Αλέξης Σταμάτης: «Στο συγκεκριμένο έργο υπάρχει μια πολύ ειδική ανατροπή θεατρικής συνθήκης»
20 Οκτωβρίου 2018
Η Άντζελα Δεληχάτσιου στήνει μια περφόρμανς με κείμενα του Ρίλκε και του Καζαντζάκη
23 Οκτωβρίου 2018
Ένα έργο της παγκόσμιας δραματουργίας, το οποίο ο συγγραφέας εμπνεύστηκε και έγραψε το 1971 κάτω από τη σκιά του δικτατορικού καθεστώτος της Βραζιλίας ανεβαίνει στο Θέατρο Τέχνης. Ο Θόδωρος Γράμψας ερμηνεύει το ρόλο της «Δεσποινίδος Μαργαρίτας» του Ρομπέρτο Ατάϋντε και μιλάει για την παράσταση, το κείμενο και τον εμβληματικό ρόλο που έχει εμπνεύσει γυναίκες αλλά και άνδρες ηθοποιούς.
«Η πρώτη μου επαφή με το κείμενο ήταν όταν ήμουν νέος καθηγητής στη Δραματική Σχολή του Θεάτρου Τέχνης και μου το είχε προτείνει τότε μια μαθήτρια για να το δουλέψουμε. Δεν το ήξερα, μου άρεσε, το δουλέψαμε και από τότε το είχα μέσα στην καρδιά μου σαν ένα πραγματικά πολύ ωραίο θεατρικό κείμενο και την Δεσποινίδα Μαργαρίτα ως μια ωραία θεατρική προσωπικότητα» λέει ο ηθοποιός και σκηνοθέτης Θόδωρος Γράμψας». «Το ανέβασα το 2011 στο θεατράκι μας στη Δραματική Σχολή Πράξη Επτά με μια απόφοιτο ηθοποιό της σχολής, η οποία ήταν πολύ καλή στο ρόλο. Μάλιστα μας κάλεσαν στα Τίρανα όπου πήγαμε και παίξαμε καθώς στην Πειραματική Σκηνή του Εθνικού Θεάτρου Αλβανίας παιζόταν τότε η ίδια παράσταση. Ήταν ένα διήμερο πρόγραμμα που τη μια μέρα παίξαμε εμείς και την επόμενη έπαιξε η Λουίζα Τζιουβάνι, με την οποία πέρυσι είχα ανεβάσει το έργο μου “Μια Πέτρα Λάθος” στο Θέατρο Τέχνης, όπου έπαιζαν Έλληνες και Αλβανοί ηθοποιοί. Έτσι, αυτό το έργο, τη “Δεσποινίδα Μαργαρίτα” το αγάπησα πολύ. Μου άρεσε ο ψυχισμός αυτής της γυναίκας όπως τον έχει αποδώσει ο συγγραφέας, ο Ρομπέρτο Ατάϋντε. Είμαι της άποψης ότι πάντα ένας άνθρωπος γίνεται, αυτό που φτάνει να είναι τώρα. Δεν ήταν έτσι ποτέ κανείς. Είτε σημαντικός είτε ασήμαντος, είτε καλός είτε κακός. Γίνεται έτσι, από διάφορα πράγματα, από επιρροές από το περιβάλλον που μας διαμορφώνει. Και αυτή η γυναίκα που φαίνεται και είναι σκληρή με τα παιδιά και που είναι απολυταρχική, είναι αποτέλεσμα διαφόρων συμπεριφορών και του περιβάλλοντος που μεγάλωσε όταν ήταν η ίδια παιδί. Έχει πολλές αναφορές μέσα στο έργο για τη δική της δασκάλα, την Δεσποινίδα Μαργαρίτα, που ήταν σαν αυτή την τωρινή Δεσποινίδα Μαργαρίτα και μάλιστα η Δεσποινίς Μαργαρίτα τώρα δουλεύει για να φτιάξει και αυτή Δεσποινίδες Μαργαρίτες για το μέλλον για να συντηρηθεί αυτή η κοινωνική ανάγκη. Κατά τη δική της άποψη για να κρατηθεί στα πόδια της η κοινωνία πρέπει να διαμορφώσει χαρακτήρες και ανθρώπους, έτσι ώστε να διατηρήσουν τη συνέχεια αυτής της κοινωνικής σύμβασης και του κοινωνικού συμβιβασμού που ζούμε, γιατί αλλιώς χωρίς συμβιβασμό δεν μπορεί να υπάρξει αυτή η κοινωνία».
«Θεωρώ ότι είναι ένας γυναικείος ρόλος, αλλά είναι περισσότερο το κείμενο κοινωνικό, πολιτικό και φιλοσοφικό που δεν έχει σημασία αν είναι άνδρας ή γυναίκα ο ηθοποιός» συνεχίζει ο Θόδωρος Γράμψας. «Σημασία έχει ότι αυτά πρέπει να ακουστούν και να μεταδοθούν στους συμπολίτες μου, στους φίλους μου, στους ανθρώπους που ζούμε στην ίδια χώρα, στον ίδιο τόπο με τα ίδια προβλήματα. Δεν έχει σημασία αν τα λέει αυτά άνδρας ή γυναίκα, γιατί ο ρόλος δεν είναι για παράδειγμα η Μπλανς Ντιμπουά, δεν είναι ένα θηλυκό με ψυχισμό ανάλογο που τονίζεται ή τονίζει μια γυναικεία ύπαρξη. Το κείμενο ανά πάσα στιγμή γίνεται και πιο ενδιαφέρον στην εξέλιξή του. Κάτι που με κάνει να αντιμετωπίζω την παράσταση σε σχέση με αυτή τη φράση που λέει η Δεσποινίς Μαργαρίτα: “γιατί και η Δεσποινίς Μαργαρίτα ήταν κάποτε άνθρωπος”. Δηλαδή ένας άνθρωπος που λέει ότι ήταν κάποτε άνθρωπος έχει επίγνωση ότι δεν είναι πια άνθρωπος, αλλά όταν έχεις επίγνωση για αυτό, τότε είναι τραγικό, είναι επίπονο, ξέρεις ότι δεν έχεις ζωή. Γιατί η ζωή μας η ανθρώπινη, εξαρτάται από τις σχέσεις μας με τους άλλους ανθρώπους. Αν οι σχέσεις μας με τους άλλους δεν είναι ανθρώπινες τότε δεν είμαστε άνθρωποι. Αν είσαι επιθετικός, δεν είσαι άνθρωπος, έχεις τη συμπεριφορά ενός άγριου ζώου, όχι ενός ζώου, ενός άγριου ζώου. Η Δεσποινίς Μαργαρίτα το ξέρει αυτό, και το ξέρει γιατί το αναφέρει πολλές φορές μέσα στο έργο ότι και αυτή είναι το αποτέλεσμα ενός συστήματος και μιας παιδείας συγκεκριμένης που υπηρετεί ένα σύστημα. Αλλά ξέρει ότι το σύστημα αυτό είναι απάνθρωπο. Όταν γράφτηκε το έργο, υπήρχε στη Βραζιλία δικτατορία και ο συγγραφέας το έγραψε παραλληλίζοντας την εξουσία του δάσκαλου με την απολυταρχική εξουσία ενός απολυταρχικού καθεστώτος. Κάποιος που έχει τη γνώση έχει και την εξουσία. Πληρώνουμε πολύ ακριβά τη γνώση. Η γνώση είναι πολύ ισχυρό όπλο και σου δίνει πολύ δύναμη το να ξέρεις κάτι που οι άλλοι δεν το ξέρουν και το χρειάζονται».
Μαριλένα Θεοδωράκου
Πληροφορίες παράστασης
«Δεσποινίς Μαργαρίτα» – Miss Margarida’s Way του Ρομπέρτο Ατάϋντε
Μετάφραση: Κώστας Ταχτσής
Σκηνοθεσία – Μουσική επιμέλεια: Θόδωρος Γράμψας
Σκηνικά – Κοστούμια: Χριστίνα Κωστέα
Φωτισμοί: Στέλλα Κάλτσου
Φωτογραφίες: Μυρτώ Αποστολίδου
Βοηθός Σκηνοθέτη: Δανάη Χριστοδούλου
Στο ρόλο της Δεσποινίδος Μαργαρίτας ο Θόδωρος Γράμψας
Συμμετέχει η Στέλλα Τραγούδα
Πού: Θέατρο Τέχνης Καρόλου Κουν, Φρυνίχου 14, Πλάκα, τηλ. 210 3222464
Πότε: από 9 Οκτωβρίου έως 28 Νοεμβρίου 2018, κάθε Τρίτη και Τετάρτη στις 21.15
Εισιτήρια: 15 ευρώ γενική είσοδος, 10 ευρώ μειωμένο-φοιτητικό, 8 ευρώ άνεργοι
Info
Το έργο έχει ανέβει σε περισσότερες από τριάντα χώρες. Στην Ελλάδα ανέβηκε πρώτη φορά το 1975 σε σκηνοθεσία Μιχάλη Κακογιάννη με την Έλλη Λαμπέτη στον ομώνυμο ρόλο. Τη «Δεσποινίς Μαργαρίτα» έχουν επίσης ερμηνεύει οι Θέμις Μπαζάκα, Λήδα Πρωτοψάλτη, Γιώργος Μαρίνος, Μάρω Κοντού, Όλια Λαζαρίδου, κ.ά. Το 2015 ανέβηκε στο Θέατρο Χώρα σε σκηνοθεσία Πέτρου Ζούλια με την Έφη Μουρίκη και συνεχίστηκε το 2016 και 2017 στο Θέατρο Ζίνα.
