως συγγραφέας έχει γράψει τα έργα που έχουν ανέβει σε αθηναϊκές σκηνές: «Διονυσιακή Νύχτα», (σκην. Γ. Παλούμπης), «Γκρέκα Μάνα» (σκην. Μ. Τζαβέλλας), «Το παιδί μέσα μου», «Παιχνίδια ρόλων», «Ακάλεστος», «Παιδιά του πατρός» (βραβείο καλύτερου πρωτότυπου κειμένου για το 2013) σε σκηνοθεσία του ιδίου, «Συνέβη σε Χάλκινη Άμμο» (σκην. Χρήστος Πουσίνης- Μαρία Οικονομίδη), «Χωρίς Ντροπή» (σκην. του ιδίου)
- Ως κινηματογραφιστής, έχει σκηνοθετήσει πέντε ντοκιμαντέρ, ένα εκ των οποίων, το «Καπνίζουν Παρελθόν», προβλήθηκε στο Φεστιβάλ Θεσσαλονίκης και αγοράστηκε από την τηλεόραση της ΕΡΤ. Από το 2009 εργάζεται σαν δάσκαλος στον Κέντρο Τέχνης και Πολιτισμού δήμου Αμαρουσίου στα τμήματα «Σκηνοθεσίας», «Υποκριτικής στο Φακό» και «Δημιουργικής Γραφής», τα οποία δημιουργήθηκαν με δική του πρωτοβουλία.
- Έχει πάρει βραβείο για το Καλύτερο Πρωτότυπο Κείμενο για το έργο του «Τα παιδιά του πατρός» και βραβείο ανδρικού ρόλου για την ερμηνεία του στην παράσταση «Βent» του Martin Sherman, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Καρατζιά. Έχει βραβευθεί δύο φορές σε διαγωνισμούς ποίησης. Στον κιν/φο έχει συμμετάσχει σε δύο διεθνείς παραγωγές: «Lara Croft II» (σκην. Jan de Bont) και «Csudafilm» (σκην. Elemer Ragalyi).
- Επίσης, έχουν εκδοθεί: η ποιητική του συλλογή «Αρχής γευόμενης» (εκδ. ONEL), «Πέντε μονόπρακτα» βασισμένα σε διηγήματα του Guy De Maupassant (εκδ. Ηριδανός), το θεατρικό του έργο «Παιδιά του πατρός» (εκδ. ΑΡΜΟΣ) και «Συνέβη σε Χάλκινη Άμμο» (εκδόσεις Όστρια)