Ειρήνη Φαναριώτη: «Είναι πρόκληση να ασχοληθώ και με αυτό το κείμενο αλλά και με αυτόν τον τρόπο»

Sharing is caring!

Το 2015 ίδρυσε με φίλους της την ομάδα Terre de Semis, το 2017 ανέβασε την παράσταση του έργου «Το κορίτσι του λύκου» στο Θέατρο του Νέου Κόσμου, ενώ την περασμένη σεζόν την είδαμε στη «Μεγάλη Χίμαιρα» στο θέατρο Πορεία. Η Ειρήνη Φαναριώτη είναι ένα από τα πρόσωπα που μας έχουν απασχολήσει και θα συνεχίσουν να το κάνουν τα επόμενα χρόνια. Ο πρώτος της ρόλος ως ηθοποιός ήταν στις «Βάκχες» που ανέβηκε το 2008 σε σκηνοθεσία Θωμά Μοσχόπουλου στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών. Δέκα χρόνια μετά από αυτόν το ρόλο και έχοντας ήδη ασχοληθεί σε βάθος, σε προηγούμενες παραστάσεις της, με τις τεχνικές της αφήγησης και την αναπαράσταση σε μορφή χορικών, καταπιάνεται για πρώτη φορά με την τραγωδία και σκηνοθετεί τους «Χοηφόρους» του Αισχύλου. Το δεύτερο μέρος της Ορέστειας, της μοναδικής σωζόμενης αρχαίας τριλογίας Αγαμέμνων, Χοηφόροι, Ευμενίδες.

«Είναι ένα έργο που το διάβαζα από τότε που σπούδαζα στη Δραματική Σχολή του Ωδείου Αθηνών. Οι παραστάσεις που κάνουμε με την ομάδα Terre de Semis είχαν πάντα μια φιλοσοφία των χορικών και κάπως έτσι μου προέκυψε ότι θα μπορούσα να κάνω ένα έργο που να έχει βάση το Χορό» λέει η Ειρήνη Φαναριώτη. «Οι “Χοηφόροι” του Αισχύλου είναι ένα έργο που μελετάω πάνω από δύο χρόνια και που ήθελα να κάνω, προσπάθησα σε διάφορους φορείς αλλά δεν έγινε κάτι, οπότε ήρθα πάλι στο θεατρικό μου σπίτι, στο Θέατρο του Νέου Κόσμου και είπα ότι θα το κάνω εδώ που με εμπιστεύονται. Βέβαια, τελείως διαφορετικά από αυτό που είχα αρχικά στο μυαλό μου, καθώς πρόκειται για έναν κλειστό χώρο και αυτό έχει μια παραπάνω δυσκολία. Έπρεπε να βρούμε πως μπορεί να λειτουργήσει σε κλειστό χώρο και πόσω μάλλον σε έναν πολύ κλειστό χώρο, στο Δώμα του Θεάτρου του Νέου Κόσμου. Σε έναν πολύ μικρό χώρο με τέτοια εγγύτητα από τους θεατές και με θέματα που δεν έχουμε συνηθίσει να τα βλέπουμε από τόσο κοντά. Εκεί ξεκίνησε το πιο ουσιαστικό κομμάτι της έρευνας, το τι σημαίνει αυτό για έναν κλειστό χώρο».

Ο Ορέστης καταφθάνει ως σωτήρας του οίκου, αποφασισμένος να τιμωρήσει το φόνο του πατέρα του, με εντολή του Απόλλωνα. Θα υποφέρει όμως από το βάρος της μητρικής εξόντωσης. Θα επικαλεστεί το Θείο Δίκαιο. Τη στήριξή του ζητά εξαρχής και ο Χορός, με τον ερχομό του σωτήρα και την ελπίδα του για μια αλλαγή. Ποια είναι η ευθύνη του συνόλου σε μια πόλη που βουλιάζει στην αδικία; Θα καταφέρει ο Ορέστης να τη διαλύσει και να επανιδρύσει την τάξη ή μια τέτοια πράξη θα τον φέρει αντιμέτωπο με μεγαλύτερα δεινά;

Οι ηθοποιοί Κωνσταντίνος Γεωργόπουλος, Άρης Λάσκος, Δήμητρα Μητροπούλου και η Ειρήνη Φαναριώτη η οποία και σκηνοθετεί τους «Χοηφόρους» του Αισχύλου. (Φωτογραφίες: Δομνίκη Μητροπούλου).

«Η ιστορία του έργου είναι όταν ο Ορέστης επιστρέφει και βρίσκει την Ηλέκτρα, σκοτώνει τον Αίγισθο και ύστερα την Κλυταιμνήστρα και μετά φεύγει κυνηγημένος από τις Ερινύες» συνεχίζει η σκηνοθέτρια και ηθοποιός. «Αυτό που μου κέντρισε το ενδιαφέρον είναι οι διάφορες σχέσεις που δημιουργούνται ανάμεσα στους ήρωες. Δηλαδή όλη η φιλοσοφία της οικογένειας, πως δημιουργούνται οι πυρήνες μέσα στην οικογένεια, οι σχέσεις, τα αδέλφια με τους γονείς, με τη μάνα, με τον πατέρα, με τον υποτιθέμενο ξένο που έρχεται στο σπίτι. Και όλη αυτή η δυναμική της οικογένειας ουσιαστικά είναι αυτό που μελετάμε σαν μικρογραφία της κοινωνίας. Όλες λοιπόν οι δυναμικές έχουν να κάνουν με αυτές τις σχέσεις. Αυτή είναι η βασική ανάγνωση του έργου».

Ο τίτλος του έργου αφορά το Χορό και πάνω σ’ αυτή τη δυναμική του συνόλου στηρίζεται το μεγαλύτερο μέρος της παράστασης, αντιμετωπίζοντάς την ως ένα από τα βασικά στοιχεία της πολιτείας. Η συλλογικότητα και όλα αυτά για τα οποία είμαστε ικανοί όταν είμαστε μαζί. Η θέση του έργου στην τριλογία, στο μέσον: έπεται ενός σπουδαίου συμβάντος, της δολοφονίας του Αγαμέμνονα από την Κλυταιμνήστρα και προηγείται της καταδίωξης του Ορέστη από τις Ερινύες. Είναι ένα έργο με παρελθόν και μέλλον. Στοιχεία που συνάδουν με την ίδια τη φύση του ανθρώπου/πολίτη, που προηγείται και έπεται άλλων, αναρωτώμενος ποια είναι τελικά η δική του θέση στην Ιστορία.

«Δούλεψα πολύ με τη χορογράφο μας τη Μαργαρίτα Τρίκκα, η οποία με βοήθησε πολύ στο στήσιμο της φιλοσοφίας που ήθελα να κάνω: Σε έναν χώρο κλειστό όπου μένει πάντα κλειστός μέσα στο χρόνο, ξαναβρίσκονται μια φορά το χρόνο οι αφηγητές και αναβιώνουν αυτή την ιστορία της μητροκτονίας από τον Ορέστη. Οπότε είναι σαν μια τελετουργία που συμβαίνει μια φορά το χρόνο. Παίρνουμε τα συγκεκριμένα ρούχα, πηγαίνουμε στο συγκεκριμένο χώρο όπου εκεί έχουμε κρατήσει ένα στοιχείο που μας θυμίζει αυτό τον Αγαμέμνων και με αφετηρία αυτό το κομμάτι ξεκινάει η αφήγηση της ιστορίας από όλους τους ηθοποιούς-αφηγητές που όμως σιγά-σιγά αρχίζει και γίνεται πιο προσωπική για τον καθένα. Ο κάθε ηθοποιός κάπως εμπλέκεται πιο προσωπικά με τον κάθε χαρακτήρα, οπότε μέσα από την προσωπική αφήγηση βγαίνουν τα προσωπικά βιώματα του καθενός και σε σχέση με την ιστορία αυτή και ξεπηδάνε από μέσα η Ηλέκτρα, ο Ορέστης, ο Αίγισθος. Η Κλυταιμνήστρα είναι το μοναδικό άτομο που ποτέ δεν βλέπουμε να εμφανίζεται στη σκηνή, καθώς στη δική μας παράσταση η μητροκτονία έχει ήδη εκτελεστεί. Οπότε είναι μόνο στην ανάμνησή μας και αυτή την ανάμνηση ουσιαστικά τη βλέπουμε στο βίντεο μέσω της Αμαλίας Μουτούση και είναι η τελευταία εικόνα που είχε ο Ορέστης λίγο πριν σκοτώσει τη μητέρα του. Ένα πολύ κοντινό πλάνο στο πρόσωπο της Κλυταιμνήστρας που είναι ήδη ματωμένη και ψελλίζει “παιδί μου, παιδί μου”. Αυτός είναι ο τρόπος που αφηγούμαστε αυτή την ιστορία. Θα έλεγα είναι πιο πολύ αναμνησιακός, φαντασιακός και ενστικτώδης κάπως. Είναι πολύ ωραία πρόκληση το να ασχοληθώ και με αυτό το κείμενο αλλά και με αυτόν τον τρόπο που κάπως το φέρνει πιο κοντά στο θεατή και στα καθημερινά συναισθήματα τα οποία περνάει μέσα στη μέρα του. Αυτό ήταν που με ενδιέφερε πιο πολύ. Να γίνει πιο απτό, χωρίς βέβαια να διαπράττουμε ύβρη ως προς το κείμενο, γιατί το κείμενο ακούγεται, όλα τα θέματα που πραγματεύεται είναι εκεί και τα πιάνουμε με αγάπη και σεβασμό, αλλά προσπαθούμε να τα φέρουμε λίγο κοντά μας για να τα νιώσουμε με έναν τρόπο».

Μαριλένα Θεοδωράκου

Πληροφορίες παράστασης

«Χοηφόροι» του Αισχύλου

Ομάδα Terre de Semis

Μετάφραση: Νίκος Ζιώγας

Διασκευή: Ειρήνη Φαναριώτη, Ομάδα Terre de Semis

Σκηνοθεσία: Ειρήνη Φαναριώτη

Σχεδιασμός φωτισμών: Αλέκος Αναστασίου

Σκηνικά – Κοστούμια: Δήμητρα Λιάκουρα

Βίντεο προβολή: Βασίλης Αντωνόπουλος, Angelica Aufrais

Πρωτότυπη μουσική σύνθεση: Γιώργος Πούλιος

Κίνηση ηθοποιών: Μαργαρίτα Τρίκκα

Βοηθός σκηνοθέτη: Παρασκευή Λυπημένου

Παίζουν οι ηθοποιοί:

Λάζαρος Βαρτάνης, Άρης Λάσκος, Δήμητρα Μητροπούλου, Ειρήνη Φαναριώτη

Στο βίντεο εμφανίζεται η Αμαλία Μουτούση

Πού: Θέατρο του Νέου Κόσμου – Δώμα, Αντισθένους 7 και Θαρύπου, Νέος Κόσμος, τηλ. 210 9212900

Πότε: από 10 Οκτωβρίου 2018, και κάθε Τετάρτη, Πέμπτη, Παρασκευή και Σάββατο στις 21.15, Κυριακή στις 19.00.  Έως  2 Δεκεμβρίου 2018

Εισιτήρια: Τετάρτη-Παρασκευή: Κανονικό 13 ευρώ, Μειωμένο 10 ευρώ, Σάββατο-Κυριακή: Κανονικό 15 ευρώ Μειωμένο 12 ευρώ

Διάρκεια παράστασης: 70 λεπτά